برای دفن شهدا در «پاسارگاد» مجوز صادر شده است؟

به گزارش ایسنا، «انجام هر نوع احداثات و دخالت در عرصه‌ محوطه‌ها و نقاطی که یک اثر ثبت جهانی یا حتی ملی وجود دارد، خلاف قانون است. به عنوان یک مقام رسمی اعلام می‌کنم تا امروز هیچ مجوزی از سوی ما به عنوان دفن در عرصه انجام نشده است.»

با خاکسپاری دو شهید گمنام درحریم درجه دو محوطه جهانی پاسارگاد در روز شهادت حضرت زهرا (س)، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری در ۱۴ اسفند اعلام کرد: «خاکسپاری شهدا در حریم درجه ۲ پاسارگاد محدودیت قانونی ندارد و براساس ضوابط در این شرایط خطر برای (خارج شدن از) ثبت جهانی این محوطه وجود ندارد.»

حتی اعلام شد اگر از این به بعد مکان‌یابی دفن شهدا به درستی و در نقاط مناسبی انجام شود، امکان ثبت معنوی این مکان‌ها در فهرست آثار ملی وجود دارد و از سوی دیگر ساخت هرگونه یادمان و اِلمان برای آرامگاه شهدایی که در حریم مجموعه‌های تاریخی و جهانی قرار گرفته‌اند، نیازمند هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی است.

طالبیان به عنوان یکی از تدوین‌کننده‌های پرونده‌های ثبت جهانی ایران،درباره‌ی احتمال تکرار این اقدام در آینده با توجه به اعلام نبود منع برای دفن شهدا در حریم درجه دو پاسارگاد توضیحات بیشتری داد.

هر نوع دخالت در عرصه‌ محوطه‌های جهانی و ملی غیرقانونی است
معاون میراث فرهنگی انجام هر نوع احداثات و دخالتی در عرصه‌ی محوطه‌ها و نقاطی که یک اثر ثبت جهانی یا حتی ملی وجود دارد، را خلاف قانون دانست و تاکید کرد: ممکن است حریمِ محوطه‌های تاریخی براساس ضوابط متفاوت باشد، اما در عرصه به هیچ عنوان اجازه‌ی ساخت و ساز داده نمی‌شود.

او ادامه داد: در حریم نیز با توجه به این‌که آن اثر کجا قرار دارد، ضابطه‌ها متفاوت هستند؛ به عنوان مثال ضابطه‌ ساخت و ساز در یک روستا براساس ارتفاع و معماری مشخص است و همیشه تاکید می‌شود این نوع ارتفاع و معماری و بعد از آن کوریدورهای دید و غیره چگونه باید رعایت شوند. این‌ نوع موارد معمولا در طرح‌های هادی و تفصیلی مشخص می‌شوند، بنابراین این ضوابط با ضابطه عرصه کاملا متفاوت است.

وی با تاکید بر این‌که رابطه‌ی حریم درجه یک و عرصه با یکدیگر متفاوت است، بیان کرد: ضوابط حریم درجه دو کاملا متفاوت با عرصه است. هر کاری می‌کنیم باید براساس ضوابط باشد. ضابطه حریم درجه یک و دو کاملا روشن است. در این ضوابط هیچ جا بیان نمی‌شود که ساخت‌وساز یا دخالت نکن، می‌گوید اگر برای انجام هر کاری باید تائیدیه سازمان میراث فرهنگی را بگیرید.

