توافق وین یک حد مقدور بود

فرارو- به رفراندوم نیاز نیست. یک کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اختلافات موجود در خصوص توافق هسته‌ای گفت این اختلافات آن‌قدر عمیق نیست که نیازی به رفراندوم باشد و نظر قاطبه ملت ایران در این خصوص مشخص است.

دیپلمات‌های ایرانی هفته گذشته در وین با اعضای 1+5 به توافق رسیدند و پرونده 12ساله ایران به‌زودی بسته خواهد شد اما در داخل کشور هنوز برخی بر طبل مخالفت می‌کوبند، هیاهوی رسانه‌ای راه می‌اندازند و اعتقاددارند که این توافق چیزی از شکست کم ندارد. در مقابل عده‌ای تأکیددارند که دولت یازدهم با استراتژی تعامل با جهان توانست گره از این کار باز کند و آنچه به‌دست‌آمده یک موفقیت بی‌سابقه است. بستر شکل‌گیری دودستگی و اختلاف‌نظر آن‌قدر فراهم است که مقام معظم رهبری در این خصوص هشدار داده‌اند.

برخی از کارشناسان و نخبگان سیاسی نیز به فکر چاره‌ای برای خروج از این شرایط هستند. عباس عبدی ازجمله این افراد است اعتقاد دارد اکنون زمان به رفراندوم گذاشتن این توافق است.

در این شرایط و فارغ از آنکه توافق صورت گرفته به قول کیهانی‌ها کلاه‌برداری باشد یا به قول روزنامه‌های اصلاح‌طلب یک دستاورد بزرگ، باید دید که ادامه این موضع‌گیری‌ها چه پیامدی دارد و چطور باید منافع جناحی و گروهی را از این اظهارنظرهای دور کرد.

حشمت‌الله فلاحت پیشه تحلیلگر مسائل سیاسی در گفت‌وگو با فرارو در این خصوص گفت: به اعتقاد من توافق وین یک حد مقدور بود. حد مقدور نیز زمانی شکل می‌گیرد که شاهد یک توازن قدرت میان بازیگران سیاسی باشیم. البته در مسئله مذاکرات هسته‌ای، 1+5 خودش یک جریان نبود و چنددستگی‌هایی داشت بااین‌حال حد مقدور شکل گرفت.

وی تأکید کرد: این مسئله را باید با توجه به شرایط متنی و تاریخی سنجید. شرایط متنی به معنای متن تحولات فعلی جهان و شرایط تاریخی به معنای سوابق تاریخی کشورهای که مشمول فصل هفتم منشور ملل متحد شده بودند.

نماینده پیشین مجلس ادامه داد: قصد بررسی اصل توافق را ندارم اما باید توجه داشت که این توافق جنبه‌های مثبت و منفی داشت. جنبه‌های مثبت این بود که برای اولین بار مسئله‌ای که سبب شده بود یک کشور مشمول فصل هفتم منشور ملل متحد شود به یک حق برای آن کشور تبدیل شد و خود شورای امنیت مجازات‌های در نظر گرفته‌شده را لغو کند.

وی افزود: جنبه‌های منفی هم یک سری بندهای مانند بند 11 و 12 قطعنامه است که ناشی از اعمال قدرت طرف مقابل در این پرونده است. بااین‌حال یک توافق متوازن انجام‌شده است.

فلاحت پیشه ادامه داد: در این شرایط موضع‌گیری جریان‌های سیاسی در داخل کشور نقش بسیار مهمی دارد. از حالا تا تائید توافق 54 روز زمان‌داریم و 2 ماه بعدازآن تا اجرای توافق زمان باقی است لذا این زمان یک فضای روانی خواهیم داشت که با موضع‌گیری‌های داخلی و خارجی طرف‌های قدرت شکل می‌گیرد.

این کارشناس مسائل سیاسی با تأکید بر اینکه برای اعلام بهترین توافق و پس‌ازآن بهترین اجرای توافق اعلام‌شده نیاز است که درگیر دودستگی و اختلاف داخلی نشویم، گفت: هر کشوری که در داخل خود قوی‌تر و موردحمایت‌تر باشد، توان چانه‌زنی بیشتری خواهد داشت.

وی افزود: در داخل ایران نیز توجه به این مسئله ضروری است لذا همان‌طور که نباید باب انتقاد را بست باید توجه داشت که تحلیل‌ها بر اساس منافع ملی و با رویکرد وحدت‌گرایانه باشد.

به گفته این نماینده پیشین مجلس اصلاً ضرورت ندارد که برخی از جریان‌ها انتقادات خود را با طرح عباراتی که به معنی شکست ایران در توافق است، بیان کنند زیرا هیچ کشوری در دنیا به‌غیراز دشمنان ایران – مانند رژیم صهیونیستی- از این توافق به‌عنوان شکست ایران یاد نکرده‌اند و حتی پیام‌های تبریک هم فرستاده‌اند.

فلاحت پیشه افزود: به اعتقاد من استفاده از مفاهیمی مانند کلاه‌برداری یا هم‌تراز دانستن این توافق با معاهدات ننگینی مانند ترکمانچای و ... بازی کردن در زمین دشمن است و به ضرر منافع ملی ما است.

وی در پاسخ به این پرسش که چطور باید از این فضای دودستگی ایجادشده که مقام معظم رهبری نیز نسبت به شکل گرفتن آن هشدار دادند، خارج شد؛ گفت: به نظر من این فضا هنوز شکل نگرفته است زیرا وزن افرادی که نگاه تخریبی به توافق هسته‌ای دارند کم است. این‌ها اگرچه حنجره پرقدرتی دارند اما در حقیقت در حاشیه تحولات کشور قرار دارند و قاطبه ملت ایران خواستار پایان یافتن مناقشات هسته‌ای بوده و از این توافق استقبال می‌کنند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی ادامه داد: باید شرایط را به‌گونه‌ای شکل داد که سیاست رسمی جمهوری اسلامی از این جاروجنجال‌های رسانه‌ای افراطی و تفریطی متأثر نشود.

وی همچنین در خصوص اینکه راه خروج از اختلاف‌نظرهای فعلی رفراندوم است یا خیر، گفت: برخی از کارشناسان مسائل سیاسی این راه را پیشنهاد می‌دهند و رفراندوم نیز در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موردتوجه قرارگرفته است اما به اعتقاد من اکنون نیازی به رفراندوم نیست؛ زیرا مسئله هسته‌ای در حقیقت یک تصمیم است که شورای عالی امنیت ملی با حضور مقامات عالی کشور باید بگیرد. از سوی دیگر این مسئله ریشه یک اختلاف عمیق در جامعه و میان مردم نیست بلکه بیشتر میان بخشی از نخبگان جامعه اختلاف‌نظر است و نظر قاطبه مردم در این خصوص مشخص است.