نماينده حقوق‌بشر بحرين: دموكراسي مي‌خواهيم

بيش از يك سال است كه مبارزات مسالمت‌آميز مردم بحرين براي ايجاد تغييرات دموكراتيك در كشورشان ادامه دارد. دولت آل‌خليفه هربار با سركوب تظاهرات اعتراضي مردم وعده اصلاحات جديد مي‌دهد و درعين حال از انجام چنين اصلاحاتي ناتوان است. اخيرا برگزاري مسابقات اتومبيل‌راني «فرمول‌يك» در بحرين بهانه‌اي شد براي اوج‌گيري اين اعتراضات از يك‌سو و بازتاب يافتن آن در رسانه‌هاي جهان از سوي ديگر.

در همين رابطه سايت «قنطره» با «نبيل رجب» از فعالان حقوق‌بشر بحرين گفت‌وگو كرده است كه مي‌خوانيد:

علت مخالفت مردم بحرين با برگزاري مسابقات فرمول‌يك چه بود؟
دولت بحرين به دليل جناياتي كه مرتكب شده با يك انزاوي بين‌المللي مواجه شده بود. از اين رو برگزاري مسابقات فرمول‌يك كه يك ورزش نخبگان است مي‌توانست به ابزاري براي خروج از اين انزواي سياسي تبديل شود. براي همين ما مخالف برگزاري اين مسابقات بوديم. تحمل اين حقيقت دشوار است كه حتي در طول مسابقات تعدادي بازداشت شده و جالب اينكه در مكاني در حاشيه مسابقات آنها را شكنجه كردند. نيمي از خود بحريني‌هايي كه در اين مسابقات شركت كرده بودند به زندان افتاده و شكنجه شدند. اين مسابقات در شرايطي برگزار شد كه اعتراضات ادامه داشت. در طول اين مسابقات دولت بيش از صد نفر را بازداشت كرد. ما انتظار داشتيم به جاي اينكه با برگزاري اين مسابقات به دولت جايزه داده شود اين دولت از طرف نهادهاي بين‌المللي مورد بازخواست قرار گيرد.

دوست شما «عبدالهادي الخواجه» بيش از دو ماه اعتصاب غذا كرده است. دولت او را به اتهام «توطئه براي سرنگوني رژيم و همكاري با سازمان‌هاي تروريستي» دستگير كرده و به زندان ابد محكوم كرده بود. الان چه مي‌كند؟
عبدالهادي الخواجه اگر به همين حال بماند تا چند روز ديگر مي‌ميرد. او درحالي مي‌ميرد كه جامعه جهاني همچنان در سكوت فرو رفته است. او درحالي مي‌ميرد كه در كشورش مسابقات فرمول‌يك برگزار مي‌شود. معلوم است كسي به وضعيت حقوق‌بشر در بحرين توجهي نمي‌كند. ما از جامعه جهاني مي‌خواهيم به اين كار واكنش نشان دهد. حداقل اجازه دهند تا او كشور را ترك كند. اگر او بميرد ما يك آموزگار بزرگ حقوق‌بشر را در منطقه خليج‌فارس از دست داده‌ايم.

آيا مي‌توانيد بگوييد چه تعداد از مردم در اعتراضات شركت مي‌كنند و آنها از چه گروه‌هايي هستند؟ آيا آنها فقط شيعيان هستند يا در بين تظاهرات‌كنندگان افرادي از اهل سنت هم هستند؟
اكثر تظاهرات‌كنندگان شيعه هستند. يعني كساني كه سال‌هاست در حاشيه قرار گرفته و از تبعيض در كشور رنج مي‌برند. از صد سال پيش اين منطقه به وسيله قبايلي اشغال شده است كه اصل و نسب آنها به عربستان‌سعودي بازمي‌گردد. البته در اين بين اشخاصي از اهل سنت هم هستند كه در تظاهرات شركت مي‌كنند.

