گفتگو روزنامه البلاد با رئیس کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
رئيس كميسيون امنيت ملي مجلس با بيان اينكه بسياري از گره‌ها به دست آمريكايي‌ها باز مي‌شود، تصريح كرد: آنها بايد سياست‌هاي خود در قبال ايران و منطقه را تغيير دهند.
روزنامه البلاد چاپ بحرين پنجشنبه مصاحبه اختصاصي خبرنگار اين روزنامه با علاءالدين بروجردي رئيس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي را منتشر كرد كه مشروح آن را در زير مي‌خوانيد.
نظر شما درباره فرصت‌هاي موجود براي گفتگو بين تهران و واشنگتن در پرتو ادبيات جديد آمريكا در قبال ايران چيست؟
بدون ترديد سياست‌هاي باراك اوباما رئيس جمهور جديد آمريكا در قبال جمهوري اسلامي ايران با سياست‌هاي آْقاي بوش رئيس جمهور سابق اين كشور متفاوت است. آقاي اوباما هم طي تبليغات انتخاباتي خود از تمايل دولت آمريكا مبني بر گفتگو با ايران صحبت كرده بود و هم از طريق مجاري ديپلماتيك اعلام كرده كه گزينه مذاكرات را انتخاب كرده است.
ما با آمريكايي‌ها داراي تاريخ طولاني چه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي و يا پس از پيروزي انقلاب هستيم و طبيعتاً كار ساده‌اي نيست كه با يك يا دو دور مذاكره حل شود و يا اينكه ما به يك جمع بندي نهايي برسيم.
بنابراين بايد ما ببينيم كه آمريكايي‌ها واقعا به دنبال چه هستند؟ صرف مذاكره و اينكه ما بنشينيم و چند دور هم با آنها مذاكره كنيم، خاصيتي ندارد.
مذاكره بايد اولاً هدفمند باشد، دوم اينكه آمريكايي‌ها بايد سياست‌های خود را در قبال جمهوري اسلامي ايران و منطقه تغيير دهند. اينكه به دنبال معامله با ايران باشند و براي مقابله با ايران در كنگره بودجه تصويب كنند و عملاً در پي تحريم ايران باشند با توجه به اينكه آقاي اوباما هم براي يك سال ديگر تحريم را تمديد كرد و اينكه به دنبال فشار سياسي و صدور قطعنامه باشند، با همديگر همخواني ندارد.
برخوردهاي خصمانه بايد تناسبي داشته باشد و در حال حاضر اين تناسب يك تناسب منفي است و همانگونه كه مقام معظم رهبري در آغاز سال جديد ايراني در مشهد مقدس اعلام كردند ما منتظر تغيير در رفتار آمريكا نسبت به جمهوري اسلامي ايران هستيم، آنها تغيير كنند رفتار ما هم قابل تغيير خواهد بود.
از پرونده هسته‌اي چه خبر؟ آيا ايران آمادگي دارد موضع خود را در خصوص پرونده هسته‌اي تغيير دهد؟
ما در مسئله هسته‌اي معتقديم كه كليه اقدامات ما براساس موازين بين‌المللي معاهده NPT و مقررات آژانس بين‌المللي انرژي اتمي صورت گرفته و عليرغم تبليغات منفي آمريكا و غرب، ما در چارچوب مقررات آژانس فعاليت كرده و مي‌كنيم و بازرسان آژانس نظارت دارند، دوربين‌هاي آژانس فعال است و به همين دليل هم بعد از 2 سال و نيمي كه متوقف كرديم امروز سياست ما اين نيست كه ديگر متوقف كنيم.
آمريكا و كشورهاي غربي هم بايد اين واقعيت‌ها را بپذيرند كه امروز با كشوري داراي توانمندي هسته‌اي مواجه هستند و بر اين اساس با ما مذاكره كنند.
فكر مي‌كنم مذاكرات آينده ايران با مجموعه 1+5، مذاكره كشوري داراي توانمندي هسته‌اي است با كشورهاي ديگري كه در اين زمينه دنبال اعتماد بيشتري هستند.
