ماجرای تاریخ سینمای ایران، کیهان و گوگوش

معرفی یکی از آثار گوگوش و بهروز وثوقی در پایگاه تاریخ نگاری سینمای ایران

فرارو- پایگاه تاریخ نگاری سینمای ایران متعلق به سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که به منظور ثبت سوابق سینماگران ایرانی راه اندازی شده، اطلاعات برخی بازیگران پیش از انقلاب از جمله فائقه آتشین مشهور به گوگوش و بهروز وثوقی را با اختصاص صفحه‌ای به این بازیگر و خواننده پیش از انقلاب در سامانه خود ثبت و منتشر کرد. این اقدام واکنش‌هایی در پی داشت و حتی گوگوش نیز در این باره سخن گفت. حالا پس از چند روز تمام اطلاعات سینما پیش از انقلاب از این پایگاه حذف شده است!

به گزارش فرارو، پایگاه «تاریخ نگاری سینمای ایران» به منظور ثبت اطلاعات جامع فیلم ها و سینماگران ایرانی اول اردیبهشت هزار و سیصد و نود و هفت با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد مهدی حیدریان رئیس وقت سازمان سینمایی آغاز به کار کرد.

به این ترتیب این پایگاه  فعالیت رسمی خود را تحت نظر سازمان سینمایی آغاز کرد. پایگاهی دو زبانه که کارکردی شبیه «بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها Internet Movie Database با نام اختصاری IMDb دارد.

تا اینجای کار مشکلی وجود نداشت تا اینکه مشخص شد، کارنامه و اطلاعات بازیگران و فیلمسازان پیش از انقلاب به همراه تصاویر آنها و به صورت فیلم به فیلم در این سایت درج شده است.

بازیگرانی همچون بهروز وثوقی، گوگوش، پرویز صیاد، محمد علی فردین و ... دیگران این اتفاق از با واکنش برخی محافل فرهنگی و رسانه ای روبه رو شد.

رسانه‌های اصولگرا این اقدام را رسمیت بخشیدن به بازیگران پیش از انقلاب تفسیر کردند.

سایت تابناک درباره  این پایگاه نوشت: "اطلاعات بازیگران پیش از انقلاب از جمله بازیگرانی نظیر بهروز وثوقی و فائقه آتشین مشهور به گوگوش نیز به همراه تصاویر از ابتدا تا انتها درج شده و بدین ترتیب سوابق گوگوش برای نخستین بار از سوی سازمان سینمایی به رسمیت شناخته شد."

این سایت همچنین به محتوای منتشر شده در این پایگاه نیز انتقاد کرد و افزود اطلاعات منتشر شده "از دقت نیز برخوردار نیست و به عنوان نمونه اطلاعات گوگوش در دو صفحه با نام «گوگوش» و «فائقه آتشین» جمع آوری و منتشر شده و به عنوان اقدامی با رویکرد تاریخی از نظر تکنیک جمع آوری و پیاده سازی جای نقد و بررسی دارد." 

به نوشته تابناک "این بانک اطلاعاتی جزو دریافت‌کنندگان بودجه از سازمان سینمایی بوده و تاکنون رقم قابل توجهی برای این پروژه از متولی سینمای ایران دریافت شده و به این پروژه تخصیص یافته است."

حذف سرفصل فائقه آتشین در پایگاه تاریخ سینما

کیهان و گوگوش

پس از اولین انتقادات از پایگاه دایره المعارف سینمای ایران، روزنامه کیهان نیز وارد گود شد و این بار تندتر از دیگر رسانه ها از اتفاق رخ داده انتقاد کرد.

کیهان نوشت: «سازمان سینمایی در پایگاه تاریخ نگاری خود خواننده کاباره‌ای و معشوق‌اشرف پهلوی را به‌عنوان سینماگر شناسایی کرد».

این روزنامه افزود سازمان سینمایی در حالی "فائقه آتشین مشهور به گوگوش و بهروز وثوقی و... را به‌عنوان اهالی سینما مطرح و نام آن‌ها را ترویج می‌کند که در کارنامه این افراد نقش مخرب فرهنگی و اخلاقی؛ کاملاً بدیهی و غیرقابل کتمان است."

