
رئیسجمهور سابق کشورمان با تاکید بر این که امروز هدف باید «پیروزی و تغییر باشد»، با اشاره به شایعات مطرح شده در خصوص انصراف او گفت: «بنده واقعا تعجب میکنم که گفته میشود به بنده پیغامهایی داده شده است که کنار بروم. آیا لازم است بنده قسم بخورم که اینگونه نبوده است؟ واقعا اینگونه نبوده است.»
حجتالاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی، طی نشستی با نمایندگان ستادهای انتخاباتی خود در سراسر کشور دیدار کرد و دغدغههای آنان را از نزدیک شنید.
در ادامه این جلسه که در محل مرکز همایشهای رایزن برگزار شد، رییسجمهور سابق کشورمان به ایراد سخن پرداخت.
رئیس دولت اصلاحات گفت: «این ملت در لحظات مختلف از جمله خرداد 76 برخلاف انتظار باز هم واقعهای را آفرید که برای تاریخ و جهان غیرمنتظره بود و معتقدم در سال 84 هم اگر بیتدبیری و نااردانی ما نبود، ملت کار خود را می کرد.»
وی با اشاره به تقسیم شدن حدود 18 میلیون رای بین کاندیداهای اصلاحطلب اظهار داشت: «این آرا گرچه متعلق به یک تفکر و گرایش بود، ولی با تقسیم شدن آن کسانی انتخاب شدند که با این تفکر نا سازگار بودند.»
رئیسجمهور سابق کشورمان با اشاره به این که محمدرضا عارف خود یکی از چهرهای مطرح برای ریاستجمهوری بود، گفت:«آقای دکتر عارف واقعا شایستگی آن را هم داشت، ولی وقتی صلاح را در این دیدند که به گونه دیگری عمل شود، به عنوان یک فرد پا در رکاب و محکم قبول کردند که مسئولیتی را بپذیرند که انتخابات در جهتی دیگر و نه برای شخص خودشان هدایت شود.»
رئیس موسسه بینالمللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها همچنین تصریح کرد: «اصلاحات زنده است و زنده خواهد ماند، چرا که در متن جان و جهان مردم ما جاری است و نیز بر یک خواست متبلور محکم تاریخی متکی است که این ملت در مسیر آن حرکت کرده است.»
وی با تاکید بر این که «اصلاحات خواستار دینداری است»، توضیح داد: «اصلاحات به دنبال و خواستار دینی است که باعث پیوند جان اکثریت این مردم میشود و نیز همان ارزشهای اساسی دین که حتی کسانی که پایند به دین خاص اسلام نیستند، به آنها پایبند هستند.»
رئیسجمهور سابق کشورمان افزود: «ملت ما نه تنها میخواهد دین در ذهن و جان او جاری باشد، بلکه در متن زندگی، اجتماع، حکومت و روابط اجتماعی نیز این دین جاری باشد و اصلاحات از این دین دفاع میکند و پایبند به آن است.»
سید محمد خاتمی تصریح کرد : «اتفاقا اصولگرایی این است که آیا ما به این اصل پایبند هستیم و از آن دفاع میکنیم یا به نام دفاع از اصول، این مهمترین اصل اجتماعی را زیر پا میگذاریم و یا روشهایی را به کار میگیریم که لکهدار میشود.»
وی با اشاره به انتخابات ریاستجمهوری گفت: «در این مرحله باز هم امکانی فراهم آمده است تا مردم به عرصه بیایند و اراده خود را ابراز کنند. هدفهای دراز مدت همیشه هست و نمیتوان انتظار داشت که همه آنها یک شبه تحقق پیدا کند.»
رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد: «هرکس هم که به صحنه بیاید کسی انتظار ندارد که در کوتاه مدت و بدون امکانات و با وجود موانع به ایده آلهای خودش برسد. ولی مهم حرکت در این جهت است؛ به هر حال باید اهداف مهم مرحلهای و قابل دستیابی که میتواند زمینهساز رسیدن به هدفهای بلندتر باشد، بشناسیم و در جهت آنها حرکت کنیم.»