ما براي اعتمادسازي بيشتر اصلا مشكلي نخواهيم داشت و آمادگي داريم در قبال ابهامات آنها اعتماد سازي بيشتري كنيم؛ البته كليه نكات داراي ابهام را به صورت مكتوب از آژانس گرفته و پاسخ لازم را هم به آنها داده و ابهام‌هاي آنها را برطرف كرده‌ايم.
با وجود اين اگر مجموعه 1+5 سؤال مبهمي دارند، قطعاً در مذاكرات قابل تشريح و جواب دادن است.
سياست ما تعامل با 1+5 در زمينه همه مسائل است. آمريكا در منطقه اعم از عراق، افغانستان، خاورميانه و فلسطين با مشكل مواجه است و ما آمادگي داريم در كاهش بحران منطقه‌اي كمك كنيم، همانگونه كه در عراق نشستيم و سه دور با آمريكايي‌ها مذاكره كرديم.
اروپا براي آينده خود نياز به انرژي دارد، آماد‌ه‌ايم در اين زمينه مذاكره كنيم و همچنين در خصوص چالش‌هاي ديگري از جمله مواد مخدر كه مشكل جدي منطقه است، آماده همكاري جدي هستيم. براي مبارزه با پديده تروريسم كه پديده بسيار خطرناكي است هم آماده همكاري مي‌باشيم.
ما همه اين مسائل را تحت عنوان يك بسته ايراني به 1+5 پيشنهاد كرده و آمادگي داريم در زمينه بسته پيشنهادي مذاكرات آينده ايران با 1+5 عملي شود.
به نظر شما ايالات متحده آمريكا در حالي كه دچار مشكلاتي در افغانستان و عراق شده امروزه به عنوان مانور سياسي از گفتگو دم نمي‌زند تا فقط از چالش‌هايي كه در خاك افغانستان و عراق با آن مواجه است، رهايي يابد؟
با صراحت بگوييد آيا طرف ايراني مي‌تواند نيات آمريكا را باور داشته باشد؟ به ويژه اينكه اگر آمريكايي‌ها با دشواري‌ها و سختي‌هايي در عراق و افغانستان مواجه نبودند، احتمال وارد آوردن ضربه و يا حمله به ايران زياد بود.
بله همينطور است، آمريكا پس از پيروزي انقلاب اسلامي يك ديوار بلند بي اعتمادي را كشيده كه بايد كارهاي زيادي را براي اعتمادسازي انجام دهد، لذا به همين دليل هم هست كه ما به محض درخواست مذاكره از سوي آمريكايي‌ها پاسخ مثبت نداديم و اگر با آمريكايي‌ها مشكلي نداشتيم ممكن بود به آنها پاسخ مثبت بدهيم.
بنابراين من فكر مي‌كنم كه حتما بايد با نوعي مطالعه دقيق پروژه را جلو برد و خيلي از گره‌ها هم به دست آمريكايي‌ها باز مي‌شود. آنها نيز بايد اشتباهات خودشان را در گذشته و در حال در قبال جمهوري اسلامي ايران تصحيح كنند تا زمينه براي كار جدي‌تر باز شود. اينكه ما بدون مقدمه آمادگي نداريم كه وارد مذاكره شويم، واقعيتي است.
در عراق هم بيشتر اصرار دولت عراق ما را تشويق كرد كه وارد گود شويم و به كاهش بحران كمك كنيم و در همين زمينه سه دور مذاكره صورت گرفت.
نظر شما در خصوص توجه و اهتمام تركيه به امنيت خليج فارس چيست؟ آيا شما اين توجه را عامل نگران كننده و يا كمك كننده به ثبات و استقرار منطقه مي‌دانيد؟
ما با تركيه همسايه هستيم ما مرز طولاني و سابقه طولاني روابط داريم و روابط ما خوب است و حساسيت آنها هم قابل درك است. چون امنيت منطقه خليج فارس با امنيت جهاني گره خورده است.
