حلب چطور به میدان جنگ تبدیل شد؟

فرارو- حلب آرام بود، منطقه ای امن برای دولت سوریه بود، ناگهان به هم ریخت. امروز شاهد شدیدترین در گیری ها در بحران 16 ماهه سوریه است. حلب مکان سرنوشت ساز شده است هم برای حاکمان هم برای شورشیان. اما این پرسش مطرح است که چرا "منطقه امن"،  از نقطه صفر به نقطه صد رسید. چرا حلب به میدان جنگ تبدیل شد؟

در گیری های شدید در پایتخت اقتصادی سوریه همچنان ادامه دارد، خبرگزاری رسمی سوریه امروز اعلام کرد "نیروهای مسلح ما و دستگاه های مسئول، به تعقیب باقی ماندگان تروریست ها در مناطق مختلف شهر حلب و حومه آن پرداختند که منجر به کشته شدن شمار زیادی از آنها و دستگیری تعدادی دیگر شد." 

این در حالی است که مخالفان نیز از پیشروی در حلب سخن می گویند. در چند روز گذشته حلب صحنه شدیدترین درگیری ها و اوج گیری خشونت بوده است. انتشار تصاویری وحشتناک از اعدام دست جمعی چند تن از حامیان اسد به وسیله مخالفان واقعیت اتفاقات حلب را به نمایش گذاشت. سازمان ملل تائید کرده است که مخالفان در حلب دست به اعدام دسته جمعی می زنند. 

همچنین دولت سوریه نیز از کشتار مخالفان سخن می گوید. گفته می شود 200 هزار نفر از ساکنان حلب آواره شده اند. استان حلب در شمال سوریه و نزدیک به مرز ترکیه است. این استان بزرگترین استان سوریه به حساب می آید. 

مخالفان پس از ناکامی در فتح دمشق تمام توان خود را به سمت حلب سوق دادند جایی که به دلیل نزدیکی به ترکیه از حمایت لجستیکی بیشتری برخوردار است. گفته می شود ترکیه در مرز خود با سوریه پایگاهی نظامی ایجاد کرده است که عربستان و قطر نیز در آن پایگاه فعالیت می کنند و از این طریق کمک های نظامی و لجستیکی برای مخالفان ارسال می شود.

با این حال تبدیل حلب به نقطه ثقل در بحران سوریه و تبدیل آن به میدان جنگ حیرت ناظران را بر انگیخته است. کریستین ساینس مانیتور در گزارشی به بررسی این موضوع پرداخته است. گزارشی که به عقیده رسانه‌های دولتی سوریه یک جانبه است؛ چرا حلب به میدان جنگ تبدیل شده است؟

به گزارش سرویس بین الملل فرارو کریستین ساینس مانیتور نوشت:

حلب روزهای بسیاری از ناآرامی هایی که اکثر شهرهای سوریه را فرا گرفته بود، به دور بود. منطقه امنی که اعتراضات چندان بدان راه نیافته بود اما مرگ تعدادی از دانشجویان به شورش مخالفان خفته در این شهر کمک کرد.

 به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از کریستین ساینس مانیتور، اتفاقات بزرگی که طی سال گذشته با عنوان «بهار عربی» رخ داد برای مردمی که امروز به شورشیان حلب تبدیل شده اند، مانند رویایی دست نیافتنی بود؛ خیال که هرگز نمی توانست در مورد سلسله چند دهه ای خاندان اسد اجرایی شود.

 حلب، پرجمعیت ترین شهر سوریه پیش از این با عنوان سنگر «طرفداران رژیم» شناخته می شد، سنگری که در کشاکش 17 ماه اعتراض سوریه منطقه امن محسوب می شد. این خوشنامی در کنار فعالیت نیروهای امنیتی مهاجم درگیری ها را از این شهر دور نگه داشت تا زمانیکه تعدادی از دانشجویان طی حمله ای ناگهانی در اوایل ماه مه کشته شدند.

 در پی این اتفاق اعتراضات و احساسات ضد رژیم در این شهر افزایش یافت. در حالی ارتش آزادی سوریه که از سوی مخالفان هدایت می شود حال مدعی است که کنترل یک سوم این شهر را به دست گرفته و بشار اسد، رئیس جمهور سوریه اعلام کرده که این جنگ، سرنوشت کشور و مردم را تعیین می کند که حلب بسیار دیر به معترضان در سراسر کشور پیوست.