خاتمی تاکید کرد: «این هدف در اینجا و امروز یک تحول و تغییر در درون جامعه ماست. این تغییر به معنی نفی آرمانها، اصول و چارچوبها، ساختارشکنی و شالودهشکنی نیست. اتفاقا تغییری که در این مرحله باید صورت گیرد، بازگشت به اصول و معیارهایی است که در انقلاب، نظام و قانون اساسی بوده است و لطمه دیده و میبیند؛ ولو با حسن نیت.»
وی با بیان این که «ما اینجا نمیتوانیم انگیزهخوانی کنیم»، اظهار داشت: «ولی آنچه تحقق میباید، ولو با انگیزهای پاک و با قصد خدمت و معیارهایی با که در جامعه و قانون ماست و جزو محکمات و مسلمات ماست که برای آنها انقلاب شده و خونهای پاک ریخته شده سازگار نیست.»
رئیس بنیاد باران ادامه داد: «اگر آن معیارها رعایت شده است، بسم الله، همه باید کمک کنیم و اگر طبق معیار نیست ما موظفیم که کاری کنیم آن معیارها دوباره زنده شود و آن انحرافهایی که ایجاد شده ترمیم شود. این دقیقا یک تغییر دینی، انقلابی و ملی در چارچوب پایبندی اهداف و آرمانها انقلاب اسلامی و خواست ملت ایران در چارچوب قانون اساسی است.»
سید محمد خاتمی تصریح کرد: «تاثیرگذاری که شما در دنیا داشتید، با تاثیرگذاری که در دنیا قبلا داشتید و نقشی که جمهوری اسلامی ایران میتوانست ایفا کند، الان میتواند ایفا کند؟ دیروز ما را در مجامع بینالمللی بیشتر تحویل میگرفتند یا امروز؟»
وی افزود: «ممکن است بعضیها که حاضر نیستند هزینه بعضی حرفها را بپردازند، خوششان بیاید که از جیب ملت ایران حرفهایی زده شود که فایده ندارد و زیانهایی هم دارد و آنها لذت ببرند و چوبش را دیگری بخورد.»
رئیس بنیاد باران همچنین اظهار داشت: «آیا جایگاه نظام جمهوری اسلامی که باید برای ما الگو باشد و اینقدر برای آن خون داده شده، همانی است که باید باشد؟ اگر نیست، باید تغییر پیدا کند.»
رئیس موسسه بینالمللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها ادامه داد: «بنده خیلی کوچک هستم و ملت ما بزرگ هستند؛ ولی وقتی کسی بیشتر و بهتر از این ملت نمایندگی بکند و این تلقی باشد که او مورد توجه ملت است، تاثیرگذاری او در دنیا زیاد است. بنده الان هیچ عنوان و سمتی ندارم، ولی به اعتبار این ملت و نمایندگی که روزی از آنها داشتهام کوشیدهام تاحرفی که میزنم در طراز و شان ملت ایران باشد، امروز مورد توجه و تاثیرگذار هستم.»
وی سپس به حضور خود در نشست ائتلاف تمدنها که در استانبول برگزار شد و راسموسن نخستوزیر سابق دانمارک و دبیرکل ناتو نیز در آن حضور داشت اشاره کرد و گفت: «آقای نخستوزیر دانمارک که کاریکاتورهای توهینآمیز در کشورشان منتشر شد و واقعا خشم جهان اسلام و همه آزادگان را برانگیخت و موضع ضعیفی اتخاذ کرد و انتشار آنها را مصداق آزادی دانست.»
خاتمی تصریح کرد: «البته ایشان در این نشست دفاعی که از اسلام کرد و احترامی که به پیامبر گذاشت و حرف اساسی خود را پس گرفت که گفته بود نمیتوان آزادیها را محدود کرد و گفت که با صراحت میگویم، آزادی توام با مسئولیت است و آزادی به معنی اهانت به دیگران نیست، آن هم به اسلام و شخص پیامبر(ص) و از پیامبر اسلام تجلیل کرد یک نمونه است.»
