کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران با بررسی تخلفات بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران برای اولین بار، رای به اخراج نماینده یک ناشر خارجی به دلیل عرضه کتابهای غیر مجاز چاپی (افست) و نیز محرومیت نماینده انتشارات چند ملیتی "الزویر" از حضور در نمایشگاه بیست و هشتم داد.
به گزارش مهر همایون امیرزاده مدیرکمیته رسیدگی به تخلفات ناشران در نشستی خبری در 27 امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با بیان اینکه این کمیته امسال برای اولین بار برای بررسی تخلفات بخش بین الملل به این حوزه ورود کرده است گفت: علت اصلی این اقدام، مطالبه جدی مدیر کمیته بین الملل نمایشگاه و انجمن فرهنگی ناشران بین الملل بود.
وی با بیان اینکه تا روز گذشته 22 رای از سوی هیات رسیدگی به تخلفات ناشران صادر شده است که از این تعداد 2 رای مربوط به بخش بین الملل است. بر اساس یکی از این آراء صادره، یکی از شرکت هایی که نمایندگی یک ناشر خارجی را داشته از ادامه حضور در 27 نمایشگاه بین المللی کتاب تهران محروم شده وهمچنین هیات رسیدگی به تخلفات ناشران تشخیص داد حضور این شرکت و نماینده آن هم در تمامی نمایشگاههای بین المللی کتاب تهران در سالهای آینده منتفی شود. همچنین بنابر این رای، عندالزوم برای اتخذ تصمیم بعدی، پرونده مربوطه به دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شده است.
امیرزاده در توضیح تخلف صورت گرفته و نحوه رسیدگی به آنها گفت: جلسه ای که کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران برگزار کرد، دو تن از اعضای انجمن ناشران بین الملل هم به دعوت ما در آن شرکت داشتند و نظرات کارشناسی آنها را اخذ کردیم. شرکت مذکور بر خلاف ضوابط اعلامی برای شرکت در نمایشگاه کتاب تهران، اقدام به عرضه کتب غیر اصلی و حتی کتابهای غیر واقعی کرده بود. در واقع این شرکت اقدام به فروش کتاب هایی کرده که اصلا وجود خارجی نداشته اند و او صرفا عنوان کتابها را به متقاضیان می فروخته و در واقع آن را پیش فروش می کرده است و این در صورتی است که این عناوین به هیچ وجه در فهرست ناشر اصلی وجود نداشته اند. بررسی های تخصصی هیات کارشناسی نشان داد که شابک های مربوط به این کتابها تقلبی بوده است.
وی اضافه کرد: بنابر رای صادره مقرر شده مراتب تخلف این شرکت از طریق انجمن فرهنگی ناشران بین الملل ایرانیان به مراکز دانشگاهی اعلام شود و این هشداری است به این قبیل مراکز در خصوص خدمات مورد ادعایی شرکت مذکور. چنانکه شاکیانی در این زمینه وجود داشته باشند می توانند مراتب را از طریق انجمن یاد شده پیگیری کنند.
امیرزاده در خصوص دیگر رای صادره در مورد تخلفات صورت گرفته در بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران گفت: یکی از شرکت هایی که به نمایندگی از شرکت "الزویر" که ماهیت اصلی آن هلندی است اما به عنوان یک شرکت چند ملیتی در عرصه نشر کتاب فعالیت می کند، به دلیل عرضه و فروش کتابهای تکثیر شده غیر مجاز (افست) متخلف شناخته شد.
بر اساس گزارش واصله، شرکت مزبور علیرغم ضوابط ابلاغی از جمله آئین نامه ثبت نام موسسات ایرانی کتاب در بخش بین الملل که ماده 7 آن عرضه هرگونه کتب چاپی افست شده و یا الکترونیک بدون رایت از سوی ناشر اصلی را در سالن های بخش بین المللی ممنوع کرده است و غرفه داران متعهد هستند از عرضه و فروش آنها در نمایشگاه خودداری کنند، اقدام به عرضه و فروش برخی کتابهای افست شده و صدور صورتحسابهای کلان بعضا تا 360 هزار تومان برای تنها یک عنوان کتاب و وعده تحویل کتابها به متقاضیان بعد از نمایشگاه کرده است.
رئیس کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران تاکید کرد: بر اساس رای صادره، غرفه مربوط به این شرکت تا پایان نمایشگاه امسال کتاب تهران تعطیل خواهد شد و این شرکت از حضور در نمایشگاه کتاب تهران در سال آینده محروم خواهد بود.همچنین با توجه به اینکه این شرکت به صورت انحصاری نمایندگی ناشر اصلی این کتابها (الزویر) را عهده دارد است، مقرر شده مراتب تخلف از طریق انجمن فرهنگی ناشران بین المللی ایرانیان به ناشر اصلی اعلام شود.
وی گفت: غیر از این دو پرونده که منجر به صدور رای شده است، هفت پرونده دیگر در بخش بین الملل در مرحله تحقیقات قرار دارد و چنانچه در این بررسی های تخلفی مشاهده شود، به منظور حفظ حقوق مردم و ناشران حرفه ای، با قاطعیت با این تخلفات برخورد خواهد شد. امیدوارم امروز (دوشنبه 15 اردیبهشت) در این خصوص به تصمیم نهایی برسیم.
