فرارو- جاستین شرمن؛ عضو شورای آتلانتیک در حوزه امنیت سایبری. او جوانترین عضو این اندیشکده است و گزارشهایی درباره امنیت اینترنت ۵G، هوش مصنوعی در امریکا و چین نوشته است. او مقالات متعددی از جمله در نشریاتی، چون واشنگتن پست، آتلانتیک، فارین پالیسی، اسلیت، دیپلمات و ژورنال سیاست سایبری نوشته است. او در حال حاضر در حال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون است.
دولت روسیه که مسلح به مجموعه پیچیدهای از قابلیتهای سایبری است مدتی زمانی طولانی (حتی در مقایسه با قدرت سایبری مانند چین) به حملات مخربی که سیستمها را تخریب یا نابود میکنند مانند حملهای علیه شبکه برق اوکراین در سال ۲۰۱۵ میلادی مبادرت ورزیده است. روسیه در این راه به شبکه بزرگی از بازیگران، از نهادهای دولتی گرفته تا شرکتهایی سایبری و مجرمان و هکرهای سایبری استخدام شده که طیف وسیعی از عملیات سایبری و اطلاعاتی را علیه دشمنان رژیم پوتین انجام میدهند دسترسی دارد. با این وجود، تسلیحات فناوری روسیه تنها مربوط به کد و صفحه کلید نیستند: اگر مهاجمان بتوانند به زیرساختهای فیزیکی اینترنت مانند کابلهای زیردریایی آسیب وارد کنند آن را تخریب کرده و یا صرفا جریان برق را قطع کنند میتوانند ارتباطات اینترنتی را در منطقه مورد نظر مختل کنند و باعث ایجاد وحشت و ناآرامی عمومی شوند. این وضعیت باعث تضعیف فعالیتهای اقتصادی شده و جریان ارتباطات دولت و شهروندان را مختل میکند. در صورت تشدید بیشتر فشار از سوی روسیه در اوکراین این یک احتمال مشخص خواهد بود.
رویدادهای سالیان اخیر نیز همین روند را نشان میدهند. زمانی که روسیه در سال ۲۰۱۴ به طور غیرقانونی به کریمه حمله کرد و آن سرزمین را ضمیمه خاک خود ساخت یکی از اولین اقدامات اش قطع کابل زیردریایی بود که شبه جزیره را به جهان خارج متصل ساخته بود. این قطع ارتباط اینترنتی، نقطه نفوذ دیگری را برای کرملین در منطقه ایجاد کرد و دید جهان را در مراحل اولیه درگیری منطقه خاکستری" (اصطلاحی که برای نشان دادن درگیری در مرحله پایینتر از آستانه جنگ استفاده میشود) محدود کرد.
این موضوع نشان میدهد که کرملین اهمیت ابعاد فیزیکی کنترل و اجبار آنلاین را تشخیص میدهد. برای مثال، در داخل روسیه دولت با مجبور کردن شرکتها به نصب ابزارهای نظارتی و فیلترینگ بیشتر کنترل بیشتری را بر زیرساختهای فیزیکی اینترنت اعمال کرد و زمانی که سازوکارهای کنترل دیجیتالی یا شکست مواجه شده و یا ناکافی باشند دولت به اجبار فیزیکی شهروندان و کارمندان فناوری خارجی روی میآورد. در یک دهه اخیر، دکترین نظامی روسیه شاهد تاکید فزایندهای بر اهمیت نرم افزار، سخت افزار و کنترل شناختی در درگیریهای مدرن بوده است. مقامهای غربی این موضوع را نادیده نگرفتهاند. اخیرا فرمانده نیروهای مسلح بریتانیا هشدار داد که فعالیت نیروی دریایی روسیه میتواند کابلهای زیردریایی را تهدید کرده و به مسکو اجازه دهد تا ترافیک اینترنت جهانی را مختل کند.
در بحران کنونی، ناظران باید یک کابل زیردریایی را رصد کنند که ترافیک جهانی اینترنت را به طور مستقیم به اوکراین انتقال میدهد: کابل تنگه کِرچ که در سال ۲۰۱۴ توسط "روس تلکام" شرکت دولتی مخابرات روسیه نصب شده بود. پس از الحاق کریمه به فدراسیون روسیه، ارائه دهندگان خدمات اینترنت کریمه (ISP) شروع به استفاده از این کابل برای هدایت ترافیک اینترنت از طریق روسیه کردند. از آنجایی که فوریترین تاثیر قطع آن کابل بر ارتباطات اینترنتی در کریمه خواهد بود کرملین ممکن است کمتر به فکر آسیب رساندن به این کابل باشد.
با این وجود، اگر بن بست بر سر اوکراین تشدید شود محاسبات کرملین شاید بر این مبنا باشد که چنین اقدامی در صورتی که ارتباطات اینترنتی را در بقیه اوکراین نیز قطع نماید ارزش ریسک پذیری را دارد. در چنین سناریویی، تجهیزات نظامی و اطلاعاتی روسیه در کریمه ممکن است دسترسی به اینترنت آن منطقه را مختل کنند. این وضعیت میتواند در بقیه اوکراین وحشت ایجاد کند و نگاه جامعه بینالملل را به اقدامات بیشتر روسیه محدود کند که کاملا منطبق با تمایل کرملین برای پذیرش برخی هزینهها برای تهاجم و اعمال کنترل اجباری بر اوکراین است.
ترافیک اینترنت اوکراین نیز از طریق کابلهای زمینی مانند فیبر نوری و خطوط ارتباطی فرامرزی منتقل میشود. ارتش روسیه میتواند به تاسیسات ارائه دهنده خدمات اینترنتی (که ترافیک اینترنت را به کاربران میرساند) و نقاط مبادله اینترنتی (که ترافیک بین ISPها را مبادله میکند) آسیب فیزیکی وارد کند یا جریان برق را قطع کند. این مولفههای فیزیکی در اوکراین، ترافیک جهانی اینترنت را حمل میکنند بنابراین، ایجاد اختلال در آنها بر حوزه بین المللی تاثیر میگذارد، اما بدترین تاثیرات را در داخل اوکراین وارد خواهد ساخت، زیرا این مولفهها عمدتا ترافیک را به اوکراینیها میرسانند.
در مضرترین سناریوی جهانی، ارتش روسیه میتواند هر یک از دهها کابل زیردریایی را که سایر نقاط اروپا را به اینترنت جهانی متصل میکند هدف قرار دهد. برای مثال، شانزده کابل زیردریایی وجود دارد که از ایرلند عبور میکنند جایی که روسیه در آستانه برگزاری تمرینات دریایی است و قطع برخی از آن کابلها که به نروژ، بریتانیا، ایسلند و ایالات متحده متصل میشوند به جریان اینترنت آسیب میرساند.
ترافیک جهانی اینترنت و تعمیر آن ممکن است چندین ساعت یا حتی چندین روز به طول بیانجامد. هم چنین، این وضعیت میتواند باعث منحرف شدن توجه آن کشور از رویدادهای جهانی شود. همزمان با آماده شدن روسیه برای آسیب رساندن احتمالی به اوکراین و کشورهای هوادار آن از طریق عملیات سایبری، کی یف و متحدان اش باید برای مواجهه با شرایط هدف قرار گرفتن کابلهای اینترنتی بالقوه آماده شوند. مسکو میداند که اطلاعات در صورت بروز بحران مولفهای حیاتی است و کنترل یا مختل کردن کامل جریان آن میتواند مزایای استراتژیک مهمی را برای آن کشور به همراه داشته باشد.
منبع: شورای آتلانتیک
ترجمه: فرارو