آلودگی نفتی به جنگل حرا رسید

نشت میعانات گازی بر اثر شکستگی خط لوله بخش‌هایی از خلیج‌فارس در محدوده بندرعباس، قشم و بندر خمیر را آلوده کرده و جنگل‌های حرای این مناطق را در معرض نابودی قرار داده است.

به گزارش همشهری، آلودگی نفتی در خلیج‌فارس به‌گفته مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست، به‌دلیل وجود منابع نفتی و گازی و استحصال آنها، چندان دور از انتظار نیست و مسئله مهم پاکسازی پس از بروز حادثه و پیشگیری از آن است.

اما بسیاری از این آلودگی‌ها به‌دلیل وسعت بسیار زیادی که دارند به مرحله رسوب‌گذاری رسیده و فرایند پاکسازی‌شان دشوارتر می‌شود. یکی از نشانه‌های تأثیر مخرب لکه‌های نفتی را می‌توان در خشک شدن جنگل‌های حرا دید.

لکه‌ای که در هفته گذشته با بوی بد بسیار زیاد خودنمایی کرد با باران‌های سیل‌آسای این روز‌ها وارد خلیج‌فارس شده و جریانات دریایی آن را با وسعتی زیاد در محدوده جزیره قشم تا سرزمین اصلی، گسترانده است.

به‌گفته حبیب مسیحی‌تازیانی، مدیرکل محیط‌زیست استان هرمزگان، انتشار بوی نامطبوع به‌دلیل ایجاد حادثه و نشر میعانات گازی از خط لوله انتقال خوراک شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس در فاصله ۴۳کیلومتری شهر بندرعباس و ۶کیلومتری روستای دمیلو در بستر رودخانه کل (شور) بوده است.

در گشت‌های دریایی لکه‌های نفتی در دریا مشاهده شده است و با هماهنگی اداره کل بنادر و دریانوردی هرمزگان پاکسازی محل در حال انجام است.

دلیل شکستگی خط لوله سیلابی است که با وسعتی زیاد در منطقه جاری شده است. به‌گفته اسحاق بازیار، مدیرکل نظارت و پایش اداره کل محیط‌زیست استان هرمزگان، با افت فشار انتقال، شیر‌های قطع‌کن در ۲ سر لوله به‌صورت اتوماتیک مسدود شده‌اند، ولی در حال بررسی میزان ورودی میعانات و مدت نشت آن هستیم.

او می‌گوید: سیل راه‌های دسترسی به مناطق آلوده در خشکی را مسدود کرده است. عرض رودخانه در برخی موارد به بیش از یک کیلومتر رسیده و حجم آب به میزانی است که با ایجاد انحراف، خط لوله را تخریب کرده است.

میثم قاسمی، معاون فنی محیط‌زیست استان هرمزگان نیز در گفتگو با همشهری با تأکید بر اینکه لکه نفتی به داخل جنگل‌های حرا رسیده است، می‌گوید: بررسی رسوب مستند‌سازی خواهد شد، اما در بازدید تالاب خورخوران آلودگی با میعانات گازی تا شعاع ۵ کیلومتری قابل مشاهده بود.

منطقه حفاظت‌شده حرا و تالاب بین‌المللی خور‌خوران که ذخیره‌گاه زیست‌کره است، در شمال‌غرب جزیره قشم و در حد فاصل بندر پل و بندر خمیر قرار دارد. این منطقه زیستگاه گونه‌های مختلف ازجمله پرندگان مهاجر است.

معاون فنی محیط‌زیست این استان می‌گوید: پیش از این آلودگی‌هایی با منشأ نفت و گاز در منطقه رخ داده و باعث خشک‌شدن درختان حرا شده است.

به‌طور مثال گازوئیلی که در حوادث قاچاق سوخت در جنگل‌های حرا ریخته شده، آثار مخرب خود را به مرور نشان داده است. البته شدت جزر و مد و جریانات ورودی آب به تالاب در سیلاب اخیر در میزان تخریب مؤثر است و شاید بتواند آلودگی را کمتر کند.

به‌گفته او، خسارت چنین اتفاقاتی را در لحظه نمی‌توان ارزیابی کرد؛ چون رسوب این‌گونه آلودگی‌ها، در آینده تأثیر خود را نشان خواهد داد. فعلا بیشترین نگرانی در مورد پستانداران دریایی و آبزیان این محدوده است.

در روز‌های اخیر، کارشناسان محیط‌زیست جزیره قشم دسته‌ای از دلفین‌های گوژپشت را دیده‌اند که از محوطه لکه نفتی عبور می‌کردند. علاوه بر این به مسئولان آب‌شیرین‌کن‌های منطقه اعلام کرده‌اند که فعالیت خود را متوقف کنند تا آلودگی نفتی وارد سیستم تصفیه آب نشود.

میثم قاسمی می‌گوید: حجم سیلاب به اندازه‌ای زیاد است که دسترسی به لوله‌های انتقال برای شرکت مربوطه مقدور نبوده است.

منطقه‌ای که جنگل‌های حرا در آن قرار دارد در این قسمت ۱۰۰ هزار هکتار است و باید صبر کرد سیلاب فروکش کند و نتیجه ارزیابی‌ها خبر از وسعت آلودگی در محدوده آبی و مناطق خشکی دهد.

بخشی از آلودگی‌ها نیز بر اثر جزر و مد در خاک رسوب خواهد کرد. پرونده قضایی این حادثه نیز در دادگستری هرمزگان تشکیل شده است.

مجتبی قهرمانی، رئیس‌کل دادگستری استان هرمزگان پیش‌تر اعلام کرد که سازمان‌های متولی و دستگاه‌های ذی‌نفع در ایجاد این خط لوله، مکلف به جبران خسارت‌های زیست‌محیطی و آسیب‌های به‌وجود آمده شده‌اند.

روابط‌عمومی شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس نیز در واکنش به نشتی اخیر اعلام کرد: حجم سیلاب در اطراف خط لوله به‌قدری بی‌سابقه بوده است که در برخی قسمت‌ها دهانه مسیل تا ۶۰۰ متر تعریض شده است. در دهانه مسیل یادشده شیر‌های قطع اضطراری وجود دارد و به‌صورت خودکار بسته شده‌اند.

این شرکت اعلام کرده که «جای هیچ نگرانی در این خصوص وجود ندارد.» البته به‌نظر می‌رسد نوع نگرانی این شرکت نفتی با نگرانی فعالان حوزه محیط‌زیست درخصوص آلودگی ایجادشده متفاوت است.