فرارو- برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، اخیرا اعلام کرده که آمریکا تمدید معافیت مشتریان نفت ایران را بررسی نمیکند، اما از اظهارنظر صریح درباره این مسئله خودداری کرد که آیا کاخ سفید تحریمهای نفتی را شدیدتر خواهد کرد یا خیر. برخی از مقامات سابق آمریکا معتقدند که آمریکا «۱۰۰ درصد» معافیتهای تحریمی را تمدید خواهد کرد.
به گزارش فرارو، در نوامبر گذشته، همزمان با اجرای دور دوم تحریمهای آمریکا، کاخ سفید به طور غیرمنتظره، به هشت مشتری عمده نفت ایران معافیت تحریمی داد. این معافیتها در ماه می آینده منقضی خواهد شد، اما هفته گذشته هوک، در نشست اندیشکده شورای آتلانتیک در ابوظبی، مدعی شد که آمریکا اعطای معافیت به واردکنندگان نفت ایران در آینده را بررسی نمیکند. با این حال، زمانی که مجری شبکه سیانبیسی از هوک پرسید که آیا دولت ترامپ معافیتها را تمدید خواهد کرد یا خبر، هوک اعلام کرد که او هنوز نمیتواند به این پرسش پاسخ دهد.
به نظر میرسد که تمدید یا عدم تمدید معافیتها به قیمتهای نفت و عادی بودن عرضه این کالا در بازارهای جهانی وابسته است. اگر قیمتها بالا برود، آمریکا احتمالا بار دیگر معافیتها را تمدید میکند. مضاف بر این، عامل دیگری را هم نباید نادیده گرفت و آن موضع خریداران نفت ایران است.
هوک با بیان اینکه توافق آمریکا با کشورهای دریافتکننده معافیتها محرمانه است، به سیان بیسی گفت: «همه آنچه میتوانم بگویم این است که ما معتقدیم... وقتی که عرضه بهتری در بازار داشته باشیم، این امر ما را در یک موقعیت خیلی خوب میگذارد تا مسیر به سمت صفر (کردن صادرات ایران) را تسریع کنیم.»
این مقام آمریکایی تصریح کرده که کشورش در پی این است که بین اهداف امنیت ملی و اهداف رشد اقتصادی خود توازن برقرار کند. بدین معنا که آمریکا مایل نیست اهداف امنیت ملی خود را به ضرر اهداف اقتصادیاش محقق کند. این اظهارات نشان میدهد که تصمیم دولت ترامپ در خصوص معافیتها در ماه می به قیمت نفت وابسته خواهد بود.
مایکل کوهن، رئیس بخش پژوهش بازارها در بانک بارکلیز، گفت: «فکر میکنم این دولت، آنچه برخی از ما برای مدتی میگفتیم را اعلام کرده است. یعنی اینکه بین سطح قیمت نفت و اجرای تحریمها رابطه وجود دارد.»
کوهن قبلا استدلال کرده بود که قیمت زیر ۶۰ دلار برای هر بشکه، دولت ترامپ را برای اجرای شدید تحریمها و فشار بر خریداران نفت ایران برای توقف واردات از این کشور، جسور خواهد کرد. در مقابل، افزایش قیمت نفت به بالای ۸۰ دلار هر بشکه، دولت ترامپ را به پذیرش استمرار صادرات بخشی از نفت ایران مجبور خواهد کرد.
اما برخی معتقدند ارتباط قیمت نفت و معافیتها صوری است. آموس هوچتین، نماینده بین المللی سابق آمریکا در امور انرژی، معتقد است که دلیل اصلی صدور معافیت از سوی دولت ترامپ، ناتوانی این دولت از امضای توافق با برخی از بزرگترین خریداران نفت ایران است.
هوچتین در دوره ریاستجمهوری اوباما بر اجرای تحریمهای ایران نظارت میکرد. از دیدگاه او ناتوانی دولت ترامپ در مجبور کردن خریداران نفت ایران به توقف واردات نفت از این کشور، چشم انداز اعمال تحریم بر شرکتهای چینی یا هندی را مطرح کرد.
در ماه می آینده معافیتهای کنونی مشتریان نفت ایران منقضی میشود. اما هوچتین به طور ۱۰۰ درصد معتقد است که دولت ترامپ معافیتها را تمدید خواهد کرد. او گفت: «در (ماه) می، ۱۰۰ درصد معافیتهایی وجود خواهد داشت. دلیل این امر، این است که اگر شما معافیت ندهید و کسی هم (نفت ایران را) وارد کند، در آن حالت شما باید آنها را تحریم کنید و احتمالا شما هم مایل نیستید آنها را تحریم کنید.»
به گفته هوچتین، هوک تاکید کرده هشت کشور به دلیل کاهش چشمگیر واردات نفت خام از ایران معافیت دریافت کردهاند. اما همین معافیتی که در اثر کاهش چشمگیر صادر شده، واقعا کشورها را به ادامه خرید نفت از ایران ترغیب خواهد کرد.