واکنش ایران به بحرین چه خواهد بود؟

فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه درباره واکنش ایران به اجرای حکم سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم گفت: «اینکه اجرای این حکم به معنای جنگ میان ایران و بحرین خواهد بود باید گفت خیر؛ الزاما اینطور نیست. اگرچه سردار قاسم سلیمانی در بیانیه خود هشدار دادند که تجاوز به حریم آیت الله عیسی قاسم خط قرمز است؛ اما معنای آن جنگ مستقیم میان ایران و دولت بحرین نیست.»

حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین روز شنبه حکم صادره در خصوص سلب تابعیت آیت الله  عیسی قاسم را به اتهام ایفای نقش اصلی در ایجاد فضای طایفه‌گری در کشور و ایجاد تشکیلات وابسته به مرجعیت سیاسی و دینی خارجی امضا کرد. وزارت کشور در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۶ سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم را اعلام کرد. در این راستا برای رسمیت یافتن این حکم باید پادشاه بحرین نیز آن را امضا می‌کرد. پیش از این سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی سپاه قدس ایران درباره هرگونه تجاوز به حریم شیخ عیسی قاسم هشدار داده و طی بیانیه ای گفته بود: تجاوز به حریم آیت الله شیخ عیسی قاسم خط قرمزی است که عبور از آن شعله ای از آتش را در بحرین و سراسر منطقه پدید خواهد آورد و برای مردم راهی جز مقاومت مسلحانه باقی نخواهد گذاشت.

سردار سلیمانی گفته بود: قطعا تاوان این موضوع را آل خلیفه پرداخت خواهد کرد و نتیجه آن جز نابودی این رژیم سفاک نخواهد بود حامیان آل خلیفه بدانند اهانت به آیت الله شیخ عیسی قاسم و استمرار فشارهای بیش از حد به مردم بحرین سرآغاز انتفاضه خونینی است که عواقب آن بعهده کسانی خواهد بود که به گستاخی حکام بحرین مشروعیت می دهند.

اکنون با امضای حکم سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم توسط پادشاه بحرین این سوال پیش آمده که واکنش ایران چه خواهد بود؟ آیا امکان افزایش تنش در منطقه و یا حتی بروز برخورد نظامی میان ایران و بحرین وجود دارد؟

حسین رویوران کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «امضا و تایید سلب تابعیت آیت الله عیسی قاسم از سوی پادشاه بحرین به معنای اصرار بر سیاست های ظالمانه حکام این کشور است. یعنی دولت بحرین علی رغم اعتراضات گسترده مردم این کشور همچنان بر اجرای این  سیاست های ظالمانه اصرار می ورزد.»

وی ادامه داد: «علما از جمله آیت الله عیسی قاسم به امت تعلق دارند و در چارچوب جغرافیا تعریف نمی شوند و این مختص اسلام نیست؛ چنانکه پاپ نیز از همین  شرایط برخوردار است و در سفر به کشورهای مختلف فراجغرافیا تعریف می شود. لذا در این چارچوب قطعا سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم با واکنش روبرو خواهد شد.»

وی افزود: «اما آیا اینکه اجرای این حکم به معنای جنگ میان ایران و بحرین خواهد بود باید گفت خیر؛ الزاما اینطور نیست. اگرچه سردار قاسم سلیمانی در بیانیه خود هشدار دادند که تجاوز به حریم آیت الله عیسی قاسم خط قرمز است؛ اما معنای آن جنگ مستقیم میان ایران و دولت بحرین نیست.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه اظهار کرد: «شیخ عیسی قاسم و جمعیت وفاق جریانی است که به دنبال حل مسالمت آمیز بحران و اصلاح ساختار سیاسی در بحرین است. لذا اگر جریان مسالمت آمیز از صحنه بیرون برود قطعا جریانی جایگزین آن خواهد شد که معتقد به راه حل مسالمت آمیز نخواهد بود و معتقد است باید با این دولت که اهل گفتگو نیست بر پایه زور صحبت کرد. لذا با اجرای حکم سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم در داخل خود بحرین تحولی اتفاق خواهد افتاد که شرایط را تغییر خواهد داد.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا در این شرایط جبهه جدیدی در بحرین ایجاد نخواهد شد و ایران همچون در سوریه و عراق در بحرین نیز حضور نخواهد داشت؟، گفت: «من بعید می دانم جبهه جدیدی از سوی ایران گشوده شود اما قطعا اگر راه مسالمت آمیز بسته شود مردم بحرین دست به سلاح خواهند برد.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا ایران از قیام مسلحانه مردم بحرین به صورت غیرمستقیم حمایت خواهد کرد؟، گفت: «سردار سلیمانی در بیانیه خود اشاره ای به حمایت یا عدم حمایت ایران از مردم بحرین نکردند. اتفاقا سردار سلیمانی در آن بیانیه عنوان می کند اگر راه مسالمت آمیز را ببندید آلترناتیو آن درگیری خواهد بود. اما اینکه اگر چنین فرایندی در بحرین آغاز شود واکنش ایران چه خواهد بود به آینده موکول شده است.»

رویوران در پاسخ به این سوال که آیا می توان در پشت پرده تحریک پادشاه بحرین توسط عربستان برای امضای سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم را مشاهده کرد؟، گفت: «قطعا این امکان وجود دارد. دولت عربستان اساسا با برخوردی که با شیخ نمر کرد الگویی برای دولت بحرین ایجاد کرد تا با شیخ عیسی قاسم نیز به همان صورت برخورد شود.»

رویوران در پاسخ به این سوال که تبعات سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم برای ایشان و دولت بحرین چه خواهد بود؟، گفت: «دولت بحرین جرات اعدام شیخ عیسی قاسم را ندارد بلکه ایشان را سلب تابعیت کرده و خواسته ایشان از بحرین خارج شود. اما تاکنون مردم مانع از این حکم شده و اطراف منزل شیخ عیسی قاسم تحصن کردند و مانع از دسترسی نیروهای دولتی به ایشان شده اند.»

وی ادامه داد: «اما درباره تبعات اجرای این حکم برای رژیم بحرین باید گفت رژیم بحرین از پایگاه اجتماعی برخوردار نیست و قائم به غیر است، چنانکه اکنون نیروهای سعودی و غرب این نظام را نگاه داشته اند و گرنه اکثریت مردم بحرین با دولت بحرین مخالف هستند.»

وی افزود: «لذا سقوط نظام بحرین موضوعی نیست که ناممکن باشد چراکه این نظام فاقد مشورعیت است و اگر دخالت کشورهای دیگر صورت نگیرد قطعا مردم بحرین این نظام را سرنگون خواهند کرد.»