چه کسی راست می‌گوید؟

فرارو- در حالیکه منوچهر متکی سخنان محمدرضا رحیمی مبنی اینکه رئیس جمهور درباره تغییر در وزرات خارجه با او صحبت کرده بود را تکذیب کرد، مجتبی ثمره هاشمی گفت که در این خصوص این با وزیر پیشین صحبت شده بود.

به گزارش فرارو نحوه برکناری منوچهر متکی از وزارت خارجه حتی واکنش او را هم برانگیخت. او که با خبرگزاری مهر گفت‌وگو می‌کرد، برکناری یک وزیر در حین انجام ماموریت را غیر اسلامی، خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک و توهین آمیز خواند و به قافله منتقدان نحوه برکناری خود پیوست. 

وزیر پیشین خارجه همچنین اظهارات محمدرضا رحیمی معاون اول رئیس جمهور، مبنی بر هماهنگی رئیس جمهور با وی برای برکناری و اطلاع وی از این موضوع قبل از سفر به سنگال را تکذیب کرد.

متکی با یادآوری این نکته که رعایت صداقت در گفتار ضروری است، بیان کرد که هرگز در جریان تعیین فردی به فاصله 24 ساعت بعد از عزیمت به ماموریت و مضحک تر از آن تعیین روز تودیع و معارفه قرار نگرفته است.

این درحالی است که دستیار ارشد رئیس جمهور نیز امروز 28 آذر با تایید اظهارات محمدرضا رحیمی گفت که روز شنبه هفته گذشته با متکی در خصوص تغییر صحبت شد و او نیز اعلام آمادگی کرد.

به گفته مجتبی ثمره هاشمی قرار بود در روز دوشنبه متکی از سفر سنگال به تهران بازگردد و با توجه به این مساله روز دوشنبه این موضوع اعلام شد.

ماجرا از این قرار بود که محمدرضا رحیمی در مراسم تودیعی که بدون حضور متکی و البته احمدی‌نژاد برگزار شد، گفت که رئیس جمهور درباره پایان دوره خدمت متکی در وزارت خارجه با او صحبت کرده بود ولی متکی به دلیل آنچه او حفظ کردن روحیه تلاش و خدمتگزاری می‌نامید، حاضر نشده است که این ماموریت را رها کند و تا لحظه آخر آن را به نحو احسن انجام داده است.

وی با تقدیر از متکی او را فردی عاشق نظام و دوستدار و معتقد به ولایت فقیه توصیف کرد و گفت: «پایان دادن به ماموریت شخصی در جریان یک سفر جنبه اخلاقی ندارد و در دولت نیز بنای ما بر چنین رویکردی نبوده و همه به دنبال مهر و محبت هستیم و جای آقای متکی نیز در دولت محفوظ است.»

رحیمی همچنین با بیان اینکه گفتگویی نیز برای مسئولیت جدید در دولت میان رئیس جمهور و آقای متکی انجام شده، گفت: «امیدواریم پس از زدوده شدن خستگی سفر از تن ایشان شاهد حضور دوباره وی در دولت باشیم.»

شاید هنگامی که محمد رضا رحیمی این سخنان را بر زبان جاری می‌ساخت، نمی‌دانست یا شاید می‌دانست ولی باور نمی‌کرد که خستگی این سفر به این راحتی و به این زودی از تن متکی زدوده نخواهد شد و این بود که این اظهارات  به سرعت برق و باد از سوی متکی تکذیب شد.

به عقیده برخی اظهارات متکی پیرامون نحوه برکناری خود حاوی این پیام است که برخلاف آنچه که رحیمی می‌گوید، جایی برای متکی در دولت محفوظ نیست و حتی اگر اختلافات او با رئیس جمهور بر سر انتصاب نمایندگان ویژه را هم به یاد بیاوریم شاید ناخواسته به این نتیجه می‌رسیم که وزیر پیشین خارجه از مدت‌ها پیش جایی در خور در کابینه نداشته است.

در همین زمینه کارشناسان دلایل مختلفی را پیرامون بروز این مساله و اختلاف میان احمدی‌نژاد و متکی ذکر می‌کنند. برخی عنوان می‌کنند که متکی سهم لاریجانی از کابینه بوده و احمدی‌نژاد با برکناری او سعی کرده است دست رئیس مجلس را از دولت کوتاه کند.

برخی دیگر نحوه برخورد متکی با هیلاری کلینتون در نشست امنیتی منامه را به عنوان دلیلی ذکر می‌کنند که احمدی‌نژاد را به چنین کاری واداشته است چرا که متکی خلاف آنچه که در تهران توافق شده بود، با وزیر خارجه آمریکا برخورد کرده است.

در این میان نیز حسین شریعتمداری انتقاد متکی به سفر اسفندیار رحیم مشایی به اردن را دلیل این تصمیم ناگهانی رئیس جمهور دانست و نسبت به ایجاد این تصور که احمدی‌نژاد تاب تحمل انتقاد به نزدیک‌ترین یارش را ندارد، هشدار داد. 

بهر حال دلیل این برکناری هر چه باشد، نمی‌تواند این نکته را پنهان کند که متکی پس از این در دولتی به ریاست محمود احمدی‌نژاد مشارکت نخواهد داشت، همانند بسیاری از همکاران سابق خود که توسط رئیس جمهور از کابینه کنار گذاشته شدند و اکنون هیچ جایی در دولت ندارند.

واکنش‌ها به برکناری منوچهر متکی
و اما نحوه برکناری متکی در غروب روز سه شنبه 22 آذر شگفتی همگان را برانگیخت به طوری که اسماعیل کوثری نماینده مجلس، در لحظات ابتدایی انتشار این خبر آن را باور نکرد و گفت احتمالا تکذیب می‌شود.

پس از گذشت چند روز همچنان واکنش‌ها به این خبر ادامه دارد. در تازه‌ترین اظهارات، محمد رضا باهنر نسبت به نحوه برکناری متکی انتقاد کرد و گفت که این امکان وجود داشت که یک مقدار متین تر و سنگین تر برخورد شود.

او با بیان اینکه نوع رفتار و برخورد قاعدتا حاشیه های زیادی را ایجاد می کند، گفت: «این نوع رفتن ها را به مصلحت نمی دانم که وزیری در یک ماموریت رسمی در خارج از کشور باشد و بدون نظر و اطلاع خودش جانشینش را مشخص کنند.»

از سوی دیگر نیز درهمان لحظات ابتدایی علاالدین بروجردی رئیس کمسیون امنیت مجلس اعلام کرد که با شنیدن این خبر شوکه شده است. قدرت الله علیخانی نماینده اصلاح طلب مجلس نیز گفت که متکی به بدترین شکل برکنار شد. او همچنین افزود: «دنیا به رفتار ما با وزیرمان می‌خندد.» حشمت الله فلاحت پیشه دیگر نماینده عضو کمسیون امنیت ملی نیز با انتقاد از برکنای متکی در حالی که او در سفر رسمی بود، گفت که این اقدام با عرف بین المللی سازگار نیست.

رئیس مجلس نیز با تقدیر از متکی گفت: «البته حق اين بود كه چنانچه قصد بر جابجايی وزير امور خارجه است با تدبير و حفظ حرمت وزير تغيير انجام می‌‌گرفت، نه در حين سفر جابجايی صورت گيرد كه به تفسيرهای نامناسب نسبت به شرايط كشور دامن بزند.»

همچنین احمد توکلی با انتقاد از نحوه برکناری وزیر پیشین خارجه گفت که این اقدام موجب سخیف شدن جایگاه وزارت خارجه می‌شود.