رئیسجمهور سابق کشورمان افزود: «البته نمیگویم که من عامل اصلی این عقبنشینی و اظهارات ایشان بودهام که در مطبوعات و جریانات انعکاس وسیعی داشت. اما همه میگفتند که وجود بنده در آنجا و توجه و حرمت به بنده در این موضعگیری اثر داشته است. این موضع ملت ایران است که با حضور خود میتواند تغییراتی را ایجاد کند. اگر جایگاه ملت ایران و جمهوری اسلامی همانی است که باید باشد، بسیار خوب! همه دنبال آن میرویم. ولی اگر نیست، باید تغییر پیدا کند.»
خاتمی سپس با طرح این سوال که «چگونه باید تغییر ایجاد شود؟» اظهار داشت: «کسانی که عقل و تدبیر دارند باید اولویتها را تشخیص دهند، شرایط زمان و مکان را درک کنند و در عین پافشاری روی اصول و ارزشهای اصلی، امنیت، حرمت، پیشرفت و برخورداری کشور را تامین کنند. ما هر برنامهای داشته باشیم که برای تامین نیازهای معنوی و مادیمان هزینه کمتری بدهیم و فایده بیشتر، آن برنامه خوب است.»
وی تاکید کرد: «اگر برنامهای هزینه داشته باشد ولی فایده نداشته باشد و یا فایده توهمی داشته باشد، آن برنامه درست نیست.»
سید محمد خاتمی سپس با اشاره به برخی انتقادات مطرح شده از سوی اعضای ستاد انتخاباتی خود در خصوص گفتمان مهندس میرحسین موسوی گفت: «در اینجا صحبتهایی شد که چندان به مصلحت نبود و جفای به عزیزی چون مهندس موسوی بود.»
وی تصریح کرد: «ایشان میگوید "اسلام ناب"، ما هم میگوییم اسلام ناب و اتفاقا وقتی میگوییم اسلام ناب، یعنی اسلام مقابل تحجر و اسلامی که طرفدار استبداد باشد و حرمت مردم را نگه ندارد و موافق پیشرفت جامعه نباشد، این اسلام، اسلام آمریکایی است.»
رئیس موسسه بینالمللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها اظهار داشت: «اسلام ناب اسلامی است که در عین این که ظریفترین و لطیفترین ارزشهای اخلاقی را در جامعه تزریق و تقویت میکند، باعث پیشرفت و آزادی و آبادانی کشور میشود.»
رئیس دولت اصلاحات افزود: «ایشان روی "عدالت" تکیه میکنند، مگر ما تکیه نمیکنیم؟ البته ممکن است تعریفها کاملا بر هم منطبق نباشد، برخی عدالت را در بعضی ابعاد می بینند، اصلاحات آن را همه جانبه میداند و با دادن حق هر ذیحقی به او تحقق پیدا میکند.»
خاتمی تاکید کرد: «هر شهروندی در جمهوری اسلامی ایران، با هر گرایش و مذهبی اگر حقی دارد که طبق قانون اساسی دارد، اگر این حق ضایع شد خلاف عدالت است. در اینجا به این خاطر که اکثریت جمعیت شیعه هستند، فقط از حقوق شیعیان دفاع نمیشود.»
رئیسجمهور سابق کشورمان تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران افتخار میکند که با پیروی از امیرالمومنین(ع) از حقوق تمام کسانی که تحت چارچوب این نظام هستند دفاع میکند، ولو دین نداشته باشد. یک سیلی نابجا به زرتشتی یا مسیحی و یا کسی که دین دیگری دارد، همانقدر باید ما را ناراحت کند که یک سیلی نابجا به یک مسلمان زده شود.»
رئیس بنیاد باران با بیان این که «دفاع از حقوق شهروندی عدالت است و اینها افتخار اسلام و انقلاب اسلامی است»، گفت: «مگر از مهمترین اهداف ما "طرفداری از مستضعفان و محرومان جامعه" نیست؟ مگر ما زندگی خوب را برای تمام کشور نمیخواهیم؟ مگر یکی از شعارهای ما که کمی در آن موفق شدیم، زدودن جلوههای خشن فقر در جامعه نبود؟ نه فقط زدودن جلوههای خشن که زدودن فقر از اهداف ماست.»
وی افزود: «بنابراین دفاع از محرومان و مستضعفان از هدفهای همه ماست. البته باید هوشیار بود که مرز خیلی ظریفی وجود دارد و کسانی که از مستضعفان دفاع میکنند بدانند که ما طرفدار "استضعاف" نیستیم.»
