راهپیمایی ۲۲ بهمن باشکوهترین راهپیمایی سیاسی- اجتماعی در سطح جهان است. شاید جالب باشد که بدانیم که آیا در کشورهای دیگر جهان هم از این نوع راهپیماییها برگزار میشود یا خیر؟
امروز ۲۲ بهمن است و مثل قرار هرسال خیابان های کشور شاهد جمعیت میلیونی مردم است. در سالهای پس از انقلاب راهپیماییهای زیادی شکل گرفته است؛ هر چند ریشه این تجمعات به سالهای قبل از انقلاب برمیگردند و حتی میتوان گفت همین قیامهای مردمی منجر به وقوع انقلاب اسلامی شدهاند. شاید از معروفترین راهپیماییهای قبل انقلاب بتوان از چلههای سهگانه مردم قم، تبریز و یزد در اعتراض به انتشار مقاله موهن علیه امام خمینی یاد کرد. قیام پانزده خرداد، کفنپوشان ورامین و بسیاری دیگر از راهپیماییهای موثر در شکلگیری انقلاب هستند. البته بعد از انقلاب هم بارها مردم با راهپیماییهای مختلف به تجدید میثاق پرداختهاند. معروفترین این راهپیماییها تجمع نهم دیماه سال ۸۸ است که به فتنه ۸ ماهه فتنهگران پایان داد.
روز قدس
هسته اصلی این تجمع جهانی در ایران و به فرمان امام خمینی شکل گرفت. یکی از محوریترین مسائل انقلاب اسلامی از آغاز تاکنون مسئله فلسطین و آزادی قدس بوده است. برای اولین بار این تجمع در ۲۶ مرداد سال ۱۳۵۸ در آخرین جمعه ماه رمضان در ایران برگزار شد؛ اما به سرعت به حرکتی جهانی تبدیل شد و هر ساله بسیاری از مسلمانان جهان در کشورهای مختلف در حمایت از فلسطین دست به اعتراض میزنند؛ هر چند که هیچکدام از این تجمعها به باشکوهی راهپیماییهای ایران نیست.
اربعین
راهپیمایی روز اربعین بزرگترین تجمع شیعیان و عاشقان اهل بیت در جهان به شمار میرود. سالانه میلیونها نفر مسیر نجف تا کربلا را پیاده طی میکند تا در مراسم چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) و شهدای کربلا شرکت داشته باشند. این راهپیمایی از لحاظ سیاسی تاثیر زیادی در سطح جهان دارد و نمونه ای از قدرتنمایی شیعه محسوب میشود. مردم ایران سهم عمدهای در شکلگیری این تجمع برزگ دارند مرزهای کشور در ایام نزدیک به اربعین برای راهپیمایان باز میشود تا ارتشی حسینی از ایران عازم کربلا شود.
جشن ملی فرانسه
این جشن در ۱۴ ژوئیه هر سال در فرانسه برگزار میشود. در سال ۱۹۴۰ فرانسه توسط نیروی متفقین از اشغال آلمان آزاد و این روز به عنوان روز ملی فرانسه نامگذاری میشود. هر ساله برای برپایی این جشن، سربازان در طول خیابان شاندلیزه، رژه میروند. همچنین مراسم آتش بازی در شبهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ژوئیه برگزار میشود.
فروپاشی دیوار برلین
روز نهم نوامبر سال ۱۹۸۹ میلادی دیوار برلین فرو ریخت و آلمان غربی و شرقی به هم پیوستند. در ۱۳اوت ۱۹۶۱این دستور صادر شد و کار ساخت دیوار بتنی برلین آغاز شد. پس از احداث دیوار بسیاری از کسانی که تلاش داشتند از این دیوار عبور کنند جان خود را از دست دادند و بسیاری نیز به جرم تلاش برای ترک آلمان شرقی دستگیر و زندانی شدند. سرانجام «میخائیل گورباچف» رئیس جمهوری شوروی در ۶ژوئیه ۱۹۸۹ تز خانه مشترک اروپایی را مطرح ساخت و در روز نهم نوامبر ۱۹۸۹ یعنی نزدیک به سی سال پس از احداث دیوار برلین، دیوار برلین فرو ریخت. بعدازاین واقعه در سراسر آلمان به ویژه در برلین همه مردم به شادی و سرور پرداختند. از آن زمان تاکنون مردم آلمان این روز را گرامی میدارند و به راهپیمایی و جشن میپردازند.
روز وحدت روسیه
در ماه دسامبر سال ۲۰۰۴ «ولادیمیر پوتین» رییس جمهور روسیه قانونی را امضا کرد که بر اساس آن روز ۴ نوامبر تعطیل عمومی و روز «وحدت ملی» اعلام شد. علت انتخاب این روز آن است که در سال ۱۶۱۲ مردم روسیه تحت رهبری «کوزما مینین» و «دمیتری پاژارسکی» با اقدامی مسکو را از دست لهستانیها آزاد کردند. روس ها در این روز، بیرون راندن نیروهای لهستانی از مسکو در سال ۱۶۱۲ میلادی را گرامی می دارند. در این راهپیماییها نزدیک به صدهزار نفر از مردم در مسکو، پایتخت روسیه شرکت میکنند.