اگر خاکسپاری در عرصه رخ می‌داد، پاسارگاد به خطر می‌افتاد
او از تلاش مسئولان کشوری و محلی برای تغییر مکان انتخاب موقعیتِ خاک‌سپاری شهدا در عرصه و حریم درجه یک به حریم درجه 2 حمایت کرد و توضیح داد: اگر این خاک سپاری در عرصه یا حریم درجه یک انجام می‌شد، در خطر افتادن پاسارگاد برای خروج از ثبت این محوطه‌ی جهانی حتمی بود، اما در حریم درجه دو دیگر این خطر وجود ندارد. از سوی دیگر معماری مقبره شهدا در حریم درجه 2 آثار تاریخی حتما باید تائیدیه از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور بگیرد.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، نداشتن برنامه‌ی روشن برای به خاک سپردن شهدا را خوب ندانست و اظهار کرد: شهدا برای ما اهمیت دارند، ما به اصل مطلب که دفن شهدا با برنامه‌ریزی درست انجام نمی‌شود اعتراض داریم، حتی اگر این اقدام با برنامه‌ریزی و سازماندهی و مناسب انجام شود، این مکان‌ها را در فهرست‌ آثار ملی به ثبت می‌رسانیم، مانند گذشته که تا کنون تعدادی از مزارهای شهدا را به ثبت رسانده‌ایم.

او ادامه داد:‌ مهم است که برای حرمت گذاشتن به شهدا برنامه‌ریزی داشته باشیم و اتفاقا لازم است که یک طرح کلی برای کشور باشد، ما از این اقدام که با طرح و برنامه‌ریزی و همکاری همراه باشد استقبال می‌کنیم، کاری که روح شهدا نیز شاد شود.

وی تاکید کرد: اگر درست برنامه‌ریزی نشده باشد و شهدا را در یک اثر ثبت ملی به خاک بسپارند، ما وارد این قصه نمی‌شویم، این برای کشور  پسندیده نیست. برای کشوری که همیشه از دوره‌ی باستان تا امروز نظم داشته است.

تا گرفتن جواب از نیروهای مسلح پیگیر هستیم
طالبیان درباره‌ی نامه‌نگاری‌های این معاونت ریاست جمهوری برای احتمال به خاکسپاری شهدا در عرصه‌ها و محوطه‌های تاریخی در آینده ادامه داد: در حال مکاتبه با ستاد کل نیروهای مسلح هستیم که نخست باید برای این اتفاق برنامه‌ریزی داشته باشند و از سوی دیگر اگر طرحی نیز در آینده دارند، حتما سازمان میراث فرهنگی باید در آن دخالت داشته باشد و کنترل کند، اما هنوز جوابی نگرفته‌ایم، با این وجود حتما برای گرفتن جواب پیگیری می‌کنیم.

وی تاکید کرد: اما درباره‌ی پاسارگاد آن‌چه که حقیقت دارد، ضابطه برای خروج از ثبت جهانی پاسارگاد است. اصلا بحث دفن دو شهید در حریم اثر جهانی نیست. ما حالا باید تلاش کرده و معماری را کنترل کنیم.

معاونت میراث فرهنگی هیچ مجوزی برای دفن شهدا در پاسارگاد صادر نکرده
وی همچنین درباره‌ی صحبت‌های مطرح شده مبنی بر صدور مجوز از سوی میراث فرهنگی برای به خاک‌سپاری شهدا در این محوطه‌ی جهانی گفت: به عنوان یک مقام رسمی در حوزه‌ی معاونت میراث فرهنگی اعلام می‌کنم تا امروز هیچ مجوزی از سوی ما به عنوان دفن در عرصه انجام نشده است.

او تاکید کرد: هیچ مجوزی برای دفن در عرصه آثار ملی و جهانی از سوی میراث نه تنها صادر نشده، بلکه در آینده نیز نخواهد شد.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با تاکید بر این‌که مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تمام قد از مسئولان میراث فرهنگی استان گلستان برای محوطه‌ی تاریخی «سرخنکلاته»حمایت می‌کنند، نیز گفت: این حمایت به پشتوانه قانون است، بر اساس قانون در عرصه‌ی اثر تاریخی هر گونه دخالت ممنوع است،  فقط بحث موضوع به خاک سپاری شهدا نیست.

طالبیان ادامه داد: چطور برای همه مسایل کشور طرح و برنامه کوتاه مدت و میان مدت و بلند مدت می‌ریزیم، این پروژه نیز باید برنامه‌ریزی داشته باشد. این یکی از مسائل ماست، پاسارگاد از ثبت جهانی خارج نمی‌شود، اما اصل مطلب این است که برنامه‌ریزی باشد.