سید محمد خاتمی تصریح کرد: «ما همدرد مستضعفین برای بیرون آمدن آنها از استضعاف هستیم. اگر خدای نکرده اینگونه تعبیر شود که هرجا استضعاف بود، اخلاق و ادب و ایثار و فداکاری هست و هرجا پول و سرمایه باشد، سوداگری و ... هست، بنابراین باید همه جا استضعاف باشد تا اخلاق خوب جاری باشد. این مساله برخلاف نص صریح قرآن است.»
رئیسجمهور سابق کشورمان با بیان این که «استضعاف مثل استکبار بد است»، اظهار داشت: «به مستضعف باید توجه شود. حکومت باید به مستضعف برای رفع استضعاف توجه کند. این نقطه دقیقی است که ما به خاطر حمایت از مستضعفین، طرفدار استضعاف نیستیم تا این طور تلقی شود که هر جا پول و تولید و ثروت هست، بد است. نه! اینها باید باشد تا در سایه آنها مستضعف را از استضعاف بیرون بیاوریم.»
وی افزود: «عدالتی که ما میگوییم توزیع فقر نیست، توزیع امکانات است و امکانات هم باید ایجاد شود. امکانات مادی نیاز به سرمایهگذاری دارد و این که کسی فداکاری کند و سرمایهگذاری کند.»
خاتمی با انتقاد از برخی افراد که خیال میکنند هرجا پول و بخش خصوصی هست، بد است و باید با بیاعتنایی با او رفتار کرد، گفت: «نتیجه همین تفکر این میشود که در کشور دلالهایی میآیند که یک شبه مولتی میلیاردر میشوند و سرمایهگذار به این دلیل که زمینه برای سرمایهگذاری ندارد، ورشکست میشود و پولش را وارد تولید نمیکند.»
وی سپس خطاب به منتقدان گفتمان مهندس موسوی گفت: «پس میبینید در شعارهای اصولی اختلافی نیست.اصلاحات ما هم شفاف است؛ مگر اصلاحات ما غیر از عدالت، اسلام ناب، طرفداری از مستضعفین، رفع فقر و محرومیت در جامعه کم کردن فاصلههای بزرگ طبقاتی- نه با زور، بلکه با ساز و کارهای مناسب آزادیهای اساسی، حرمت مردم و رعایت حقوق شهروندی است. مگر جناب مهندس موسوی بر روی این مسائل تکیه نمیکند؟»
خاتمی تصریح کرد: «من گله نمیکنم، ولی برخی دوستان چطور حالا انتظار دارند که همه ایدهآلهای اصلاحطلبی یک شبه تحقق یابد؟ مگر ما در 8 سال چقدر توانستیم ایدههایمان را تحقق ببخشیم؟ مگر همه سراغ من نمیآمدند و میگفتند که ما هیچ چیز نمیخواهیم و فقط میخواهیم که مملکت از این وضع بیرون بیاید و فقط تغییر ایجاد کنید؟»
رئیس دولت اصلاحات افزود: «البته فقط تغییر کافی نیست؛ تغییر باید به گونهای باشد که حرکت ما را در مسیری که قبول داریم تسهیل کند، ولی ایدهآلی و توهمی فکر نکنیم، هرکسی که به صحنه بیاید، ما به صد در صد اهدافمان نمیرسیم. من همین الان بگویم که اگر مردم فکر میکنند هر حکومتی، ولو پیامبر اکرم(ص) در راس آن باشد، میآید و یک شبه مشکلات را حل میکند، اشتباه میکنند.»
سید محمد خاتمی سپس اظهار داشت: «من هشدار میدهم که چه این دولت تداوم یابد و چه دولت جدید بیاید، سال آینده تورم و مشکلات جامعه از چیزی که الان هست بیشتر است. اما اگر تغییر رخ ندهد، مسیر، مسیر ویرانکنندهای است.»
وی با بیان این که اگر در این مسیر «تغییر» ایجاد کم کم میتوان مساله را مهار کرد و ظرف چند سال در وضع جامعه یهبود ایجاد شود، گفت: «مردم انتظار نداشته باشند که هرکس روی کار آمد، فردای آن روز مشکلات را حل کند. مشکلات ریشهای است و در این سالها متصلبتر و دشوارتر شده است و حل آن هم کار آسانی نیست.»
