فرارو- آدوکانوماب داروی اصلی بیماری آلزایمر، توسط نهادهای نظارتی در ایالت متحده تایید شده است. شرکت دارویی آمریکایی «بیوژن» اعلام کرده است با داروی آدوکانوماب، میتوان روند پیشرفت بیماری آلزایمر و زوال عقل را آهسته کرد. پژوهشگران میگویند که این دارو علت اصلی آلزایمر را که شایعترین شکل زوال عقل است، هدف قرار میدهد.
به گزارش فرارو، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پس از حدود ۲۰ سال داروی جدید آلزایمر را تایید کرده است. شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان میدهد، آدوکانوماب پلاکهای آمیلوئید بتا را در مغز کاهش میدهد. البته زمینه استفاده از داروی آدوکانوماب فعلا در بریتانیا فراهم شده و احتمال دارد تأیید این دارو توسط سازمانهای نظارتی بریتانیا بیش از یک سال طول بکشد.
بااین وجود اداره غذا و داروی آمریکا همزمان با صدور مجوز استفاده از «آدوکانوماب»، از شرکت «بیوژن» خواسته است تا پژوهش علمی دیگری در مورد فواید این دارو انجام دهد.
براساس گفتههای این سازمان، مجوز آدوکانوماب در صورت عدم تائید کارایی آن در جریان این تحقیق ممکن است لغو شود.
آدوکانوماب داروی مناسبی است؟
شماری از پزشکان متخصص اعصاب و پژوهشگران از این داروی جدید استقبال کردهاند. اما برخی دیگر از پژوهشگران معتقدند که نتایج آزمایشهای بالینی این دارو ناکافی است و قبل از تجویز باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
مقامات بیوژن گفته اند که شواهد، نشان دهنده سود شناختی است. چند متخصص آلزایمر که تجربه آنها شامل مشاوره با شرکت بیوژن است، اخیراً نوشتند که "آدوکانوماب" با ایمنی کافی به استاندارد اثربخشی معنی دار دست مییابد.
دکتر رونالد پیترسون، متخصص بیماری آلزایمر، از موسسه پزشکی مایو کلینیک در استقبال از این دارو گفته است «برای بیماران مبتلا به آلزایمر این خبر خوبی است، چون اولین دارویی است که میتواند روی سرعت پیشرفت این بیماری تأثیر بگذارد. ولی باید توجه داشت که این دارو بیماری را درمان نمیکند. امید این است که بتواند سرعت پیشرفت بیماری را آهسته کند.».
اما یک کمیته مشاوره سازمان غذا و دارو آمریکا با اکثریت قاطع مخالف گفته که دادهها نتوانستند به طور قانع کنندهای نشان دهند که آدوکانوماب افت شناختی را کند میکند. همچنین دانشمندان دیگر و یک اندیشکده مستقل میگویند که آدوکانوماب منافع قانع کنندهای برای پیشی گرفتن از خطرات ایمنی خود نشان نداده است.
دکتر لون اشنایدر، مدیر مرکز بیماری آلزایمر کالیفرنیا در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و یکی از بسیاری از محققان گفته اند که این دارو نباید تأیید شود، زیرا شواهد قابل توجهی از اثربخشی نشان داده نشده است. ” آزمایشات آدوکانوماب. “پتانسیل بسیار کمی وجود دارد که بتواند نیازهای بیماران را برطرف کند. ”
بااین حال FDA اعلام کرده اگر آزمایشها نتوانند آثار آدوکانوماب را همانطور که در نظر گرفته شده نشان دهد، ممکن است این دارو از بازار خارج شود.
معایب و محاسن داروی آدوکانوماب
پژوهشگران تاکنون به نتیجه مشخصی درباره علت آلزایمر دست نیافته اند. اما این توافق گسترده وجود دارد که پلاکهای مغزی که داروی «آدوکانوماب» آنها را هدف قرار میدهد، فقط یک عامل در ایجاد بیماری است.
براس پژوهشهای به دست آمده، داروی آدوکانوماب به پاک شدن پروتئین مربوط به آلزایمر به نام «بتا- آمیلوئید» از مغز کمک میکند. آمیلوئید میتواند سبب ایجاد عوارضی، چون مشکلات حافظه و تفکر، مشکل در برقراری ارتباط و گیجی میشود.
سازمان غذا و داروی آمریکا گفته که آزمایشهای بالینی این دارو که با نام تجاری «آدوهلم» فروخته خواهد شد، نشان داده است که میتواند این رسوبات را کاهش دادە و از پیشرفت علائم بالینی پیشگیری کند و از همین رو برای بیمار مبتلابه آلزایمر سودمند است.
البته پژوهشگران میگویند که این دارو برای بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف تولید شده و علاوه بر تسکین علائم بیماری جهت کاهش سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر قابل استفاده است.
با توجه گفتههای دانشمندان داروی آدوکانوماب برای افراد مبتلا به زوال عقل شدید توصیه نمیشود. همچنین این دارو در برخی از آزمایشهای انجام شده دارای عوارضی نیز بوده است.
در مورد گروهی از مبتلایان به مراحل اولیه آلزایمر که وجود پلاکتهای «آمیلوید بتا» در مغز آنها تشخیص داده شده بود. برخی از آنها پس از مصرف داروی آدوکانوماب دچار ورم مغز شدند که میتواند بسیار خطرناک باشد.
علاوه بر این، عوارض جانبی، از جمله اثرات خفیف مانند سردرد، سرگیجه و حالت تهوع هم در عدهای از این افراد مورد آزمایش گرفته، مشاهده شده است.
علاوه بر عوارض احتمالی دارو، نگرانیهایی هم درباره افزایش هزینههای درمانی بیماران آلزایمری ایجاد شدە است. برخی از کارشناسان ادعا کرده اند که در ایالات متحده، هزینه هر یک از تزریقها که هرماه به صورت وریدی تجویزی میشود، در حدود ۴۳۱۲ دلار خواهد بود.
البته پژوهشها درباره این دارو همچنان ادامه دارد.