امیرزاده با بیان اینکه بعضی اقدامات چنین ناشرانی توهین به فهم و شعور مخاطبان و مردم است، اضافه کرد: پذیرفتنی نیست که عده ای با انجام اقدامات غیر حرفه ای و غیر قانونی، حقوق مردم را نادیده بگیرد.
همچنین علیرضا ربانی مدیر بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران و رئیس هیات مدیره انجمن فرهنگی ناشران بین الملل ایرانیان با ارائه توضیحات کارشناسی در خصوص تخلفات صورت گرفته در این بخش گفت: تخلف این دو ناشر روز گذشته محرز شد اما جرم آنها بسیار با هم متفاوت است؛ یکی از این ناشران از یک ناشر خارجی نمایندگی گرفته است. از آنجا که یکی از اهداف اصلی برگزاری نمایشگاه کتاب تهران جلب اعتماد ناشران خارجی است، گفت ما در مواردی که نیاز به منابع علمی این دسته از ناشران داریم ، باید بتوانیم این کتابها را در اختیار دانشگاههایمان قرار دهیم.
وی افزود: یکی از این ناشران که نمایندگی تخصصی انتشارات (الزویر) را که ناشری بسیار بزرگ و دارای سهمی 50 درصدی در نشر کتابهای پزشکی است، بر عهده دارد بسیاری از کتابهایش را هم به صورت افست و هم به صورت اوریجنال عرضه کرده بود. طبیعتا او نمی توانست کتاب افست را در نمایشگاه عرضه کند و از آنجا که ما هم از قیمت اصلی کتابها مطلع هستیم، او وعده می داد که کتاب را به مخاطب عرضه می کند اما بعد از نمایشگاه و این کتاب در واقع همان کتاب افستی بود چون او در زمان خرید، کتاب را به متقاضی نمی داد.
ربانی همچنین در توضیح تخلف دیگر ناشر بخش بین الملل، به سابقه تخلفات او در دوره های گذشته نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد و یادآور شد: این ناشر در دوره بیست و نهمین دوره نمایشگاه کتاب با یک نام دیگر و در بخش ارزی، کتاب می فروخت آن زمان بین میزان فروش و متراژ غرفه و انبار این ناشر تناسبی وجود داشت اما در دوره بیست و چهارم این تناسب از بین رفت؛ ما در آن نمایشگاه به این نتیجه رسیدیم که این ناشر خارج از عرف کتاب می فروشد یعنی مثلادر 10 روز نمایشگاه و با حدود 70 متر غرفه و انبارش، 600 هزار یورو فروش داشت و این در حالی بود که قیمت کل کتابهایی که در نمایشگاه عرضه کرده بود کمتر از 150 هزار یورو بود . ما همان زمان این تخلف را به وزارت ارشاد گزارش کردیم.
مدیر بخش بین الملل نمایشگاه کتاب تهران ادامه داد: همین ناشر در نمایشگاه بیست و پنجم ثبت نام کرد اما با توجه به تخلف سال قبل، به او اجازه ثبت نام داده نشد اما در جریان نمایشگاه متوجه شدیم که او با نام دیگری در نمایشگاه ظاهر شده است و این نام دیگر همان نامی است که ما روی آن مسئله داریم. در واقع کسان دیگری آمدند و اعلام کردند که این دو ناشر در واقع فقط یک ناشر است چون تمامی تلفن ها، شماره فکس ها، آدرس ایمیل های هر دو، یکسان بود. این ناشر در بخش ارزی نمایشگاه 25 حضور نداشت اما متاسفانه در بخش ریالی شرکت کرد و به اقدام خود ادامه داد.
ربانی اضافه کرد: ما بر اساس تحقیقات وسیعی که در نمایشگاه بیست و پنجم انجام دادیم متوجه شدیم که شابک کتابهای که این ناشر عرضه کرده، معتبر نیست چرا که عموما شابک ها با عدد 987 شروع می شوند و یک رمز 13 رقمی است که ترکیبی است از چند عدد. چیزی که در مورد کتابهای این ناشر صدق نمی کرد. در نمایشگاه امسال این ناشر ثبت نام کرد البته شابک مربوط به کتابهایش این بار معتبر بود اما ما متوجه شدیم که این ناشر تنها کتابهای یک ناشر خارجی به نام kores press را عرضه کرده است. این ناشر از نظر ما واقعی نیست چرا که وقتی بررسی کردیم متوجه شدیم که جایی که سایت ناشر خارجی ثبت شده، همانجایی است که این موضع هم در آن به ثبت رسیده است. IP های هر دو یکی است. ما این گزارش را به رئیس کمیته رسیدگی به تخلفات ناشران دادیم و معتقدیم که این ناشر مرتکب یک کلاهبرداری بزرگ شده و هشداری است برای موسسات آموزش عالی ما که نسبت به خریدهای خوب از ناشران خارجی تجدید نظر کنند.