پهلوی

ارتش ایران از دوران مشروطیت تا پیروزی انقلاب، جز آلت بی‌اراده و اطاعت‌پیشه شخص پادشاه چیز دیگری نبود. نولیبرال‌های ما شاید ندانند، اما توقعشان از مداخله نظامیان در سیاست ایران، همان توقعی است که ناتو و هنری کیسینجر وزیر خارجه وقت آمریکا از انتخاب ژنرال اینش به ریاست‌جمهوری پرتغال در سال ۱۹۷۶ داشتند و او نیز دستاورد انقلاب گل میخک پرتغال را که با صراحت در قانون اساسی جدید پرتغال، استقرار سوسیالیسم تعریف شده بود، به استقرار لیبرالیسم تبدیل کرد.

در دوران پهلوی ادعا‌هایی جهت بازگرداندن عزت و آبروی تاریخ پرافتخار کشورمان می‌شد و از حق نگذریم توفیقاتی هم در زمینه مسایل اقتصادی و نوسازی در کشور صورت گرفت که در رابطه با آن بزرگ‌نمایی هم می‌شود، چرا که با یک تحقیق میدانی ساده متوجه خواهیم شد در آن دوران هم اکثریتی در فقر و فاقد امکانات بودند.

ملکی شکست مصدق و مدافعانش را در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، شکستی اجتناب‌ناپذیر می‌دانست. او دلایل این شکست را در «خیانت» حزب توده جست‌وجو کرد؛ خیانتی که به گمان او با سیاست‌های نادرست حزب توده، به نگرانی و هراس آمریکا از رشد کمونیسم در ایران دامن زده و سیاست‌مداران آن کشور را به این نتیجه رسانده بود که با دنباله‌روی از بریتانیا راهی جز کنار‌ زدن مصدق نبینند.

پشتیبانی رضاشاه از خوانندگی زنان که برخلاف خواسته‌های آشکار طبقه مذهبی و روحانیت بود موجب شد تا ملوک ضرابی (متولد ۱۲۸۶ کاشان)، ایران‌الدوله هلن، اخترخانم و روح‌انگیز (متولد ۱۲۸۳ شیراز) هم به جرگه خوانندگان زن اضافه شوند و بعد‌ها در دوران رادیو به چهره‌های محبوبی بدل شوند. جالب اینجاست که ملوک ضرابی تا سال ۱۳۷۳ زنده بود و در ۱۰۷ سالگی در تهران درگذشت.

چرچیل، نخست‌وزیر وقت بریتانیا، فردای حمله هیتلر به خاک شوروی، دست دوستی به سوی استالین دراز کرد و رضاخان، اولین قربانی این دوستی بین دو دشمن بود. با این که دولت‌های انگلیس و فرانسه از خردشدن شوروی با حمله آلمان خوشحال بودند، اما به علت پیشرفت‌های آلمان و به خطر افتادن منافع غرب در خاورمیانه، تصمیم گرفتند به حمایت از شوروی بشتابند و ایران بهترین راه کمک بود.

در سال ۱۳۳۷ هجری خورشیدی اسکناس‌های دویست ریالی ایران با نمایی از فرودگاه مهرآباد چاپ و نشر شد.

نگاهی سطحی به نقشه تهران ناصری این نکته را نمایان می‌کند که میدان توپخانه مبارکه، عنصر اتصال شهر قدیم به شهر جدید شد و برای گذار از شهر قدیم طهماسبی به شهر جدید ناصری گذر از میدان توپخانه لاجرم بود، موقعیتی بی بدیل برای این میدان بود که تا سال‌ها محفوظ ماند.

یکی از مشکلات اساسی این ازدواج با تغییر قانون اساسی ایران شکل گرفت. بر اساس اصل سی‌وهفتم متمم قانون اساسی در آن زمان بود که بر اساس آن، مادر ولیعهد (منظور ولیعهد آینده ایران است) الزاما باید ایرانی‌تبار می‌بود. مجلس در اقدامی بی‌سابقه نه‌تنها به فوزیه تابعیت ایرانی داد بلکه او را ایرانی‌تبار نامید.

مراسم رونمایی از دفاتر املاک و اسناد زمین خواری پهلوی با حضور پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان و محرومین در فرهنگستان هنر تهران برگزار شد.

کاخ مرمر پس از سال‌های طولانی، صبح ۶ بهمن ۱۳۹۸ برای اولین بار مورد بازدید رسانه‌ها قرار گرفت. این کاخ سال‌ها در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار داشت و اخیرا توسط بنیاد مستضعفان پس گرفته شد که قرار است بزودی به موزه تبدیل شود. کاخ مرمر یکی از کاخ‌های تاریخی تهران در دوره پهلوی است که در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کاخ مرمر به دستور رضا شاه پهلوی و با معماری لئون تادوسیان بنا نهاده شد. این کاخ در آغاز به عنوان دفتر کار رضاشاه مورد بهره‌برداری بود و تا پیش از تدوین قانون خزانه ملی، جواهرات ملی ایران از کاخ گلستان به این کاخ آورده شده و در زیر زمین آن نگهداری می‌شد. با اعلام سیدپرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، قرار است تا کمتر از یک ماه دیگر، در‌های «کاخ مرمر» بعد از ۴۱ سال، به روی مردم باز شود.