 چه کسی و چگونه بر مانع بزرگ هراس غلبه کرد تا تراژدی غیرمحتمل مخالفت آغاز شود؟

 ابو طایر، یکی از رهبران شورای "انقلاب" مخفی در حلب در گفتگو با اسکات پترسون، خبرنگار ارشد نشریه کریستین ساینس مانیتور که برای تهیه گزارش به منطقه صلاح الدین حلب رفته بود، گفت: «ما طی 50 سال اخیر در یک کشور زندگی نمی کردیم، ما در پادشاهی ترس زندگی می کردیم. در آغاز راه مشکلات زیادی در حلب داشتیم. حتی 50 نفر هم برای تظاهرات جمع نمی شدند و می دانیم که اگر 50 نفر می آمدند، در عوض 300 نیروی امنیتی در انتظارشان بودند.» اما آنطور که به نظر می رسد خون ضد رژیمی در حلب نیز مانند دیگر نقاط سوریه می جوشد، دستکم در میان فعالانی که مصمم به ایجاد تغییرات هستند.

 اعتراضاتی که خواهان پایان دادن به رژیم اسد بود از میان دانشجویان دانشگاه حلب که طی یک سال گذشته از انقلاب های تونس و مصر الهام می گرفتند، آغاز شد. معترضان برخی مواقع هدف گلوله نیروهای دولتی قرار می گرفتند. روند کشته شدن این معترضان از سوی برخی فعالان ضبط شده و سپس منتشر شد تا هر روز بر تعداد سوری هایی که دست به تظاهرات می زدند، افزوده شود.

 یکی از فعالان دانشجویی به نام احمد سعد که تحت تعقیب نیروهای امنیتی است می گوید: «ما در ابتدا 50 نفر بودیم اما حالا هزار معترض در بسیاری از محله ها دست به اعتراض می زنند، به همین دلیل بسیار امیدوار هستیم. زمانیکه انقلاب را در حلب آغاز کردیم، بسیار نگران خانواده هایمان بودیم، نیروهای امنیتی اگر به فعالان دسترسی نداشته باشند، دیگران را دستگیر می کنند.»

 پرداختن چنین هزینه ای بسیار سنگین بوده و همچنان ادامه دارد.

 سعد تاکنون سه بار دستگیر شده اما از آنجایی که مقامات گمان می کردند وی تنها یک معترض است، نه رهبر فعالان، وی را آزاد کرده اند. وی می گوید: «ما افراد تحصیل کرده بسیاری را در این انقلاب از دست دادیم، افرادی بسیار باهوش و بسیاری از این افراد دستگیر شده و دیگر آزاد نشده اند.»

 سعد در حالی به صحبت های خود ادامه می داد که صدای درگیری نیروهای دولتی با مخالفان مسلح به گوش می رسید. سعد شش تن از دوستان خود را تاکنون از دست داده؛ سه تن از آنها دانشجویان پزشکی بودند که به دلیل کمک به تظاهرات کنندگان زخمی، شکنجه و سوزانه شدند.

 سعد در ادامه می گوید: «یکی از رویاهای ما در اوایل راه، برخورداری از انقلابی مشابه مصر بود، با تظاهرات صلح آمیزی که از سوی ارتش محافظت می شد.».

 ابو طایر در اینباره می گوید: «ما اعتراض خود را با تظاهرات های صلح آمیز آغاز کردیم و نزدیک به 10 ماه این روند ادامه داشت اما زمانیکه شاهد قتل عام فرزندان، همسر و مادرتان باشید، چه می کنید؟ آیا می توانید تحمل کنید و بگویید «من مسلح نمی شوم»؟ مسلح شدن مردم در حلب یک عکس العمل بود نه عمل. »

 وی ادامه می دهد: «در سوریه ما هزاران سایت پورنوگرافی داریم که اصلاً ممنوع نیستند اما حتی یک سایت مخالف هم نداریم؛ راه اندازی چنین سایتی برای صاحب آن جرم محسوب می شود. نتیجه چنین سیاستی انسانیت ما را از درون خرد می کند. آنها دوست دارند که مردم تنها به غذا و پوشاک فکر کنند، نه چیز دیگر.»

 این در حالی است که یکی دیگر از معترضان با بیان اینکه ما دانشجویان دانشگاه و بخشی از جمعیت مخالفان هستیم می گوید: «هرچه اسد بر شدت خشونت بیافزاید، ما نیز بر انقلاب خود پافشاری می کنیم.»