به نظر مي‌رسد درگيري‌هاي بحرين سياسي است و مسايل سياسي، اجتماعي و اقتصادي نقش تعيين‌كننده دارد. نظر شما هم همين‌طور است؟
درگيري‌هاي بحرين، درگيري‌هاي سياسي است. ترديدي وجود ندارد كه دولت بحرين سعي مي‌كند از مساله دين سوءاستفاده كند تا بتواند حمايت اهل سنت را جلب كند. اما در واقعيت بايد گفت ريشه اصلي نزاع كنوني به مسايل سياسي و دست يافتن به دموكراسي و برابري و عدالت و آزادي برمي‌گردد. مردم بحرين دموكراسي مي‌خواهند. آنها پارلماني قوي و دولتي منتخب مي‌خواهند. بايد متذكر شوم كه نخست‌وزير كنوني بحرين از 42 سال پيش در اين منصب است. بنابراين قضاياي بحرين سياسي است. اين رژيم حاكم است كه مساله را ديني مي‌كند تا اهل سنت را در كل منطقه با خود همراه كند.

اصلي‌ترين خواسته شما چيست؟
حقوق‌بشر، عدالت و آزادي. بايد نهادهاي سياسي معيارهاي بين‌المللي را رعايت كنند. بايد به ميثاق‌هاي بين‌المللي درباره حقوق‌بشر احترام گذاشته شود. ما همان نوع دموكراسي را مي‌خواهيم كه در كشورهاي غربي وجود دارد. همان نوع آزادي و عدالتي كه در آنجا هست.

شما براي ايجاد تغييرات در رژيم و دولت چه پيشنهادهايي داريد؟
بايد انتخاب دولت به مردم واگذار شود. به صورت مستقيم يا به صورت غيرمستقيم و از طريق يك پارلمان منتخب. بايد پارلمان، قدرت قانونگذاري داشته باشد و بتواند آن را اجرا كند. بايد قوانين ما هم طبق معيارهاي بين‌المللي باشد. نمي‌توان كشور را به همان شيوه‌هاي صد سال پيش اداره كرد. اينكه يك خانواده بر همه عرصه‌هاي اقتصادي، سياسي و فرهنگي كشور سيطره داشته باشد درست نيست. بايد شهروندان مشاركت داشته باشند. بايد ثروت و رفاه كشور به صورتي عادلانه توزيع شود. نمي‌توان اجازه داد ثروت فقط در اختيار يك خانواده باشد و در مقابل آن سطح معيشتي اكثر شهروندان فوق‌العاده پايين باشد.

شما چطور از خودتان در برابر رژيم حمايت مي‌كنيد؟
بدبختانه هيچ حمايتي وجود ندارد. ما خودمان را به تقدير سپرده‌ايم. اما چاره‌اي نيست و بايد اين كار را ادامه داد وگرنه هيچ‌گونه تغييري به وجود نخواهد آمد. بايد فداكاري كنيم. در ظرف يك سال گذشته دست‌كم 80 نفر كشته و ‌هزاران نفر هم مجروح شده‌اند. همه اينها فداكاري كرده‌اند تا دموكراسي در كشور برقرار شود. آنها خود را براي آينده ما و فرزندان ما و نسل‌هاي بعدي است كه فدا كرده‌اند. هيچ تضميني وجود ندارد. با اين حال بايد اينها را تحمل كرد وگرنه هيچ اتفاقي در بحرين رخ نخواهد داد. بايد از جان مايه گذاشت.

از غرب چه انتظاري داريد؟
بايد كشورهاي غربي بفهمند كه ما براي تحقق اهدافي مشترك مبارزه مي‌كنيم. يعني براي دست يافتن به همان اصول و ارزش‌هايي كه از قرن‌ها پيش در غرب حاكم شده است. ما محورهاي مشتركي با شما داريم. ما با شما در غرب بيشتر اشتراك داريم تا با اين ستمگران. نبايد دولت‌هاي غربي نفت و سلاح را بر حقوق‌بشر ترجيح دهند. بايد حكومت‌هاي غربي از كساني حمايت كنند كه در اين بخش از جهان به خاطر حقوق‌بشر مي‌جنگند. بايد كشورهاي غربي دست از اين معيار دوگانه بردارند. معياري كه مي‌گويد در منطقه بايد به دنبال نفت بود نه حقوق‌بشر!