فرارو- چراغ قرمز است، اما ایران خودرو گاز افزایش قیمت خودرو گرفته است. بسیار پیش از این‌ها می‌شد حدس زد که با شروع تحریم ایران و افزایش قیمت ارز بازار خودرو با چالش افزایش قیمت رو به رو میشود. با آنکه سالها پیش در پیام‌های بازرگانی تلویزیون خودروی ملی نامیده می‌شد، اما کسی نیست که نداند بخشی از وجود همین خودروی ملی در خارج تولید میشود. شش هفت سال پیش نیز رفتار خودروسازها در یک موقعیت تحریمی دیگر را نیز تجربه کرده بودیم.
در فروش فوری که اخیرا ایران خودرو در نظر گرفته قیمت‌هایی که برای خودرو‌ها در نظر گرفته شد دوباره یاد و خاطره تحریم‌های دوره قبل را زنده کرد. به عنوان نمونه برای تندر پیکاپ ۷۷ میلیون تومان قیمت گذاری شده است، در حالی که قبلا تصور می‌شد ۷۷ میلیون تومان قیمت دو دستگاه از این خودرو باشد. به این ترتیب ترافیک آن چند میلیون نفری که در سایت پیش فروش چند هزار خودرو خیلی هم غیرطبیعی نبود.
وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه به فرارو می‌گوید: خودروسازی در کشور ما به معضلی سیاسی تبدیل شده است. ما یک نظام انحصاری برای خودروسازی در کشور ساخته ایم که ذی نفعان متعددی دارد. این ذینفعان در دولت‌های مختلف هم اجازه بهبود وضعیت را ندادند. در پشت قضیه منافع کلانی وجود داشته است. ماحصل این بحث این است که ما نتوانسته ایم یک نظام رقابتی را در صنعت خودروسازی اجرا کنیم. خودروسازها اجازه نداده اند یک نظام رقابتی برای ارتقای کیفیت شکل بگیرد و در همه بزنگاه‌های تاریخی هم کار دست کشور ما دادند و عرق ملی و هویت ملی را زیر سوال برده اند. ما نام خودرو و خودروساز ملی به کار می‌بریم، اما مشاهده می‌کنیم بخشی از قطعات وارداتی است. بدون این قطعات هم امکان تولید نهایی خودرو وجود ندارد. این یعنی وابستگی به خارج.
در بحران‌ها پشت ملت را خالی میکنند
این اقتصاددان می‌گوید: خودروسازها هم در بحران‌های کنونی و هم در سال‌های ۹۰ و ۹۱ به هویت ملی لطمه زده اند. علاوه بر افزایش قیمتها، آنها میزان عرضه را نیز کاهش داده اند. این باعث شکل گیری یک بازار سیاه میشود. در سال‌های ۹۰ و ۹۱ این اتفاق رخ داد و یک شکاف قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد ایجاد شد. با کاهش عرضه محصولات این شکاف بیشتر شد و در نهایت خودروسازها برای افزایش محصولات چانه زنی کردند. به همین دلیل می‌خواهم بگویم تدوام صنعت خودروسازی در ایران علاوه بر اینکه به مصرف کننده و خریدار لطمه می‌زند به هویت ملی یک کشور هم آسیب می‌رساند. ما نه تنها همیشه از پایین بودن کیفیت خودروی ملی نالیده‌ایم بلکه در همه بزنگاه‌های تاریخی مشاهده کرده ایم که خودروساز‌های داخلی پشت ملت را خالی میکنند.
این وضع خودروسازی خیلی زور دارد
این استاد دانشگاه اعتقاد دارد ایراد اساسی در نبود راهبرد مشخص است. دعوای تعرفه همیشه به نفع خودروساز تمام شده در حالی که باید برای خودروسازها مشخص می‌شد که اگر میخواهند به فعالیتشان ادامه دهند باید در یک دوره ۱۰ ساله تعرفه‌ها را به تعرفه‌های جهانی برسانند تا وارد رقابت با خودروسازان جهانی شود. اگر چنین تصمیمی گرفته می‌شد و خودروساز نمی‌توانست کیفیت خود را افزایش دهد باید این صنعت را تعطیل می‌کردیم. اینگونه مردم هم تکلیف خود را می‌دانستند. خیلی زور دارد وقتی خودروساز هنر و توان اداره کردن ندارد خودروسازی ناقصی داشته باشیم. اگر واقعا ظرفیت نداریم باید روی یک صنعت دیگر کار کنیم که برای هویت ملی مان ارزشمند است. اگر ما می‌دانستیم صنعت خودروسازی مان نمی‌تواند در بحران‌ها به داد ملت برسد باید سراغ شرکای مطمئن‌تر قرارداد‌های بلندمدت می‌بستیم و عملا خودروی کشور را از کانال آنها تامین می‌کردیم.
با خودروسازی خیلی مدارا کرده‌ایم
شقاقی شهری با اشاره به افزایش قیمت بی رویه توسط خودروسازها می‌گوید: در این شرکت‌ها دستمزد‌ها حداقلی است، خودروساز یارانه‌های مختلف از قبیل: آب و برق می‌گیرند و از سیستم بانکی تسهیلات گوناگونی دریافت میکنند. اما وقتی به تحریم می‌رسیم می‌بینیم خودروسازی‌ها با چانه زنی آنقدر قیمتها را افزایش میدهند که با خودروی وارداتی تفاوتی ندارد. افزایش قیمت اخیر غیر منطقی است. این موضوع در وزارت صنعت هم مرتبا دنبال میشود. اما چون ما نتوانستیم یک مساله را به صورت ریشه‌ای حل کنیم وزارت صنعت هم درنهایت تسلیم میشود. افزایش قیمت‌هایی که اتفاق افتاده اصلا با قدرت خرید مردم سازگاری ندارد. میانگین دستمزد حقوق مردم ایران دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. با این رقم چگونه میشود یک خودروی بی کیفیت نازل را با قیمت حداقل ۶۰-۷۰ میلیون تومان خرید؟ ما در طول تاریخ با صنعت خودروسازی خیلی مدارا کرده ایم. این صنعت برای عده‌ای حیاط خلوت بوده است. تعطیلی این صنعت خودروسازی به مراتب بهتر از موجودیت فعلی آن است.
حرفهای ایشان درست هست و ریشه آن هم در مدیریت دولتی خودروسازی است ولیکن در مورد خودروسازی حداقل چند ارگان هستند که در مقابل افزایش قیمت و ... مقاومت می کنند و نهایتا افزایش قیمت ان با تائید دولت انجام میشود در مورد بخشهای دیگر مثل مسکن که نیازی بسیار ضروری تر از خودرو هست چه کسی پاسخگوست چرا هیچکس ( دولت و اساتید و... ) صحبت نمیکند چرا در یک منطقه خانه های مشابه باید با ختلاف قیمت چند ملیونی به معرض فروش گذاشته شود علت تورم بیش از 90% نسبت به پارسال چیست ؟ اتفاقا مواردی مانند مسکن باید توسط دولت مدیریت قیمت شوذد چرا که نیاز اولیه و اساسی شهروندان هست حالا خودرو گران شد نهایتا سوار هم نشویم با تکسی و اتوبوس و .. میشه سفر کرد ولی مسکن را چه کنیم ؟!