شنبلیله گیاهی است که بخشی از خانواده حبوبات است. اولین بار در آسیا رشد کرد، اما اکنون در سایر نقاط جهان از جمله هند، شمال آفریقا، خاورمیانه، فرانسه، اسپانیا و آرژانتین رشد میکند.
به گزارش همشهری آنلاین، مدتهاست که از شنبلیله برای فواید سلامتی آن استفاده میشده است (از حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح) و قدیمیترین گیاه از خانواده حبوبات است که در پزشکی استفاده میشود. دانههای آن غنیترین مواد مغذی هستند و اغلب در پخت و پز استفاده میشوند.
آن داناهی، متخصص تغذیه میگوید که محتوای آهن شنبلیله آن را به غذایی مفید برای سلامت قلب تبدیل میکند. او میگوید: «بیشتر مردم وقتی به غذاهای غنی از آهن فکر میکنند به گوشت فکر میکنند، اما در گیاهان و دانههایی مانند شنبلیله نیز وجود دارد.» داناهی توضیح میدهد که بدن برای ساختن هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبولهای قرمز که اکسیژن را در سراسر بدن حمل میکند، به آهن نیاز دارد. جیمی لی مک اینتایر، دیگر متخصص تغذیه میگوید: «آهن اکسیژن را به ماهیچهها و مغز میرساند. بدون آهن کافی، خستگی و ضعف هم از نظر جسمی و هم از نظر شناختی ایجاد میشود.»
علاوه بر این، تحقیقات علمی نشان میدهد افرادی که آهن کافی مصرف نمیکنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، از جمله نارسایی مزمن قلبی هستند. به همین دلیل است، به خصوص اگر یک رژیم غذایی عمدتاً گیاهی دارید، مهم است که آجیل و دانهها مانند دانههای شنبلیله را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
روش دیگری که شنبلیله از سلامت قلب حمایت میکند، تأثیر آن بر فشار خون است. داناهی میگوید که برخی تحقیقات علمی و شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد مصرف شنبلیله میتواند فشار خون و کلسترول را کاهش دهد. فشار خون بالا و کلسترول بالا دو مورد از بزرگترین عوامل خطر برای بیماریهای قلبی عروقی هستند، به همین دلیل است که این مزیت خاص بسیار قابل توجه است.
شنبلیله سرشار از آنتی اکسیدان است که میتواند به محافظت در برابر سطوح بالای التهاب مزمن کمک کند. شنبلیله حاوی پلی فنولها یا ترکیبات گیاهی به نام فلاونوئیدها است که دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند، به این معنی که به مبارزه با آسیب رادیکالهای آزاد در بدن کمک میکنند. شواهد علمی رو به رشدی وجود دارد که از خواص ضد التهابی فلاونوئیدها حمایت میکند و نشان میدهد که شنبلیله ممکن است به دلیل محتوای فلاونوئیدی خود به طور بالقوه به سرکوب پاسخ التهابی در بدن کمک کند. فلاونوئیدها با مسدود کردن مسیرهای التهابی و حمایت از سیستم ایمنی، از سلولها محافظت میکنند و خطر ابتلا به بسیاری از بیماریهای مزمن را کاهش میدهند.
شنبلیله اغلب برای کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت استفاده میشود، زیرا به نظر میرسد حساسیت به انسولین را بهبود میبخشد. تحقیقات علمی این موضوع را تأیید میکند: در یک مطالعه، یک گروه از شرکت کنندگان مبتلا به دیابت نوع ۲ روزانه ۱۰ گرم دانه شنبلیله را که در آب داغ خیس شده بود مصرف کردند در حالی که گروه دیگری از شرکت کنندگان مبتلا به دیابت نوع ۲ این کار را نکردند. دو گروه پنج ماه بعد با هم مقایسه شدند و گروهی که دانههای شنبلیله خیسشده را روزانه مصرف میکردند نسبت به گروهی که دانههای شنبلیله را مصرف نمیکردند بهطور قابلتوجهی سطح قند خون پایینتری داشتند.
دو دلیل عمده وجود دارد که چرا مصرف منظم دانه شنبلیله ممکن است از سلامت شناختی حمایت کند: یکی خواص ضد التهابی آن است. کاهش التهاب در بدن، به ویژه مغز، میتواند به بهبود اختلالات شناختی کمک کند. دومی به دلیل محتوای منیزیم و آهن آن است.
در حالی که هیچ مطالعه علمی به طور خاص بر روی شنبلیله و سلامت روده متمرکز نشده است، چندین ماده مغذی در این گیاه وجود دارد که نشان میدهد میتواند از هضم سالم و سلامت کلی روده حمایت کند. منیزیم، آهن و فیبر که همگی در شنبلیله یافت میشوند، به سلامت روده کمک میکنند. منیزیم به هضم غذا کمک میکند، زیرا به عضلات روده کمک میکند تا شل شوند. در مورد آهن، عدم دریافت کافی میتواند باعث کاهش اسید معده شود که میتواند باعث مشکلات گوارشی شود. فیبر نیز نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش دارد.
اگر در حال شیردهی هستید، ممکن است بخواهید شنبلیله بیشتری را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. چهار مطالعه علمی مختلف نشان دادند که مصرف منظم آن در مقایسه با دارونماها به طور قابل توجهی باعث افزایش شیر مادر میشود.
شواهد اولیهای وجود دارد که نشان میدهد مصرف عصاره شنبلیله میتواند به رشد مو کمک کند. اما باید توجه داشت که تاکنون مطالعات علمی بسیار اندک بوده است و برای اثبات صحت این ارتباط باید تحقیقات بیشتری انجام شود.