بر اساس اظهارنظرهای مسئولان حوزه سلامت مصرف دخانیات بهویژه مصرف قلیان در سالهای اخیر افزایش داشته است.
این درحالی است که مصرف قلیان، تنباکو و درمجموع دخانیات از جمله آسیبهای اجتماعی است که در طول سالهای گذشته به صورت مداوم نسبت به مصرف آنها هشدار داده شده و دیگر به زنگ خطری برای نسل جوان و حتی نوجوان کشور نیز تبدیل شده است. با وجود این، هر روز به تعداد جوانانی که در قهوهخانهها حضور دارند افزوده میشود.
به گزارش آرمان، بنا بر نظرسنجیهای منتشرشده از دانشآموزان 64 درصد دانشآموزان پسر و 43 درصد از دختران تجربه مصرف قلیان را داشتهاند. این درحالی است که، پیش از این هشدارهایی در رابطه با افزایش میزان مصرف قلیان از سوی آسیبشناسان داده شده بود. در کنار خطرات و مضرات استفاده از قلیان خبرهایی از ورود تنباکوهای غیراستاندارد با نامهای عجیب و غریب به گوش میرسد که مهمترین آنها تمساح، کروکودیل و توتونهای آلوده به سوسک خطرناک لازیردرماست!
تا همین یک دهه پیش وقتی از مقابل معدود قهوهخانههای تهران میگذشتی، اکثر افرادی که وقت خود را صرف استعمال قلیان میکردند بالای 50 سال بودند و در بین آنها بهندرت میانسالان و جوانان دیده میشدند اما، این روزها نهتنها دیگر پیرمردها را در این اماکن مشاهده نمیکنیم بلکه کار به جایی رسیده که قهوهخانهها جایی برای گذران اوقات فراغت و تفریح جوانان شده است.
افزایش قهوهخانهها
بارها و بارها از سوی مسئولان و پزشکان تذکرات متعددی در زمینه استعمال دخانیات بهویژه قلیان مطرح شده است اما، افزایش روزافزون تعداد قهوهخانه و ارائه مجوز به صاحبان این مشاغل سبب شده تا با توجه به بالارفتن عرضه دخانیات، مصرف آن نیز بیشتر شده و به تبع آن، سن استعمال قلیان نیز پایینتر بیاید. بررسیها نشان میدهد در سالهای اخیر میزان مصرف قلیان در بین نوجوانان و جوانان افزایش یافته است بهطوری که این موضوع نهتنها در بین پسران بلکه در بین دختران نیز رواج یافته است.
امروزه بیشتر نوجوانان و جوانان برای گذراندن وقت خود زمان زیادی را با دوستان و همسن و سالان میگذرانند و در کنار هم به تفریحات مختلفی مشغول میشوند اما، در چند سال اخیر نوجوانان و جوانان برای گذراندن وقت خود و در واقع به اصطلاح تفریح از روشهای غلطی مانند مصرف قلیان استفاده میکنند.
اما آنچه تعجببرانگیز است استفاده و مصرف قلیان با طعم سوسک و کروکودیل است! سوسک توتون یا لازیردرما همه چیزخوار است و بیش از 40 نوع مواد غذایی، منابع گیاهی و حیوانی و حتی الیاف پارچه، کاغذ، کتاب، کارتن، قالی و سایر وسایل منزل را مورد حمله قرار میدهد اما، بیشترین خسارت را به انواع توتون سیگار و تنباکو میرساند و به همین دلیل به نام سوسک توتون شهرت دارد.
از سوی دیگر، نیز تمساح و کروکودیل به موادمخدر خطرناکی آغشته هستند که هرچند مسئولان ورود و توزیع آن را در کشور تکذیب کردند اما، در برخی اماکن غیرمجاز فروش تنباکو، این توتونها عرضه شده است.
بیشترین خساراتی که توسط لازیردرماها به توتون وارد میشود بهوسیله لارو این آفت صورت میگیرد. لارو این حشره از قسمتهای مختلف برگ و دمار توتون و تنباکو تغذیه کرده و سوراخهایی ایجاد میکند که علاوه بر خسارت به توتون و تنباکو با باقی گذاردن فضولات خود در آنها موجب ایجاد بوی بد و طعم نامطبوع در کالا میشود. این امر موجب کاهش ارزش کیفی توتون و تنباکو شده و درنهایت این آفت به مصرف دخانی نیز حمله کرده و باعث خسارات جبرانناپذیری میشود.
