سیستم مدیریت زباله پاریس همچون یک خودروی قدیمی است که سعی دارد در یک بزرگراه مدرن حرکت کند. شهر از ترکیبی از خدمات عمومی و خصوصی برای جمعآوری و مدیریت زباله استفاده میکند، اما بسیاری از زیرساختها دههها پیش طراحی شده است و نمیتواند با حجم بالای زباله تولیدشده توسط جمعیت روبهرشد و میلیونها گردشگر همگام شود، برای مثال سطلهای زباله کوچکتر از حد نیاز هستند یا به میزان کافی تخلیه نمیشوند.
پاریس به تاریخ و زیباییهایش مشهور است، اما پشت این تصویر زیبا، چالش جدی زباله وجود دارد؛ سطلهای زباله سرریز، خیابانهای آلوده و افزایش زبالهها مشکلاتی هستند که بهصورت مداوم در این شهر جریان دارند و بر ساکنان و بازدیدکنندگان تأثیر منفی میگذارند. مشکل زباله در پاریس سوالات بسیاری درباره مدیریت زباله شهری مطرح میکند.
به گزارش ایمنا، بر اساس آمار میزان زباله تولیدشده سالانه در منطقه شهری پاریس ۳.۳ میلیون تن است، این مقدار زباله به اندازهای است که میتواند برج ایفل را هزاران بار پر کند. از این همه زباله، تنها ۲۸ درصد بازیافت میشود که در مقایسه با میانگین اتحادیه اروپا که ۴۷ درصد است، رقم بسیار پایینی به نظر میرسد.
جمعیت ساکن در این شهر بیش از ۱۲ میلیون نفر است و با در نظر گرفتن ۳۰ میلیون گردشگر سالانه، دلیل اصلی این فشار دائمی بر سیستم مدیریت زباله مشخص میشود. مناطق محبوبی همچون برج ایفل، مونمارتر و حاشیههای رود سن با صحنههای مربوط به سطلهای سرریز روبهرو هستند.
روزانه حدود سه هزار تن زباله فقط در خود شهر پاریس جمعآوری میشود که معادل ۵۰۰ کامیون زباله است که روزانه در حال حرکت هستند. زیرساخت قدیمی مدیریت زباله، تراکم بالای جمعیت و ورود مداوم بازدیدکنندگان عوامل اصلی رویارویی پاریس با این چالش است.
سیستم مدیریت زباله پاریس همچون یک خودروی قدیمی است که سعی دارد در یک بزرگراه مدرن حرکت کند. شهر از ترکیبی از خدمات عمومی و خصوصی برای جمعآوری و مدیریت زباله استفاده میکند، اما بسیاری از زیرساختها دههها پیش طراحی شده است و نمیتواند با حجم بالای زباله تولیدشده توسط جمعیت روبهرشد و میلیونها گردشگر همگام شود، برای مثال سطلهای زباله کوچکتر از حد نیاز هستند یا به میزان کافی تخلیه نمیشوند.
زیرساختها همزمان با رشد جمعیت شهر و الگوهای مصرف روبهافزایش توسعه نیافتهاند و این ناهماهنگی موجب ایجاد گلوگاههایی در شهر بهویژه در فصلهای اوج گردشگری میشود. پاریس شروع به انجام بهروزررسانیهایی در سیستم مدیریت زباله همچون سطلهای هوشمند کرده است، اما هنوز راه زیادی برای پیشرفت وجود دارد.
پاریس هر سال حدود ۳۰ میلیون گردشگر جذب میکند که منجر به فشار عظیمی بر سیستم مدیریت زباله شهر میشود. گردشگران مقدار زیادی زباله از نقشههای دور انداخته شده تا بستهبندی خوراکیها و بطریهای پلاستیکی تولید میکنند و مشکل اینجاست که گردشگران بهطور معمول تعهدی نسبت به تمیزی شهر ندارند.
نگرش فرهنگی پاریسیها نسبت به بازیافت بسیار ضعیف است. مطالعهای در سال ۲۰۲۱ توسط آژانس انتقال اکولوژیک فرانسه انجام شد و نشان داد که تنها ۶۰ درصد از ساکنان بهطور مداوم زبالههای خود را جداسازی میکنند. بسیاری از افراد بیان کردند که درباره اینکه چه چیزی قابل بازیافت است اطلاعات کافی ندارند. این موضوع ممکن است بهدلیل قوانین مبهم مربوط به بازیافت در این شهر و کمبود آموزش در این زمینه باشد.