سید محمد خاتمی در ادامه اظهار داشت: «جناب آقای موسوی از عزیزان ماست و از افراد شناخته شدهای است که همه میدانیم، جناب آقای کروبی هم از بزرگان و دوستانی است که واقعا همیشه در همه عرصهها حضور مسئولانه، آگاهانه و شجاعانه داشتهاند. اینها سرمایههای ما هستند.»
وی یادآور شد: «چقدر ما سینه چاک میکردیم که مهندس موسوی وارد صحنه شود، حالا آمده، آقای کروبی هم آمده و هر دو هم بزرگوارند، اما در درجه اول خطاب من به این عزیزان که با هر دو آنها ملاقات دارم و خواهم داشت این است که ما فکر کنیم که هر کاری انجام میشود، انشالله نتیجهاش باید به نفع مردم؛ کشور و اصلاحات و جلوگیری از تشتت آراء باشد.»
رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد: «میتوان راهکارهایی را پیدا کرد که تفرق نباشد. من هم هر کاری که در توانم باشد و هر ابتکاری که از دستم برآید به خرج میدهم و مطمئن باشید که اگر ما تدبیر کنیم موفقیت نصیب شما خواهد بود، همچنان که در 84 میتوانست نصیب شما شود.»
وی با اشاره به آرای اصلاحطلبان در انتخابات ریاستجمهوری نهم گفت: «مجموع رایهای ما حدود 60 درصد است. اما این رای کجا رفت؟ چه شد کسانی که رای اصلیشان حدود یک پنجم رایی بود که به صندوقها ریخته شد، پیروز شدند؟ البته روش، روش منطقی و قانونی بود و نتیجه هم محترم است.»
سید محمد خاتمی سپس به انصراف خود از کاندیداتوری و برخی نقلقولهایی که علت اصلی انصراف او را پیغامهایی از سوی برخی شخصیتها میدانند، گفت: «بنده واقعا از بعضی از این حرفهایی که زده میشود تعجب میکنم که گفته میشود به بنده پیغامهایی داده شده است که کنار بروم آیا لازم است بنده قسم بخورم که اینگونه نبوده است؟ واقعا اینگونه نبوده است.»
وی افزود: «یا گفته میشود که گفتهاند تا یک نفر دیگر وارد شود و در مقابل ما قرار بگیرد. این حرفها اصلا دور از شان ماهاست. اصلا مگر میشود تصور کرد که بنده و مهندس موسوی با یک بازی که سرنخ آن دست دیگران باشد به صحنه آمده باشیم؟»
به گزارش روابط عمومی دفتر سید محمد خاتمی؛ رئیس دولت اصلاحات تاکید کرد: «اصلا یکی از علل کنار رفتن من این بود که آقای مهندس موسوی یک شخصیت اخلاقی نجیب شریف است، من هم مشهور به اخلاقی بودن هستم و اینجا احساس میکردم که رقابت بر سر قدرت است. میگفتند که تا شب انتخابات صبر کنید، ولی به مردم چه بگوییم؟ بگوییم که وارد صحنه بشوید و در آخر معلوم نیست بیاییم! این بازی کردن با افکار مردم نیست؟»
سید محمدخاتمی ادامه داد: «نکته دیگر این که، بنده به غلط یا درست، به حق یا نابحق، بیشتر برای اصلاحات جنبه نمادین دارم. من رای واقعی اصلاحات برای شخص خودم را برای اصلاحات میخواستم. هر عاملی که باعث شود، آن رای شکسته شود، شکست اصلاحات است. اصلاحاتی که با 51 درصد موفق شود، پیروزی را در خود ندارد زیرا به هر حال از روی افراد محاسبه میشود.»
رئیسجمهور سابق کشورمان با تاکید بر این که «ما حق نداریم این تلقی را ایجاد کنیم که اصلاحات رای بالا ندارد»، اظهار داشت: «البته همه دوستانی که در صحنه هستند شایستگی دارند، بنده هم حق ندارم آن چیزی را که واقعی است، باعث شوم تا خلاف واقع تلقی شود و استدلالهای آقای موسوی کاملا برای من قانعکننده است و البته بعدها وقت هست که بحث کرد.»
