سر و صداها برای «صداها»

فرارو- سیاست ها دولت محمود احمدی نژاد در زمینه سینما جزو جالب ترین شکل از فرهنگ سازی به حساب می آید، پس از ساخته شدن اخراجی های1و 2 که به عنوان افتخارات سینمایی دولت نهم تلقی می شود به نظر می رسد حرکت در مدار تولید گونه ای «فیلم فارسی» بخشی از سیاست های فرهنگی شده است.

به گزارش فرارو؛ هنگامی که جواد شمقدری در 4 مهر ماه معاونت سینمایی را بر عهده گرفت در تصمیمی خبرساز "به رنگ ارغوان" حاتمی کیا را پس از 5 سال رفع توقیف نمود. این عمل شمقدری بسیاری از اهالی سینما را خوشحال کرد و آنها امیدوار بودند که این عمل معاونت سینمایی نوید دهنده بهبود شرایط سینمای ایران باشد.

جواد شمقدری موضع گیری های جالب توجه دیگری نیز داشت که نشان از تغییرات در سیاست های فرهنگی دولت داشت، رفع ممنوع التصویری محمد رضا گلزار و موضع او در باره این که گلشیفته فراهانی می تواند به سینمای ایران بازگردد، هنرمندان ایرانی را امیدوار تر نمود.

اما رفتارهای دوگانه وزارت ارشاد در مورد بازیگران و سینماگران زمانی مشخص شد که خبر ممنوع التصویر شدن میترا حجار و اکران نا مناسب فیلم تحسین شده "صدا ها" ساخته فرزاد موتمن منتشر گردید و قضاوت در مورد تغییر در سیاست های فرهنگی را دچار تردید نمود.

ماجرای اکران "صدا ها" در گروه فیلم های فرهنگی در روزهای اخیر بسیار خبر ساز شده است، صداها در تعداد محدودی از سینماهای تهران و روزانه در یک سانس و زمانی نا مناسب اکران می شود. سینماهای نمایش دهنده "صداها" عبارتند از؛ پرديس‌هاي سينمايي آزادي، ملت،‌ زندگي و اريكه ايرانيان و يك سالن از سينما فرهنگ، ايران، ‌فلسطين، این در حالی است که در سینما های اصلی تهران فیلم های نمایش داده می شود که از لحاظ ارزش هنری و محتوایی در شرایط اسفناکی به سر می برند.

برای نمونه می توانم به کمدی "زندگی شیرین" ساخته قدرت الله صلح میرزایی که به نوعی در زمره فیلم های زرد سینمای ایران به حساب می آید اشاره کرد، زندگی شیرین در گروه سینما های -آفریقا، آستارا، کارون، پیروزی، جوان، اریکه ایرانیان، میلاد، حافظ، پایتخت، فلسطین، مرکزی، پردیس زندگی، پردیس ملت، ماندانا، تهران، سپیده، آزادی، شاهد، صحرا، پیام، پیوند، فرهنگسرای ایرانیان و اشراق- به نمایش در آمده است.

طنز "آقای هفت رنگ" ساخته شهرام شاه حسینی نیز شرایطی مشابه را دارد و برخلاف "صدا ها" در گروه بهترین سینما های تهران اکران می یابد. "آقای هفت رنگ" در گروه سینماها -آزادی، اریکه ایرانیان، جی، ماندانا، ایران، پردیس زندگی، مرکزی، حافظ، آسمان آبی، گلریز، میلاد، آسیا، پارس، پایتخت، کارون، جوان، پردیس ملت، شاهد، نور، موزه سینما و تهران- نمایش داده می شود.

این وضعیت اکران " صدا ها" صدای عوامل این فیلم را در آورد، در روز اول آبان ماه فرزاد موتمن کارگردان این فیلم طی نامه ای از تلاش های گروهی شناخته شده برای ناشناخته ماندن "صدا ها" خبر داد. وی در این نامه گفته پس از دخالت سجادپور و حل مشکل مجوز اکران این فیلم و تحویل نسخه های کپی فیلم به سینماها، با برنامه هماهنگ برخی دفاتر پخش و تولید برای اکران محدود این فیلم مواجه شده است.

موتمن در این نامه نوشته بود: «باندی شناخته شده و مرکب از برخی دفاتر تولید و پخش فیلم‌های همیشه "بفروش " و برخی سینماداران، متأسفانه نه به حکم شورای صنفی مبنی بر نمایش فیلم «صداها» در طرح "اکران فرهنگی" در سالن‌های تعیین شده به مدت 4 هفته و به تعداد 70 سانس و ادامه نمایش آن پس از 4 هفته در صورت حفظ "کف فروش" اهمیتی داد و نه بر نظر مدیران سینمایی کشور وقعی گذاشت و به طور غیرقانونی «صداها» را هر کدام از سالن‌ها، تنها در یک سانس و در یکی دو مورد فقط در 2 سانس آن هم در ساعت مرده و کم تماشاچی به نمایش گذاشته‌اند.»

