ایران به اروپا گاز صادر می‌‎کند؟

فرارو- یک استاد دانشگاه درباره موانع صادرات گاز ایران به اروپا در طول 40 سال اخیر گفت: «یکی از موانع مهم این امر میزان تولید گاز از منابع گازی ایران بوده است. یعنی همیشه سرعت مصرف داخلی گاز در ایران بیشتر از تولید آن بوده است و لذا هیچگاه ظرفیت صادرات گاز به میزان بالا ایجاد نشده است.»

وزیر نفت ایران گفت: ایران همیشه مایل است به عنوان کشوری که قابلیت تامین گاز در احجام بسیار بزرگ را دارد در بازار اروپا چه به شکل خط لوله و چه به شکل LNG حضور داشته باشد.

بیژن نامدار زنگنه اظهار داشت: جدا از مسئله اوکراین، اروپایی ها مایل هستند منابع تامین گاز و انرژی خود را متنوع کنند.

وی افزود: با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، از سال آینده گاز اضافه برای صادرات خواهیم داشت.

دکتر نرسی قربان استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد انرژی در گفتگو با فرارو گفت: «هدف ایران برای صادرات گاز به اروپا قدمتی نزدیک به 40 سال دارد. یعنی خط سراسری انتقال گاز دوم در سال 1976 با هدف صادرات به اروپا کشیده شد و لذا ایران همیشه به فکر صادرات گاز به اروپا بوده است و طرح این موضوع ربطی به شرایط کنونی و بحران اوکراین ندارد.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر اروپا همیشه تمایل داشته منابع تامین گاز خود را از کشورهای مختلف تامین کند تا هیچ وقت گرفتار کشور به خصوصی نشود. از این منظر ایران نیز به عنوان یکی از کشورهایی که بزرگ ترین ذخایر گازی جهان را دارد مورد توجه اروپا بوده است.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اما درباره امکان صادرات گاز به اروپا توسط ایران در شرایط فعلی باید گفت فعلا این شرایط میسر نیست. چرا که در حال حاضر و تا قبل از آنکه تمام فازهای پارس جنوبی بهره برداری شود، ایران گاز اضافی که بتواند به طور مستمر و در طول سال صادر کند ندارد.»

وی ادامه داد: «همچنین احداث خط لوله ای که بتواند مثلا 30 میلیارد متر معکب گاز را از ایران به اروپا منتقل کند حداقل 5 سال طول می کشد. لذا اگرچه ممکن است ایران بتواند به صورت مقطعی و از طریق ترکیه مقدار بسیار محدودی در حدود 1 تا 2 میلیارد متر مکعب گاز در سال به اروپا منتقل کند، اما بیشتر از این مقدار فعلا امکان پذیر نیست.»

قربان در پاسخ به این سوال که با توجه به میزان مصرف گاز در داخل کشور که موجب واردات گاز هم شده، آیا با افتتاح فازهای پارس جنوبی امکان صادرات وجود دارد؟، گفت: «واردات گاز ما از ترکمنستان حدود 10 میلیارد متر مکعب است. لذا اگرچه یکی از دلایل واردات گاز از ترکمنستان بحث موقعیت جغرافیایی است اما اگر فازهای پارس جنوبی تکمیل شود دیگر هیچ نیازی به واردات نخواهیم داشت و حتی می توانیم اقدام به صادرات گاز هم بکنیم.»

قربان درباره صحبت زنگنه مبنی بر اینکه با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، از سال آینده گاز اضافه برای صادرات خواهیم داشت گفت: «البته از سال آینده ممکن است بتوانیم یک میلیارد متر معکب گاز صادر کنیم نه اینکه یک لوله گاز تا اروپا احداث شود.»

وی افزود: «یعنی ممکن است در بده و بستان های گازی ایران و ترکیه ایران بتواند یک میلیارد متر مکعب گاز هم به اروپا صادر کند. لذا ایران حتی تا نزدیک شدن به شرایط روسیه در صدور گاز به اروپا فاصله بسیار زیادی دارد.»

قربان در پاسخ به این سوال که آیا بحران اوکراین و تیره شدن روابط آمریکا و روسیه در طرح این صحبت از سوی آقای زنگنه موثر بوده است؟، گفت: «خیر، این دو هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. آمریکا و روسیه در رابطه با بحران اوکراین بازی خود را انجام می دهند؛ در حالی که صحبت آقای زنگنه در رابطه با توسعه پارس جنوبی و امکان صادرات گاز به اروپا است که همیشه درباره آن بحث بوده است.»

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا طرح این صحبت از سوی وزیر نفت ایران در شرایط کنونی نمی تواند موجب تیره شدن روابط ایران و روسیه شود؟، گفت: «خیر؛ من چنین تصوری نمی کنم. چون صحبت صادرات گاز ایران به اروپا قبل از بحران اوکراین و حتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی وجود داشته است.»

قربان درباره موانع صادرات گاز ایران به اروپا در طول 40 سال اخیر گفت: «یکی از موانع مهم این امر میزان تولید گاز از منابع گازی ایران بوده است. یعنی همیشه سرعت مصرف داخلی گاز در ایران بیشتر از تولید آن بوده است و لذا هیچگاه ظرفیت صادرات گاز به میزان بالا ایجاد نشده است.»

وی ادامه داد: «مسائل انقلاب و جنگ تحمیلی و سپس وضع تحریم ها هیچگاه اجازه نداد تولیدات گاز ایران مطابق با ذخایر آن افزایش پیدا کند. همچنین مسائل سیاسی نیز در این سال ها اجازه توسعه و صادرات گاز توسط ایران را نمی داد.»

وی افزود: «لذا اگرچه اروپایی ها همواره علاقه مند بودند که منابع تامین گاز اروپا از کشورهای متعدد باشد و ایران نیز به دلیل دارا بودن ذخایر بزرگ گازی مدنظر آنها بوده است؛ اما به دلیل مسائل سیاسی هیچگاه این امر تحقق نیافته است.»