تمامي كشورهاي جهان در قبال امنيت خليج فارس نگران هستند، چون جهان تا حد زيادي وابسته به اين منطقه است و هرگونه ناامني در آن بر همه كشورها و از جمله تركيه تاثير مي‌گذارد.
بنابراين ما حساسيتي در خصوص ابراز نگراني تركيه در مورد امنيت خليج فارس نداريم و ما با تركيه پيوندهاي متعددي داريم. هر دو كشور عضو كنفراس اسلامي (OIC) و عضو پيمان بزرگ منطقه‌اي اكو (ECO) هستيم و همكاري‌هاي دوجانبه ديگري هم داريم.
در خصوص نزديكي روابط بين تركيه و سوريه چه نظري داريد؟ به ويژه اينكه سوريه هم‌پيمان شما در منطقه است، آيا از نزديكي سوريه و تركيه هراسي نداريد؟
خير؛ ما معتقديم بين ايران، سوريه و تركيه نقاط مشتركي زيادي وجود دارد، يكي از آنها مسئله اكراد است كه هم تركيه حساس است هم سوريه و هم ما. طبيعي است كه در اين زمينه يك نوع همكاري داشته باشيم. البته طبيعي است كه كشورها به دنبال منافع خود باشند و تركيه شايد بيشتر دنبال اين باشد كه به نوعي بين سوريه و اسرائيل وساطت كند، ولي در هر صورت ما نسبت به رابطه بين سوريه و تركيه حساس نيستيم و معتقديم كه در بسياري از مسائل منطقه‌اي همكاري‌ها مي‌تواند سه‌جانبه باشد.
اوضاع عراق را چگونه مي‌نگريد؟ در مورد عراق چه چيزي براي شما نگران كننده است؟
ما معتقديم اتفاق مهمي كه در عراق اتفاق افتاده اين است كه در عراق قانون اساسي نوشته شده، مجلس در اين كشور وجود دارد و انتخابات برگزار مي‌شود. بايد واقعيت عراق را همه ما به عنوان همسايگان عراق بپذيريم و به آن احترام گذاريم.
عراق كشور مستقلي است، اينكه بخواهيم عراق براساس ديدگاه ما شكل بگيرد يك اشتباه است و به همين دليل هم معتقديم كه بايد دولت منتخب عراق را كه ملت انتخاب مي‌كند مورد تاييد قرار داد و از آن حمايت كرد و رابطه برقرار كرد. سياست كشورهاي عربي هم بايد در قبال عراق تعديل شود و همه بايد كمك كنيم كه وضعيت امنيتي عراق بهتر و بازسازي آن آغاز شود. عراق امن در اين منطقه به نفع همه كشورهاي منطقه است.
اخيراً مقتدي صدر رهبر جريان صدر از تركيه ديدار داشته، ايران از اين سفر چه برداشتي دارد؟ آيا مي‌توان گفت نشانه‌هايي از وجود نوعي مبارزه نفوذ بين تركيه و ايران در عراق وجود دارد؟
تركيه كشور همسايه عراق است و طبيعي است كه در قبال تحولات عراق خيلي حساس باشد، بسياري از شخصيت‌هاي عراقي اخيراً به اين كشور سفر كرده‌اند، در هر صورت تيار صدر هم در اوضاع عراق تاثير خود را دارد و چون تركيه نسبت به مسائل امنيتي عراق حساس است طبيعي است كه با اين جريان هم مذاكره داشته باشد.
بياييد با صراحت بيشتري صحبت كنيم، ايران در آستانه انتخابات قرار دارد، برخي معتقدند كه اصلاح طلبان نه تنها فرصت كمي دارند بلكه هيچگونه فرصتي براي پيروزي در انتخابات آينده ايران ندارند. به اين عنوان كه حكومت ايران اجازه نخواهد داد جريان اصلاح طلب سر كار بيايد، شما چنين نظراتي را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
در ايران تجارب متعدد انتخابات نشان داد كه انتخابات قابل پيش بيني نيست. به دليل اينكه انتخابات آزاد است. نه قدرت گرفتن آقاي احمدي‌نژاد را كسي چه در داخل و چه در خارج پيش‌بيني مي‌كرد و نه قدرت گرفتن آقاي خاتمي را.