کارگردان "هفت پرده" و "شبهای روشن" در پایان نامه خود نوشت: «در چنین شرایطی، هرچند برایم دردناک است، اما گویا مجبورم از تهیه کنندگان «صداها» بخواهم فعلا ً از اکران فیلم جلوگیری نمایند تا شاید مسئولین سینمایی کشور و نهادهای صنفی بتوانند به این شرایط آشفته و غیرطبیعی که بر اکران سینمای کشور تحمیل می‌شود سامان بدهند و دست زورمداران قلدر را کوتاه نمایند. چرا باید در شرایطی به اکران ادامه داد که «صداها» واقعا ً اکران نشده است؟»

اما اعتراض ها به وضعیت اکران "صدا ها" همچنان ادامه داشت در این میان سعید عقیقی نویسنده این فیلم نیز در یادداشتی تند اعتراض شدید خود را به وضعیت اکران آن اعلام کرد عقیقی می نویسد: «اکنون در دور کامل لجن، سینما از آن چه باید باشد و می تواند باشد فرسنگ ها فاصله گرفته است. دروغ، تبعیض، حق کشی و پلیدی به صورت امری رایج و طبیعی درآمده و گویی جز این چیزی نباید باشد. حق این است که وقتی از کنار تابلوهای تبلیغاتی یا سردر سینماها می گذریم از دیدن این تصاویر عنیف و حماقت مستولی بر ذهن و زبان سازندگان شان سرمان را از خجالت پایین بیندازیم و بگذریم و دل مان را به فروش بلیت ها خوش کنیم و خودرا فریب بدهیم که “چرخ سینما باید بچرخد” و سینمای “پر مخاطب”ی داریم.»

یادداشت سعید عقیقی بر خلاف نامه موتمن عملا سیاست های سینمایی دولت را هدف قرار داده است او به گونه ای به سینمای زرد و تجاری ایران که در راستای سیاست های فرهنگی دولت ارزشمند شده اند حمله می کند و می گوید: «چه کسی گفته است که برای بالابردن تعداد تماشاگران، باید تئوری “کاباره ارزان قیمت” را که همان پنجاه سال پیش هم کهنه به نظر می امد، دوباره علم کرد؟ یا چه کسی گفته است که سطح سلیقه مخاطبان را باید مشتی جاهل تازه به دوران رسیده معین کنند؟ از کی تا به حال بی فرهنگ ها در زمینه سینمای فرهنگی صاحب نظر شده اند؟ آیا اصلا تقسیم بندی سینما توسط چنین افرادی، خود به خود به معنای تحقیر مفهوم “فرهنگ”نیست؟»

عقیقی با اشاره به وضعیت نا مناسب اکران "صداها" می نویسد: «چرا روزی یک سانس و آن هم تمامی سانس های مرده چند سینما طوری برنامه ریزی شود که حتا دوستداران صداها هم نتوانند فیلم محبوب شان را ببیند؟ مشکل اصلی این نیست که چنین فیلم هایی امکان مقایسه میان اندیشه و جهل را به وجود می آورند؟ و نکته در این نیست که همین فیلم های کوچک مشت دروغگوهای بزرگ را به سادگی باز می کنند؟ فیلم هایی که هزینه شان چند برابر صداهاست و دستاوردشان چیزی جز شرمساری و تمسخر نیست؟»

علی واجد سمیعی تهیه کننده فیلم "صداها" درباره تلاش هایش برای بهبود وضعیت اکران این فیلم موضع معتدل تری می گیرد و می گوید: «من با آقای سجادپور تماس داشتم و درباره مشکلات اکران فیلم "صداها" با ایشان صحبت کردم که قول همکاری و مساعدت برای حل این مشکل دادند، آقای سجادپور تازه به اداره کل ارزشیابی و نظارت آمده‌اند و قصدشان سر و سامان دادن به امور اکران و مشکلات اهالی سینما در این زمینه است.»

وی در ادامه می افزاید: «در پشت پرده این جریان آدم‌هایی هستند که ناجوانمردانه فیلم‌هایشان را اکران می‌کنند و در جدالی نابرابر سینمای فرهنگی را متهم به بی‌مخاطبی می‌کنند. امیدوارم مسئولان سینمایی مقابل این جریان بایستند و از سینمای فرهنگی دفاع کنند.»

پس از گذشت دو هفته از اکران صدا ها این اعتراضات و تمام تلاش های عوامل فیلم "صداها" به جایی نرسید و عملا فیلم به همان صورت و در همان سینما ها و فقط در سانس های مشخص و عموما پرت اکران می شود. این فیلم تحسین برانگیز پس از 8 روز اکران تنها8 میلیون تومان فروش داشته است این در حالی است که طنز "زندگی شیرین" با 38 روز اکران 620 میلیون و "آقای هفت رنگ" با 9 روز اکران 77 میلیون تومان فروش داشته است.