بزرگداشت مارتین لوتر کینگ در آمریکا
مارتین لوتر کینگ رهبر سیاهپوست جنبش حقوق مدنی ایالات متحده آمریکا است که در چهارم آوریل سال ۱۹۶۸ در شهر مفیس ترور شد. در آن سال مقرر شد برای بزرگداشت یاد وی سومین دوشنبهٔ ماه ژانویه تعطیل رسمی اعلام شود. مردم امریکا امسال برای بزرگداشت یاد مارتین لوتر کینگ و در اعتراض به بدرفتاری پلیس با اقلیتها در سراسر این کشور تظاهرات کردند. حدود دو هزار نفر در مراسم بزرگداشت کینگ در کلیسایی که وی زمانی در آن سخنرانی کرده بود، حضور داشتند. برخی از تظاهراتکنندگان به احترام «اریک گارنر» و «مایکل براون» دو سیاهپوستی که تابستان گذشته به ضرب گلوله پلیس کشته شدند، پارچه نوشتههایی با مضمون «نمیتوانم نفس بکشم» و «تسلیم! تیراندازی نکنید!» در دست داشتند.
تجمع اعتراضآمیز ارامنه
این راهپیمایی هم هر ساله در اعتراض به کشتار ارامنه توسط دولت عثمانی پس از جنگ جهانی اول برگزار میشود. در ۲۴ آوریل سال ۱۹۱۵ دولت عثمانی اقدام به قتل نزدیک به یک میلیون از ارامنه میکند و این روز به روز قتل عام رامنه معروف میشود. به همین جامعه ارمنیها هر ساله در همه جای جهان در این روز مقابل سفارت ترکیه تجمع میکنند و این اقدامات دولت عثمانی را محکوم میکنند. امسال صدمین سالگرد این حادثه است.
جشن استقلال سوریه
۱۷ آوریل (۲۸ فروردین) در سوریه با عنوان «عید ملی الجلاء»روز استقلال از فرانسه نامگذاری شده است. در چنین روزی در سال ۱۹۴۶میلادی، آخرین سرباز اشغالگر فرانسوی خاک سوریه را ترک کرد و حضور ۲۶ساله اشغالگران فرانسوی در این کشور پایان یافت. طبق روال همه ساله، بدین مناسب، «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه بر مزار شهید گمنام بر فراز کوه «قاسیون» در شهر دمشق، تاج گل نثار کرده و برای شهیدانی که در راه دفاع از وطن خود جان باختند، درود میفرستد. در این روز همچنین نیروهای مسلح با اجرای مراسم رژه و سخنرانی، یاد و خاطره روز ملی استقلال را گرامی میدارند.
روز ملی اسپانیا
خواستگاه روز ملی اسپانیا به کشف قاره امریکا توسط کریستف کلمب در سال ۱۴۹۲ میلادی برمیگردد؛ سالی که با کشورگشایی و افزایش مستعمرات، امپراتوری اسپانیا شکل میگیرد. پس از این دوره، اسپانیا با پشت سر گذاشتن دیکتاتوری ژنرال فرانکو، نظام سلطنت مشروطه را تجربه کرد. نظامی که امروزه «ماریانو راخوی»، نخست وزیر آن و «خوان کارلوس» پادشاه آن است. گرچه این راهپیمایی یا جشن ملی هر ساله با اعتراض و زد و خورد حامیان جدایی کاتولونیا همراه است.
روز نمک و استقلال درهند
در روز ۱۲ مارس سال ۱۹۳۰ میلادی، گاندی محل اقامتش در احمدآباد را همراه با ده ها نفر از پیروان و انبوهی از خبرنگاران ترک کرد. پس از پیمودن ۳۰۰ کیلومتر با پای پیاده ، گاندی در روز ۶ آوریل ۱۹۳۰ به ساحل اقیانوس هند رسید. او داخل آب رفت و با دستانش اندکی نمک جمع آوری کرد. با این حرکت نمادین ، گاندی هموطنانش را تشویق کرد تا انحصار حکومت استعماری در توزیع نمک را نقض کنند. به این ترتیب ، در روز ۱۲ مارس سال ۱۹۳۰ میلادی مهاتما گاندی رهبر استقلال هند در حرکتی مسالمت آمیز با هدف کسب استقلال هند راهپیمایی نمک را آغاز کرد. گاندی توانست با مبارزه منفی مسالمت آمیز امپراتوری استعماری بریتانیا را شکست داده و سرانجام هند را به سوی استقلال رهنمون سازد؛ هر چند که این حرکت و اعتراض به صورت مستمر و سالانه تکرار نشد.
روز استقلال هند تاریخی است که در آن قانون اساسی هند به اجرا در آمد و جایگزین قانون دولت هند در ۱۹۳۵ به عنوان سند حاکم هند در ۲۶ ژانویه سال ۱۹۵۰ شد. بیست و ششم ژانویه به افتخار اعلام استقلال سال ۱۹۳۰ انتخاب شد این یکی از سه روز تعطیل ملی در هند است و و برخلاف روز نمک، مردم هند هرساله این روز را جشن میگیرند.
تقریبا میتوان گفت که یافتن تجمعی سیاسی یا اعتراضی که هر ساله و با حضور تعداد کثیری از مردم برگزار شود، به سختی در جهان یافت میشود! مردم ایران هر ساله با راهپیمایی میلیونی ۲۲ بهمن به نوعی به تجدید بیعت با حاکمیت می پردازند. اقدامی که در بزرگترین کشورهای به اصطلاح دموکراتیک جهان هم دیده نمیشود و اگر تجمعی هم صورت بگیرد به بهانه اتفاقی شکل میگیرد؛ نه به صورت مستمر و سالانه.