خاتمی تصریح کرد: «امروز فقط باید به پیروزی فکر کرد و این با حضور مردم و به خصوص جوانان ممکن است. این لحظه بسیار حساسی است و نیز دوستانی که الان در صحنه هستند باید تدبیر کنند. تاریخ ما را نخواهد بخشید اگر بار دیگر دچار اشتباهی شویم که بعد بگوییم کاش جور دیگری میشد.»
رئیس بنیاد باران با بیان این که «بنده نسبت به آینده هم بسیار خوشبین هستم» اظهار داشت: «ما نباید پراکنده شویم، ما در موقعیت نا برابری وارد صحنه شدهایم. کدام تریبون دست شماست؟ تریبونهایی که باید ملی باشند و از بیتالمال تغذیه میکنند، دائما در حال تخریب شما هستند. واقعا از این تهمتها، افتراها و دروغها پشت آدم میلرزد.»
رئیسجمهور سابق کشورمان با ابراز تاسف شدید از رایج شدن این رفتارهای غیراخلاقی، گفت: «در جامعهای که افتخار میکند انقلابش اسلامی است، دین و پیامبرش برای تتمیم مکارم اخلاق آمده و بزرگترین گناهانش تهمت و افترا و غیبت و دروغ است، اینقدر به سادگی دروغ گفتن؟ آن هم از تریبونهایی که باید واقعا نماینده آن آرمانها و اصول و نیز خواست کل ملت ایران باشد و خودشان را باید زبان انقلاب بدانند.»
سید محمد خاتمی ادامه داد: «شما در این فضا وارد عرصه شدهاید. خودمان کاری نکنیم که با یکدیگر مشکل پیدا کنیم. در کنار یکدیگر با اشتیاق جامعه را به شرکت در انتخابات دعوت کنیم. البته اگر ما "قربه الی الله" میخواهیم کار کنیم، باید برای رای آوردن باشد و گذشت و تواضع در اینجا معنا ندارد و اگر تلاش نکنیم مسئولیم.»
رئیس دولت اصلاحات سپس گفت: «دراین مدت گروهها و کسانی آمدند که من شرمنده آنان هستم به خصوص جوانان و معلوم شد که موثرند البته من از اول گفتم که روی افراد متمرکز نشوند بلکه اندیشه را محور قرار دهید ولی به من محبت داشتند و حالا هم میدانم که احساسات پاک خیلیها جریحهدار شده است.»
وی تاکید کرد: «ولی شما بزرگ هستید و نماینده یک جامعه سرفراز تاریخی هستید، شما نسلی هستید که باید بار سنگینی اعتلای کشور و ملتتان را به دوش بکشید و ظرفیت فراوان داشته باشید و اولویت را تشخیص دهید و با همان همت و شور در صحنه باشید.»
خاتمی با بیان این که «نسل جوان ما در حالی که لطیفترین شور و احساسات را دارد از عقلانیت درخور توجهی برخوردار است»، اظهار داشت: «همه در کنار هم جلو برویم و من هم به عنوان فرد کوچک در عرصه داخلی و خارجی حضور دارم و آنچه را در توان دارم به کار میبندم و فکر میکنم وقتی ظرفیتی فراهم میشود، از آن باید استفاده کرد.»
رئیس موسسه بینالمللی گفتگوی فرهنگها و تمدنها تصریح کرد: «فرصتها کم به دست میآید. اصلا دیپلماسی درست، شناخت درست فرصتها و استفاده خیلی فوری و دقیق از آنهاست. زیرا در عرصه سیاسی فرصتها از بین نمیروند و تبدیل به تهدید میشوند. مطمئنا اگر تغییر رخ دهد فضا برای فعالیت شما در عرصههای مختلف بازتر خواهد بود.»
سید محمد خاتمی خاطرنشان کرد: «من یک فرد کوچک در کنار شما بزرگان و قطره کوچکی از دریای ایمان، اراده، عقلانیت و احساس ملت شریف و بزرگوار ایران هستم.»