یک اشتباه بزرگ در برنامه غذایی بیماران دیابتی

دکتر احمد اسماعیل زاده گفت: حذف کربو هیدرات‌ها باعث ایجاد هیپوگلیسمی شدید در بیمار می‌شود که از نظر علم تغذیه بسیار وضعیت خطرناک و نامطلوبی برای بیمار است.

به گزارش ایسنا، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان این که در بحث رژیم درمانی اگر بیمار دارای وزن اضافه باشد گام اول باید کنترل کالری دریافتی توسط او باشد، تصریح کرد: مطالعات نشان می‌دهد که اگر بتوانیم ۵ تا ۱۰ درصد وزن بیمار را از این طریق کاهش دهیم به وضعیت خوبی برای کنترل دیابت در بیماران خواهیم رسید.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، یادآور شد: نکته دوم در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی مقدار دریافت کربوهیدرات هاست. هیچگاه نباید کربوهیدرات دریافتی این بیماران را از یک حد محدود، بیشتر کاهش داد.

اسماعیل زاده خاطرنشان کرد: به ویژه در بیماران دیابتی که دارو می‌خورند یا انسولین تزریق می‌کنند، مساله مصرف کربوهیدرات‌ها بسیار مهم است.

وی اضافه کرد: معمولا در بیماران دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند متناسب با تعداد واحد انسولینی که دریافت می‌کنند، مقدار کربوهیدرات دریافتی توسط متخصصان تغذیه و رژیم درمانی محاسبه شده و به بیمار ارائه می‌شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت: مثلا برای بیمارانی که روزانه ۸۰ تا ۹۰ دز انسولین دریافت می‌کنند به ازای هر واحد انسولین ۴ تا ۱۲ گرم کربوهیدرات برای او در نظر می‌گیریم.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان داشت: همچنین توزیع میزان کربوهیدرات مصرفی بیمار دیابتی با توجه به میزان کالری که باید دریافت کند و میزان انسولین مصرفی او باید طوری تنظیم شود که متناسب وضعیت بیمار باشد.

اسماعیل‌زاده افزود: علت این که بیمار دیابتی رژیم درمانی را کنار می‌گذارد عدم دقت در این موارد و ایجاد هیپوگلیسمی در اوست که منجر به بدتر شدن حال بیمار می‌شود. در حالی که هدف مدیریت تغذیه و رژیم درمانی در بیماران دیابتی در کنار دارو درمانی، کنترل قند خون است.

وی با بیان این که در کنار مصرف کربوهیدرات‌ها در بیماران دیابتی، مصرف میان وعده‌ها نیز بسیار اهمیت دارد، گفت: این بیماران متناسب با دارو و انسولینی که دریافت می‌کنند هر یک تا ۱.۵ ساعت باید میان وعده بخورند. این میان وعده‌ها می‌تواند تامین کننده کربوهیدرات یا کالری آنان باشد.

وی با اشاره به نوع کربوهیدراتی که بیماران دیابتی باید مصرف کنند، اظهار کرد: در مدیریت تغذیه بیماران دیابتی تمرکز باید روی کربوهیدرات‌های کمپلکس باشد نه کربوهیدرات‌های پیچیده. البته کربوهیدرات‌های پیچیده هم در برنامه غذایی این بیماران قرار داده می‌شود ولی کربوهیدرات‌هایی همچون قند، نوشابه، کیک، شیرینی، شکلات، بستی باید به صورت محدود مصرف شوند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: حذف این کربوهیدرات‌ها بیمار را دچار استرس و اضطراب کرده و کنترل بیماری را با مشکل موجه می‌کند، بنابراین فقط باید مصرف آنها را محدود کرد. مصرف میوه به جز میوه‌هایی مانند صیفی جات و هندوانه، گرمک، خربزه، انگور، هلو، موز، انبه که قند خون بیمار را افزایش می‌دهند باید به صورت محدود مصرف شوند. مصرف میوه‌های خشک همچون انجیر و خرمای خشک به ویژه خرمای زرد زاهدی، برای بیماران دیابتی بسیار خوب است. خوردن چای با مویز نیز به سلامتی این بیماران کمک می‌کند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر ضرورت مصرف میان وعده آخر شب در بیماران دیابتی به ویژه افرادی که انسولین تزریق می‌کنند، گفت: با توجه به خواب ۷ تا ۸ ساعته بیمار و احتمال کاهش قند خون در آن ها، مصرف میان وعده انتهای شب قبل از خواب حائز اهمیت ویژه‌ای است. این میان وعده می‌تواند مصرف یک لیوان شیر باشد که به خواب راحت آنان هم کمک می‌کند یا در کنار آن مصرف یک میوه که قند کمتری دارد.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، اسماعیل زاده اظهار داشت: انجام فعالیت بدنی ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت به صورت روزانه برای بیماران دیابتی که از حالت پیاده روی معمولی سریع‌تر بوده و سربالایی و سرازیری نباشد نیز ضروری است، زیرا به کاهش حساسیت انسولین و کنترل قند خون بیمار کمک می‌کند.

وی افزود: گنجاندن مواد غذایی حاوی پروتئین‌ها همچون ماهی، انواع آجیل و مرغ به ویژه در بیماران دیابتی دارای اضافه وزن و چاقی مفید بوده و موجب ایجاد سیری در بیمار می‌شود.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی مصرف سبزی‌ها را در طول روز و یا در کنار وعده‌های غذایی برای بیماران دیابتی مفید دانست و گفت: مصرف خیار، کدو رنده شده، کلم بروکلی، سبزیجات پخته شده و بخارپز در کنار وعده‌های غذایی برای این بیماران مفید است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: با توجه به استفاده از برنج در فرهنگ غذایی ایرانیان، بیماران دیابتی می‌توانند از داروخانه‌ها سبوس برنج تهیه کرده و آن را مرتب به همراه برنج مصرف کنند تا برنج به کربوهیدرات کمپلکس تبدیل شده و به مصرف قند خون در آنان کمک کند.

اسماعیل‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: مجموعه توصیه‌های غذایی در کنار دارو درمانی و انسولین درمانی موجب کنترل بهتر قند خون در بیماران دیابتی می‌شود و با این که پزشکان خودشان می‌توانند برخی از این توصیه‌ها را انجام دهند، بهتر است بیمار را به کارشناس تغذیه ارجاع دهند تا کار درمان این بیماران به صورت تیمی بهتر انجام شود.