فرارو- در پی گزارش ادعایی روزنامه نیویورکتایمز درباره بررسی گزینه حمله نظامی به سایت هستهای نطنز از سوی دولت دونالد ترامپ، مشاور نظامی رهبر انقلاب گفت درگیری محدود با ایران به جنگی «تمام عیار» تبدیل خواهد شد.
حسین دهقان، وزیر پیشین دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس که روز پنجشنبه ۲۹ آبان منتشر شده در زمینه احتمال اقدام نظامی واشینگتن علیه ایران گفت: «یک درگیری محدود و تاکتیکی میتواند به یک جنگ تمامعیار تبدیل شود. قطعا ایالات متحده، منطقه و جهان نمیتوانند چنین بحران وسیعی را تحمل کنند.»
نیویورکتایمز سهشنبه به نقل از چهار مقام کنونی و پیشین آمریکا مدعی شده بود ترامپ هفته گذشته با مشاوران خود در کاخ سفید در مورد اینکه آیا گزینهای برای اقدام علیه سایت هستهای نطنز ایران طی هفتههای آینده وجود دارد یا نه، نشستی برگزار کرد.
حسین دهقان: درگیری محدود با ایران به جنگی «تمام عیار» تبدیل خواهد شد
مشاور نظامی رهبر انقلاب در همین زمینه اضافه کرد: «ما از بحران استقبال نمیکنیم، از جنگ استقبال نمیکنیم. ما به دنبال شروع جنگ نیستیم.»
بررسی گزینه حمله نظامی به سایت نطنز در حالی خبری شده که همزمان ایران سوخترسانی به سانتریفیوژهای مدرن در تاسیسات زیرزمینی این سایت هستهای را شروع کرد، موضوعی که با واکنش آژانس بینالمللی انرژی اتمی مواجه شد. از سوی دیگر آمریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان و روسیه جداگانه از ایران خواستهاند تا به سطح تعهدات برجامی خود باز گردد و به همکاری پایدار با آژانس انرژی اتمی ادامه دهد.
دهقان در ادامه درباره انفجار سایت هستهای نطنز در تیرماه اشاره کرد: «کسانی که مسئول نصب برخی وسایل بودند، احتمالا تغییراتی در آنجا دادند که منجر به انفجار شد.»
این مقام نظامی درباره مذاکره با تهران گفت: «جمهوری اسلامی ایران قدرت دفاعیاش را تحت هیچ شرایطی با هیچکس مورد مذاکره قرار نمیدهد.» او همچنین انجام مذاکره برای «نفس مذاکره» را رد کرد.
در تازه ترین تحول «الیوت آبرامز»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در مصاحبهای که بامداد جمعه (به وقت تهران) منتشر شده گفته دولت ترامپ به دنبال درگیری با ایران نیست. او همچنین گفته کشورهای اروپایی خواستار تمدید «بندهای زوالپذیر برجام» هستند.
منظور از «بندهای زوالپذیر» در برجام که با نام «بندهای غروب آفتاب» هم شناخته میشود بندهایی در توافق هستهای است که محدودیتهای تعریفشده ذیل آنها برای فعالیتهای هستهای ایران بعد از دورههای زمانی مشخص منقضی میشوند.
منتقدان برجام در آمریکا منقضی شدن برخی از محدودیتهای ایران در این توافق با گذشت زمان را جزو معایب این توافق دانسته و مدعی هستند که این محدودیتها باید تمدید و دائمی شوند. آنها از این بندهای مندرج در برجام که محدودیتهای آنها با گذشت زمان از بین میروند به عنوان بندهای «غروب آفتاب» یاد میکنند.
آبرامز در مصاحبه با «الشرقالاوسط» درباره برنامههای احتمالی دولت آتی آمریکا برای بازگشت به برجام گفت: «برخی از تحریمهای ما علیه ایران به برنامه هستهای مربوط میشوند، اما پارهای دیگر تحریمهای حقوق بشری یا ضد تروریستی هستند.»
وی اضافه کرد: «دشوار میتوان تصور کرد که یک رئیسجمهور بخواهد همه این تحریمها را- در حالی که میدانیم موارد نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم ادامه دارند- لغو کند.»
نماینده ویژه دولت آمریکا در ادامه مدعی شد بازگشت به برجام پیچیده است و به آسانی فشار دادن یک کلید برق نیست. او گفت: «بازگشت به برجام، مثل فشار دادن کلید برق نیست [استعاره از ساده بودن]. کار بسیار پیچیدهای است و برای من روشن نیست چطور این اتفاق میتواند در یک روز یا حتی ظرف چند ماه بیفتد.»
او در ادامه به همگراییهای آمریکا و اروپا در خصوص سیاستهای دو طرف در قبال ایران هم اشاره کرد و مدعی شد که کشورهای اروپایی هم خواستار تمدید بندهایی از برجام هستند که با گذشت زمان منقضی میشوند.
آبرامز تصریح کرد: «متحدان اروپایی ما ممکن است تمایل داشته باشند ما به برجام برگردیم، ولی آنها خودشان هم میخواهند از این توافق فراتر بروند.»
وی اضافه کرد: «روشن است که آنها هم خواستار رسیدگی به برنامه موشکی ایران، یا صادرات تروریسم توسط ایران هستند و آنها هم میخواهند بندهای زوالپذیر برجام برای سالهای بیشتری تمدید شوند.»
آلمان، انگلیس و فرانسه سه عضو اروپایی گروهی هستند که از سال ۲۰۱۵ به توافقی با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور دست پیدا کردهاند. این توافق قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخشهایی از برنامه هستهای، تحریمهای اعمالشده به بهانه هستهای علیه ایران را رفع کند.
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از این توافق خارج شده و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد.
تروئیکای اروپا علیرغم مخالفتهای لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعدههای خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیعملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل این توافق را کاهش داد.
الیوت آبرامز در ادامه برخی شایعات درباره اینکه دولت فعلی آمریکا به دنبال جنگ با ایران است را رد کرد و گفت دونالد ترامپ دنبال درگیری جدید در منطقه خاورمیانه نیست.
او گفت: «اخیراً شاهد بودهایم که رئیسجمهور شمار نیروهای آمریکایی را کاهش داد و درباره تمایلش برای پایان دادن به جنگ اظهارنظر کرد. آشکار است که او دنبال هیچ درگیری جدید نیست. مسئله، واقعاً رفتار ایران است.»