در راستای این جریان فائقه آتشین (گوگوش) در گفت‌وگویی با شبکه بی  بی سی فارسی درباره بحث به رسمیت شناخته شدن از سوی سازمان سینمایی ایران مدعی شد: «اگر بخواهم صادقانه بگویم، برایم مهم نیست که من را به رسمیت بشناسند یا نه.»  گوگوش در ادامه افزود که از نظر او "مهم این است که مردم به من رسمیت بدهند که داده‌اند."

پس از  انتشار این موضع امروز روزنامه کیهان در خبری کوتاه نوشت: «بی‌بی‌سی در گزارش تحلیلی خبری بعدازظهر روز جمعه ۱۷ آبان خود از خواننده فراری و کاباره‌ای، فایقه آتشین معروف به گوگوش نقل قول کرد که وی از خبر روز هشتم آبان کیهان در انتقاد از سازمان سینمایی به‌خاطر ثبت‌نام دو عنصر فاسد سینمای قبل از انقلاب (گوگوش و بهروز وثوقی) در پایگاه تاریخ نگاری سینما عصبانی شده است.»

ایرج تقی پور می گوید ده‌ها نفر در این پروژه نقش داشته اند

دایرة‌المعارف سینما و حذف بخش های مهم سینما

cicinema قرار بوده سایت دایرة‌المعارف فیلم‌های ایرانی باشد. ایرج تقی پور مجری این پروژه درباره انگیزه ایجاد آن سال گذشته گفته بود: «در فقدان منابع رسمی و قابل اعتماد به زبان انگلیسی برای علاقمندان سینمای ایران، یکی از این کارهای زیربنایی ایجاد یک دایره‌المعارف برای فیلم‌های ایرانی به زبان انگلیسی است. تا کنون چنین مرجعی به زبان انگلیسی وجود نداشته و حتی دایره‌المعارف‌هایی که به زبان فارسی وجود داشتند هم به دلایل مختلف چندان کامل و جدی نبودند. بیشتر این سایت‌ها خصوصی و با هزینه شخصی بوده‌اند و تا به حال نتوانستند به عنوان یک پایگاه اطلاع‌رسانی کامل فعالیت کنند.» 

او افزود که یک تیم هفتاد نفره در این پروژه  مشغول جمع آوری اطلاعات سینمای ایران هستند و 17 عنوان اطلاعات درباره هر فیلم جمع آوری شده است.  

تقی پور تاکید کرده بود که " مشکل بزرگی که به عنوان مهم‌ترین سد راه ما در راه‌اندازی این سایت وجود داشت، این بود که حتی اطلاعات اولیه فیلم‌ها، مثلا فقط عناوین­شان هم به طور کامل در دسترس نبود‌. وزارت ارشاد فقط یک پروانه نمایش یا ساخت به فیلم‌ها داده است و مکانی که اطلاعات بیشتری از فیلم‌ها در آنجا نگهداری شود، وجود ندارد. مانند فیلم­هایی که در گروه نمایش خانگی ثبت و تولید شده­ اند. نه تنها اطلاعاتی وجود نداشت بلکه همه­‌ی فیلم‌ها هم در آرشیوی موجود نبود تا بتوان با دیدن خود فیلم اطلاعات را کامل کرد و این موضوع کار ما را سخت‌تر کرد."

با این وجود حالا یک سال پس از راه اندازی این سایت و با بالاگرفتن انتقادات از سازمان سینمایی، این سازمان اطلاعاتی که درباره فیلم های و فیلم سازان و دستاندرکاران سینما پیش از انقلاب منتشر کرده بود را حذف کرده است. این اطلاعات چه در نسخه فارسی و چه در نسخه انگلیسی سایت دیگر در دسترس نیست.

حتی فیلمسازانی همچون مسعود کیمیایی، آثار پیش از انقلابشان در این دایره المعارف حذف شد و جست و جوی چهره هایی همچون ابراهیم گلستان نیز اطلاعاتی را به دست مخاطب نمی دهد.

این اتفاق  نشانگر عقب نشینی آشکار سازمان سینمایی با چند انتقاد کوچک است. حالا سوال این است که تکلیف سایت "تاریخ نگاری سینمای ایران" چه می شود؟ دایره المعارفی که با آنهمه سروصدا، پرسنل و بودجه افتتاح شد، به چه روزی خواهد افتاد. قرار بود این سایت تاریخ نگار سینمای ایران باشد تا علاقمندان و پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی بتوانند از آن استفاده کنند. اما حالا به نظر می رسد به یک پایگاه ناقص و بی خاصیت تبدیل شده است.