به هيچ وجه اين گونه نيست كه اطلاح طلبان نتوانند سركار بيايند. اگر مردم راي بدهند اطلاح طلبان سر كار مي‌آيند يعني در واقع راي مردم است و مردم هم قابل پيش‌بيني نيستند كه چگونه عمل مي‌كنند.
ولي تصور ما بر اساس نظرسنجي‌ها كه يك كار علمي است اين است كه برنده انتخابات اصلاح طلبان نخواهند بود.
البته ممكن است غير اين هم اتفاق بيفتد چون تا برگزاري انتخابات هنوز دو ماه باقي مانده است.
آيا معتقد نيستيد كه ايران در پرتو اوضاع جاري و بحران مالي جهاني نيازمند اصلاحات و گشايش بيشتر ارتباطات با جهان و به صورت بهتر است؟
اگر اقتصاد ما نيز چون ساير كشورهاي خليج فارس به اقتصاد جهاني گره خورده بود، امروز دچار چنين مشكلاتي بوديم و يكي از علت‌هاي اينكه ما از بحران جهاني مالي كمترين تاثير را پذيرفتيم به دليل اين است كه به خاطر تحريم مالي كمترين ارتباط را داريم و اقتصاد ما بيشتر با گردش داخلي است تا وابستگي به وام‌هاي كلان جهاني.
ما از تحريم‌هايي كه به ما تحميل شد، سودهاي زيادي برده‌ايم يكي از آنها اين است كه تاثيرپذيري ما از بحران حداقل است. نه اينكه هيچ تاثيري بر ما نداشته اما در مقايسه با كشورهاي منطقه كمترين ضرر را داشته‌ايم.
بين ايران و كشورهاي عربي كه از آنها به عنوان كشورهاي ميانه رو ياد مي‌شود، از جمله مصر نوعي تشنج وجود دارد، اين حالت تشنج را چگونه مي‌بينيد و چگونه مي‌توان آن را در آينده مهار كرد؟
فكر مي‌كنم وضعيت مي‌تواند به هيچ وجه اينگونه نباشد، ما با مصر به عنوان كشوري كه شما به آن اشاره كرديد بارها پيشنهاد رابطه رسمي كرده‌ايم در بالاترين سطح هم با آقاي مبارك صحبت شد و در واقع در مجلس اعلام آمادگي كرديم كه از برقراري رابطه رسمي با مصر حمايت مي‌كنيم، منتها خود مصري‌ها مشكل دارند و نمي‌دانيم چه مشكلي دارند، در واقع خود آنها در برقراري و ايجاد يك رابطه رسمي و خوب خيلي تحفظ دارند.
ما امروزه هيچگونه مشكلي نداريم، سياست ما داشتن رابطه خوب با كليه كشورهاي عربي است و معتقديم كه اين هدف مي‌تواند محقق شود و البته طبيعي است كه چنين روابطي دشمناني هم داشته باشد، از جمله كشورهايي مثل انگليس و آمريكا كه سياست‌هاي آنان ممانعت از برقراري روابط است و مايل نيستند بين ايران و كشورهاي عربي روابط خوبي وجود داشته باشد و يا اينكه روابط در حداقل ممكن باشد.
ما امروز براي داشتن روابط بسيار خوب با همه كشورهاي عربي و از جمله مصر اعلام آمادگي مي‌كنيم.
ما همچنين آمادگي خود را براي داشتن بهترين روابط با كشورهاي حوزه خليج فارس در همه ابعاد سياسي، اقتصادي، اجتماعي و حتي امنيتي اعلام مي‌كنيم. آقاي احمدي‌نژاد رئيس جمهوري اسلامي ايران در اجلاس سران شوراي همكاري خليج فارس پيشنهادات مشخصي را براي بهبود و گسترش روابط ارائه كرد و روساي كشورهاي شركت كننده در اين اجلاس هم اعلام كردند كه بررسي مي‌كنند.
من معتقدم كه اين پيشنهادات مي‌تواند مبناي خوبي براي روابط بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس باشد.
