فرارو- اگر این یک معاهده است، باید مانند یک معاهده ارزیابی شود و همچون سایر معاهده‌ها در کنگره به تصویب برسد. اما آیا تفاهم هسته‌ای با ایران یک معاهده است؟ به گفته کاخ سفید، تنها زمانی می‌توان این تفاهم را یک معاهده دانست که رئیس جمهور ایالات متحده اینطور بگوید.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از سی ان ان، اما این اعتقاد کاخ سفید، خشم جمهوری خواهان و حتی برخی دموکرات‌ها که از دولت اوباما می‌خواهند هرگونه توافق نهایی با ایران را به تصویب کنگره برساند را به دنبال داشته است.
جان مک کین، سناتور جمهوری خواه ایالت آریزونا سه شنبه گذشته به خبرنگاران گفت: «آنها می‌توانند این توافق را یک موز بنامند اما این یک معاهده است.»
موضع گیری جمهوری خواهان می‌تواند بقای درازمدت هرگونه توافقی با ایران را به مخاطره بیاندازد و همچنین بیانگر تازه‌ترین درگیری این حزب با باراک اوباما بر سر محدودیت‌های قدرت اجرایی رئیس جمهوری آمریکا است.
همین تردیدهای موجود باعث شده کاخ سفید این توافق را به جای «معاهده» که بر اساس قانون اساسی آمریکا نیازمند «مشاوره و رضایت» سنا است، یک «توافقنامه غیرالزام آور» بخواند.
آیا کاخ سفید می‌تواند از کنگره اجتناب کند؟
این تمایز باعث بروز سوالات پیچیده و حل نشده‌ای در مورد قانون اساسی آمریکا می‌شود. در حالیکه جمهوری خواهان این تناقض را بد می‌دانند، دولت آن را کاملا بی‌عیب می‌داند و از نظرش هیچ جای تعجبی ندارد.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه تاکید کرد که دولت هرگز قصد مذاکره در مورد یک معاهده را نداشته است.
وی در جلسه استماع سنا گفت: «ما از آغاز نیز کاملا شفاف بودیم. ما در مورد یک «طرح الزام آور» مذاکره نمی‌کنیم. ما طرحی را مورد مذاکره قرار می‌دهیم که در خود ظرفیت اجرایی داشته باشد.»
این با عقیده جمهوری خواهان در تضاد است؛ بسیاری از آنها معتقدند نقشی که قانون اساسی برای سنا تعریف کرده، در حال کنار گذاشته شدن است.
جیمز ریش، سناتور ایالت آیداهو با رد استدلال دولت آمریکا گفت: «اجازه دهید هیچ اشتباهی صورت نگیرد. این یک معاهده است که مورد گفتگو قرار گرفته است. این یک معاهده است و باید مانند یک معاهده با آن رفتار کرد.»
جمهوری خواهان مانور انتقاد از دولت را راهی برای تخریب کارهای صورت گرفته روی توافق فعلی و تشدید حملات بر قدرت اجرایی کاخ سفید می‌بینند.
رند پل، سناتور جمهوری خواه آمریکا با اشاره به اینکه به ۴۶ سناتور امضاکننده نامه به ایران در مورد نقش کنگره در تصویب یک توافق الزام آور پیوسته، گفت: «این دولتی است که می‌خواهد قانون گذاری کند، آن هم زمانیکه در حدود صلاحیتش نیست. حال چه مسئله مهاجرت باشد، چه مسئله خدمات درمانی.»
وی به کری گفت: «من نامه به ایران را امضا کردم اما می‌دانید مسئله چیست؟ پیامی که ارسال می‌کردم به شما بود. من آن را علیه دولتی امضا کردم که گوش نمی‌کند و هربار می‌خواهد کنگره را دور بزند چون فکر می‌کند نمی‌تواند راه خودش را برود.»
اما کارشناسان حقوق می‌گویند با وجود آنکه یک چالش دادگاهی در کنار خواسته‌های جمهوری خواهان در زمینه مهاجرت و خدمات درمانی، در تئوری ممکن به نظر می‌رسد اما احتمال برد در آن بسیار کم است.
جیم والش، متخصص برنامه هسته‌ای ایران در ام‌آی‌تی معتقد است توافق ایران که آمریکا را ملزم به اقماض در مورد تحریم‌ها یا لغو آنها می‌کند، در سطحی نیست که یک معاهده رسمی خوانده شود.
وی در ادامه افزود: «معاهده‌ها به طور سنتی شامل کاهش جنگ افزار، تسلیحات هسته یا و نیروهای متعارف می‌شوند. آنها ما را ملزم به کنار گذاشتن چیزی می‌کنند که پیش از آن ساخته یا تاسیس کرده‌ایم.» در این مورد، آمریکا تحریم‌ها را لغو می‌کند اما مواضع نظامی خود را تغییر نمی‌دهد.
والش در ادامه افزود: «ما انواع توافقنامه‌ها را داشته‌ایم که هرگز در کنگره تصویب نشده‌اند.»
اما دیوید ریوکین، کار‌شناس قوانین بین المللی و قانون اساسی که برای جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور سابق آمریکا کار می‌کرد گفت که هر توافقنامه بین المللی که تعهدات قابل توجهی را برای آمریکا به دنبال دارد- ماند توافق پیشنهادی به ایران- باید برای مشاوره و رضایت به سنا فرستاده شود.
بر اساس مطالعات مرکز غیرحزبی خدمات پژوهشی کنگره، بر اساس ماده دوم قانون اساسی روسای جمهور دارای قدرت ذاتی برای نهایی کردن توافقنامه‌های اجرایی هستند. قانون اساسی آمریکا تصریح می‌کند که یک توافقنامه تنها زمانی یک معاهده خوانده می‌شود که با «مشاوره و رضایت سنا» شکل گرفته باشد.
اما دولت‌ها اغلب ترجیح می‌دهند توافق نامه‌هایی را با کشورهای خارجی منعقد کنند که چنین الزامی را به دنبال نداشته باشد. چنین «توافقنامه اجرایی» همچنان یک معاهده خوانده می‌شود که بر اساس قانون بین الملل الزام آور است اما دارای استاندارهای مشابه در قانون آمریکا نیست.
نمونه‌های اسناد «غیرالزام آور» شامل توافق روسیه-آمریکا برای خروج ذخایر تسلیحات شیمیایی سوریه و طرح امنیتی گسترش سلاح برای متوقف کردن ارسال جهانی سلاح به عناصر کشتار جمعی می‌شود.
مثلاً اگه توافق بشه همه چیز درست میشه؟!!!!!