۲۸ سال پس از آذر هفتاوشش، کار به جایی رسیده که بازی صعود تیم ملی به جام‌جهانی نه‌تنها نمی‌تواند تماشاگر چندانی را به ورزشگاه بکشاند، بلکه خیلی از مردم حتی در جریان انجام چنین مسابقه‌ای هم قرار نمی‌گیرند!
هشتم آذر ۷۶ زمانی که تیم ملی ایران به شکلی معجزه‌آسا موفق شد از شکست ۲برصفر برابر استرالیا مساوی ۲-۲ بسازد و به جام‌جهانی صعود کند، چنان جشن و شادمانی بزرگ و خودجوشی در سراسر کشور به پا شد که هنوز هم به عنوان یک روز تاریخی و باشکوه در مورد آن حرف زده می‌شود و حاضران در صحنه از یادآوری‌اش به وجد می‌آیند. ۲۸ سال پس از آن رویداد اما، کار به جایی رسیده که بازی صعود تیم ملی به جام‌جهانی نه‌تنها نمی‌تواند تماشاگر چندانی را به ورزشگاه بکشاند، بلکه خیلی از مردم حتی در جریان انجام چنین مسابقه‌ای هم قرار نمی‌گیرند!
سخن از بازی پنجم فروردین ایران و ازبکستان در استادیوم آزادی است که به تساوی ۲-۲ کشید و جواز صعود تیم ملی به مرحله نهایی جام‌جهانی ۲۰۲۶ را دو بازی پیش از پایان مسابقات صادر کرد. آن شب، اما یک فیلم هم از بوق زدن حتی یک خودرو در خیابان منتشر نشد و بی‌گمان خاموش‌ترین صعود تاریخ تیم ملی به جام‌های جهانی رقم خورد. بخشی از چرایی این اتفاق، در چند بند قابل تحلیل و ارزیابی است.
۴۸ تیمی شدن جام
بی‌هیچ تردیدی یکی از اصلی‌ترین عوامل به افزایش تعداد تیم‌های حاضر در تورنمنت مربوط می‌شد. بعد از ۷ دوره برگزاری جام با ۳۲ تیم، از این دوره قرار است تعداد تیم‌های حاضر در مرحله نهایی جام‌جهانی به ۴۸ تیم افزایش بیابد و به این ترتیب تقریبا یک‌چهارم تیم‌های عضو فیفا می‌توانند به این افتخار نائل شوند! طبیعی است که صعود به جام‌جهانی در چنین ساختاری دیگر یک موفقیت به شمار نمی‌آید، مخصوصا وقتی قرعه هم با ملی‌پوشان مهربان بود و یک گروه آسان برای این تیم رقم زد؛ بدون کره و ژاپن و عربستان و استرالیا و حتی بحرین و عراق. در چنین شرایطی اصلا مگر می‌شد صعود نکرد؟
عادی شدن صعود
حتی اگر جام‌جهانی به همان صورت ۳۲ تیمی هم برگزار می‌شد، حضور در مرحله نهایی این تورنمنت دیگر برای مردم عادی شده بود و نمی‌شد انتظار داشت برای چهارمین صعود پیاپی هم شاهد ذوق‌زدگی آنچنانی باشیم. در دوره‌های اخیر دیدیم که صعود به آسانی اتفاق می‌افتاد. آنچه زمانی سقف انتظارات مردم بود و به خاطرش آن‌طور پایکوبی می‌کردند، حالا دیگر واقعا به کف توقعات تبدیل شده و مردم منتظر درخشش تیم ملی در خود جام‌جهانی هستند. دست‌کم در ساختار ۳۲ تیمی هیچ‌گاه صعود تیم ملی به مراحل حذفی جام اتفاق نیفتاد و این نمره منفی بزرگی بود. در فرمت ۴۸ تیمی هم صعود از مرحله گروهی رخداد ویژه‌ای نیست و اتفاق مهم می‌تواند حضور ایران در جمع ۱۶ تیم پایانی این مسابقات باشد.
نسل کمتر محبوب
در این مورد زیاد نوشته شده و قصد تکرار مکررات نداریم. پیمانه‌ای هم دست‌مان نیست که با آن به‌طور عینی و کمی نشان بدهیم این نسل از تیم ملی محبوبیت بعضی نسل‌های گذشته را ندارد، اما در عمل واقعا چنین چیزی را می‌بینیم. اینکه کاپیتان‌های تیم ملی بعد از بازی با ازبکستان تاکید و تکرار کردند که «توانستیم دل مردم را شاد کنیم»، واقعا نمود عینی چندانی نداشت. شما چند نفر را اطراف خودتان دیدید که پنجم فروردین دلش خیلی شاد شده بود؟!
با سرود و زیرنویس؟ نمی‌شود!
حماسه در دل میدان ساخته می‌شود و مردم آن را با قلب‌شان حس می‌کنند. اگر اتفاقی واقعا سترگ و باشکوه باشد، این عظمت قابل کتمان نیست و افکار عمومی بدون نیاز به تبلیغ و بخشنامه و جوسازی و... آن را پاس می‌دارند؛ بنابراین صعود تیم ملی به جام‌جهانی ۲۰۲۶ به دلیل آنچه گفتیم و البته برخی دلایل دیگر، اساسا شعله کم‌جانی بود که جایی را گرم نکرد، حتی به ضرب و زور گزارش بسیار اغراق‌آمیز و آزاردهنده گزارشگر تلویزیون یا سرود‌های گل‌درشت حماسی و زیرنویس‌های آنچنانی... خوشا چاهی که آب از خود بر آرد!