سودجویان توجهی به سلامت جامعه ندارند
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مورد واردات و توزیع توتونهای آلوده به سوسک لازیردرما گفته است: سودجویانی در کشور وجود دارند که تنها به مسائل اقتصادی فکر میکنند و هیچ توجهی به سلامت جامعه ندارند و در حقیقت تمامی محصولات دخانی که به صورت قاچاق وارد کشور میشود آلوده است.
عابد فتاحی با بیان اینکه استعمال دخانیات و قلیان به انواع و اقسام بیماریها منجر میشود، خاطرنشان کرده است: رسانهها باید نسبت به واردات و توزیع توتون آلوده به سوسک خطرناک لازیردرما در کشور به مردم هشدار دهند، چرا که استعمال اینگونه تنباکوها خطرات جبرانناپذیری را برای مصرفکننده بههمراه دارد.
یک وعده قلیان برابر با 20 تا 50 نخ سیگار
یک روانشناس معتقد است قلیان پدیدهای است که درحال حاضر به یک معضل اجتماعی پنهان تبدیل شده است اما، اگر میبینیم که کشیدن قلیان چهره زشت و منفوری در جامعه پیدا نکرده به این دلیل است که بیشتر مردم آن را بیضرر میدانند و تصور میکنند که قلیان اعتیاد ندارد درحالی که، مقدار تنباکوی مصرفی در یک وعده قلیان معادل مصرف 20 تا 50 نخ سیگار است.
سجاد موسوی میگوید: کسانی که قلیان مصرف میکنند با افزایش سطح نیکوتین خود مصرفکننده به ظاهر تفننی برای رفع نیاز خود به روش سهلتری که همان مصرف سیگار است، روی میآورد. بنابراین اعتیاد در کشیدن قلیان با روی آوردن به استعمال سیگار و اعتیاد به مصرف سیگار نمایان میشود.
مصرف قلیان جزو تفریحات جوانان شده است
یک جامعهشناس درباره رواج مصرف قلیان در بین نوجوانان و جوانان میگوید: موادمخدر یک نوع مواد مکمل در مقابل غریزه جنسی در تمام دنیا محسوب میشود و در مکانهایی که استعمال موادمخدر وجود دارد، بر سر ارضای مسائل جنسی است، به همین دلیل اغلب در پارتیها و مهمانیهای شبانه مصرف میشود.
ابراهیم فیاضی با تاکید بر اینکه، هر چه هیجانهای ذهنی در جامعه بالا باشد، مصرف موادمخدر هم در آن بالاست، میگوید: برای مثال در ارزیابی کشور تایلند در سالهای گذشته شاهد این هستیم که استفاده از موادمخدر و رواج فحشا در این کشورها موج میزند و متاسفانه این مباحث با گذشت زمان در جامعه فرهنگ میشود.
همچنین یک آسیبشناس اجتماعی با اشاره به اینکه مصرف قلیان جزو تفریحات اصلی جوانان شده است، میگوید: خود پدیده قلیان به تنهایی آسیب اجتماعی به حساب نمیآید اما جوانهایی که قدرت دفاع از خود و توانایی نه گفتن به اینگونه دامها را ندارند را در معرض آسیبهای اجتماعی بزرگتری قرار میدهد.
امانا... قراییمقدم ادامه میدهد: سن استعمال قلیان به 15 سال کاهش یافته که مهمترین علت آن عدم کنترل و نظارت والدین، سرخوردگی و خانوادههای بدسرپرست است. به اعتقاد او پول توجیبی زیاد نوجوانان منجر شده آنها به این سمت گرایش پیدا کنند که اگر خانواده و جامعه به این موضوع توجه نکند، سبب میشود سن استعمال دخانیات و قلیان باز هم کمتر شود.
این آسیبشناس تاکید میکند: همنشینی با دوستان ناباب از دیگر عوامل گرایش جوانان به استعمال دخانیات و قلیان است، به طوری که این موضوع سبب بروز اتلاف وقت در جوانان و بیکاری میشود.