اعتصابات کارگری بخشی از زندگی جاری در فرانسه است و کارگران جمعآوری زباله نیز مستثنی نیستند. زمانی که کارگران اعتصاب میکنند، ممکن است چند روز یا حتی چند هفته طول بکشد و کوهی از زباله را در پیادهروها و خیابانها ایجاد کند. در حالی که اعتصابات برای برقراری حقوق کارگران مؤثر است، اما تأثیر آن بر تمیزی شهر غیرقابل انکار است.
مسئولان پاریس تلاشهایی برای حل مشکلات موجود انجام دادهاند. یکی از تلاشهای بزرگ معرفی سطلهای هوشمند است؛ این سطلها دارای حسگرهایی هستند که زمان پرشدن را تشخیص میدهند و سیگنالهایی برای کارکنان جمعآوری ارسال میکنند تا سریعتر اقدام کنند. در بعضی از شلوغترین مناطق، سطلهای فشردهسازی در حال آزمایش هستند که زبالهها را فشرده میکنند و فضای بیشتری برای زباله ایجاد میکنند و نیاز به تخلیه را کاهش میدهند.
برای تشویق ساکنان و گردشگران به بازیافت، کمپینهای آموزشی راهاندازی شده و پوسترهایی در سراسر شهر نصب شده است که موارد قابل بازیافت را به بیان ساده و به چندین زبان توضیح میدهند تا ساکنان و بازدیدکنندگان بتوانند از آن پیروی کنند.
نظافت خیابانهای پاریس کار سادهای نیست؛ این شهر بیش از پنج هزار کارگر نظافتی و ۱۷۰۰ وسیله نقلیه جمعآوری زباله و شستوشوی خیابان دارد و بهتازگی، شیفتهای شبانه پاکسازی را برای مقابله با زباله در مناطق شلوغ اضافه کرده است که تلاشی کوچک اما حیاتی برای کنترل آلودگی بهشمار میآید.
پاریس برای مدیریت بهتر جریان زباله در شهر از فناوری نیز کمک گرفته و اپلیکیشنی به نام آزمایشگاه پلوم راهاندازی کرده است که به مردم اجازه میدهد مشکلات مربوط به زباله را به خدمات شهری گزارش دهند. افراد میتوانند سطل زباله سرریز یا نقطهای با زباله زیاد را در اپلیکیشن علامتگذاری کنند تا مسئولان مربوطه سریعتر پاسخ دهند.
رود سن یکی از نمادهای برجسته پاریس است، اما در طول سالها با آلودگی دستوپنجه نرم کرده است. در آستانه المپیک ۲۰۲۴ مسئولان تصمیم گرفتند برای حل مشکل طرح پاکسازی را اجرا کنند. طرح پاکسازی این رود شامل چندین اقدام عملی بود؛ قایقهای جمعآوری زباله برای جمعآوری زبالههای شناور قبل از انباشته شدن روی سطح آب راهاندازی شدند، موانعی در نقاط استراتژیک برای جلوگیری از گسترش زبالهها در پاییندست ایجاد شد و همزمان، کمپینهای اطلاعرسانی، ساکنان و بازدیدکنندگان را تشویق میکردند تا قبل از دور انداختن زباله فکر کنند.
این کمپینها بر اقدامات کوچک روزمره همچون دور انداختن ته سیگارها و پلاستیکها تمرکز داشتند که تأثیر زیادی بر آلودگی دارند. ظرف چند ماه، رود سن شاهد کاهش ۳۰ درصدی سطح زباله بود. این پیشرفت نشاندهنده آن است که وقتی مردم با هدفی واضح با شهر همکاری کنند، چه نتایج شگفتانگیزی حاصل میشود.
شهرهای مختلف جهان راهکارهای نوآورانهای برای مدیریت زباله پیدا کردهاند که درسهای ارزشمندی برای پاریس و دیگر شهرها ارائه میدهد. بهعنوان مثال توکیو دارای سیستم سختگیرانهای برای جداسازی زباله است که ساکنان را تشویق میکند تا زبالههای خود را در چندین دسته جدا کنند. انداختن زباله در شهر بهلطف ارزشهای فرهنگی ریشهدار که مسئولیت شخصی و احترام به فضاهای مشترک را تأکید میکند، بهندرت مشاهده میشود.
سانفرانسیسکو نیز الگوی دیگری است که یکی از بالاترین نرخهای بازیافت در جهان را با بیش از ۸۰ درصد دارد. موفقیت این شهر ناشی از سیاستهای پیشرو همچون ممنوعیت پلاستیکهای یکبار مصرف و برنامههای کمپوست اجباری و برنامههای آموزشی است.