بعد از مدتی که بازجویی‌ها خوب جلو رفت، کم‌کم تسهیلاتی برایش فراهم کردیم، داروهای کنترل بیماری‌اش، غذایی که می‌خواست و چیزهایی را که می‌خواست، می‌گرفتیم یا حتی بعضی چیزها را می‌گفت فامیل‌هایش برایش می‌آوردند. رادیو و تلویزیون و روزنامه هم در اختیارش قرار دادیم. گاهی گزارش و مطالبی را که ضدانقلاب درباره‌اش می‌نوشت، هم می‌دادیم بخواند.

استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران افزود: شما هر قضاوتی که می‌خواهید بکنید ولی نمی‌توانید رأی ۹۸.۵ درصدی به قانون اساسی جمهوری اسلامی در دوازدهم فروردین ۵۸ را کتمان کنید. با هر تعبیری که از انقلاب دارید، نمی‌توانید از گذشته و این آمار فرار کنید. این رأی همه ملت از چپ، راست، مذهبی و مارکسیست بود.

من شخصا مطلقا پشیمان نیستم؛ به دلیل اینکه در آن زمان ما تحت نظر کسانی کار می‌کردیم که از نظر صداقت، علم، مردم‌گرایی، دینداری ممتاز و منحصر به فرد بودند و قله آنها، آیت‌الله شهید دکتر بهشتی بود. اینکه من عرض می‌کنم پشیمان نیستم یک وجه آن این است که ما همین الان چقدر با همدیگر ثابت کردیم که آن روند قابل تداوم نبود، بنابراین ما ناگزیر به انتخاب بودیم.

کاربری نوشت: «اردشیر زاهدی اعلام کرده که شاه تنهادر عرض دوماه ۳۱ میلیارد دلار از کشور خارج کرد. روزنامه اتریشی کوریر بعد از مرگ شاه میزان ارث وی برای خانواده اش را بیش از ۴۴ میلیارد دلار ذکر کرد و فایننشال تایمز هم در سال ۲۰۱۱ فهرستی از اموال و املاک درسراسر دنیا را برمی شمرد که برخی از آن‌ها را برلوسکنی خریده است».

ابوالحسن ابتهاج که هیچ سنخیتی با مصدق نداشت، با شعار «شکستن دور باطل فقر به کمک برنامه‌ریزی متمرکز» و با تأکید بر نقش دولت به‌عنوان موتور اصلی رشد، کار خود را از ١٣٣٣ به بعد پی‌گرفت. درحالی‌که در شرایط مالی دشوار در دهه ١٣٤٠، بزرگانی مانند سمیعی، عالیخانی، یگانه، اصفیا و... تحولی عمدتا خارج از مدار اقتصاد دولتی به‌وجود آوردند، این پهلوی دوم بود که در پی افزایش عظیم درآمد نفت در ١٣٥٢، همه رشته‌های آن بزرگان را پنبه کرد و کشور را به مدار اقتصاد دولتی برگرداند.

از این دست تحریفهای تاریخی، خیلی‌ها ممکن است به زبان آرند. اما وقتی این سخنان از دهان کسی بیرون آید که سالها ریاست سازمان میراث فرهنگی، معاونت وزیر ارشاد، ریاست پژوهشگاه میراث، عضویت شورای عالی میراث، عضویت پیوسته فرهنگستان هنر و چندین سمت بلندپایه فرهنگی دیگر را در اختیار داشته، می‌توان پی برد که چرا اوضاع فرهنگی امروزمان چنین شده است.

خودکشی لیلا و علیرضا پهلوی به عنوان نیمی از فرزندان شاه،نشان می دهد که خانواده شش نفره محمدرضا پهلوی با بحران های عمیق اخلاقی، اعتقادی و روانی دست به گریبان بوده و هست.

"خاتمی مورد توجه فوق‌العاده مستشاران نظامی آمریکا بود. به طوری‌که آمریکایی‌ها در یک طرح اضطراری، او را کاندیدای جانشینی محمدرضا پهلوی کرده بودند، این طرح محرمانه به اطلاع شاه رسید و موجبات سوء ظن شاه نسبت به خاتمی را بیشتر ساخت."

«در دوران پهلوی ، کشور قدری صنعتی شد، سواد و دانش مردم افزایش یافت، امکانات برای زندگیِ بهتر فراهم شد، ارتباطات جهانی گسترش یافت ولی مدیریت و حکمرانی در دایره­‌ای بسیار محدود و با برداشت­‌هایی محصور اجرا گردید. اگر رسانه­‌ها آزاد بودند تا به فساد مالی با دلایل و استنادات بپردازند، حس نظارت و مشارکت جامعه ارتقاء پیدا می­‌کرد.»