اعتراضات آبان

«یکی از آن‌هایی که آبان ۹۸ به مردم شلیک کرد من بودم!» این جمله‌ای بود که از قول یک نماینده مجلس در فضای مجازی دست به دست شد.

ما در چند دهه اخیر متاسفانه از لحاظ اقتصادی خود را به موضع نولیبرالیسم آمریکا نزدیک کرده ایم و با خصوصی کردن‌ها، اشرافی‌گری‌ها و بردن جامعه به سمت هر‌چه بیشتر کالایی شدن، شرایط را برای قشر جوان به حدی سخت کرده‌ایم که نه می‌توانند کار کنند و نه خانواده تشکیل دهند و این به خودی خود، مسئولیت جامعه را در هر خطایی که آن‌ها بکنند نه فقط به شدت بالا می‌برد بلکه به نظرم به خطاکار اصلی تبدیل می‌کند.

طبق ماده ۴۷۷ آیین دادرسی کیفری، اگر رئیس قوه قضائیه رأی قطعی صادرشده از هریک از مراجع قضائی را خلاف شرع بیّن تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال می‌کند تا در شعبه‌ای ویژه رسیدگی جدید انجام شود. همچنین در صورت ثبت اعاده دادرسی، طبق ماده ۴۷۴، حکم اعدام متوقف می‌شود تا نتیجه درخواست رسیدگی شود.

تازه‌ترین اعلام سلیمانی، از این حکایت دارد که طبق برآورد‌های انجام شده، حداکثر حدود ۴۰ میلیارد تومان به واحد‌های تحت پوشش بیمه خسارت وارد شده است.

ژاپن در جنگ دوم جهانی آه در بساط نداشت، اما سرمایه اجتماعی داشت. پس به‌نظرم این جمله منسوب به داریوش که می‌گوید «خداوند این سرزمین را از دروغ و خشکسالی دور نگه دارد» همچنان راهگشاست. بدون نفت و فساد می‌شود کشور را اداره کرد، اما با دروغ نمی‌شود.

نحوه مواجهه حکومت‌ها هم با اعتراضات خیلی متفاوت است. به نظرم از یک طرف باید این را پذیرفت و در حقوق اساسی بسیاری از کشور‌ها ازجمله قوانین ما هم آمده که اعتراض حق مردم است؛ یعنی مردم حق دارند با روش‌های مسالمت‌آمیز که قانون پیش‌بینی کرده نسبت به تصمیمات حکومت، دولت و مجلس یا هر نهاد دیگری، موردی یا به صورت کلی‌تر اعتراضشان را ابراز کنند.

باشگاه خبرنگاران به نقل از یک منبع آگاه ادعای تشکیل جلسه با حضور رهبر انقلاب و اعضای دولت را رد کرد. به نوشته باشگاه خبرنگاران جوان "بر خلاف ادعای بنگاه خبری رویترز، هیچ جلسه‌ی مشترکی میان حضرت آیت الله خامنه ای، رئیس جمهور و اعضای کابینه دولت در روز «۲۶ آبان-۱۷ نوامبر» و حتی پس از آن در مورد آشوب‌ها تشکیل نشده است."

کنش‌گران عمده‌ی سیاسی-اجتماعی و اقتصادی در ایران با هر اسم و رسمی که دارند؛ تنها زمانی قادر خواهند بود کشور را از زمانه‌ی سختی که در آن گرفتار آمده به سلامت عبور دهند که نخست، الگویِ "مصالحه- شراکت- سازماندهی" را با محوریّت توسعه‌ی اجتماعی، به عنوان پارادایم توسعه برگزیده پیش از هرچیز از توسعه‌ی سیاسی آغاز نموده و با هدف دستیابی به توسعه‌ی اجتماعی ( از طریق تقویت بیمه‌های درمانی، احیای تعاونی‌ها، سهام‌دارنمودن کارگران در کارخانه‌ها و شریک‌شدن در سود آنها و...) مسیر را برای جاری‌شدن و تقویت یکی از کار ویژه‌‌های اساسیِ حاکمیّت که همانا شراکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها باشد هموار سازند. همگان در هر موقعیتی که هستند باید از مواجهات قهرآمیز که ره به ناکجاآباد می‌بَرَد پرهیز نمایند. لحاف چهل‌تکّه‌ی ایران به‌ویژه در مناطق مرزی که با تنوّع مذهبی و قومی مواجه‌اند (و با توجّه به وضعیّت ناپایدارِ کشورهای پیرامونی)؛ بیش از هرچیز به وفاق و هم‌بسته‌گی‌ای نیاز دارد که ره‌آوردِ توسعه است؛ توسعه‌ای اجتماعی که غایت‌اش شادی و تندرستی برای همگان باشد نه اینکه معدودی قرین کامروایی باشند و کثیری تنها نظاره‌گر خوشبختیِ ایشان. غیرِ این باشد جز کاری‌ترکردنِ زخم‌ها و عمیق‌ساختنِ کینه‌ها و فاصله‌ها هیچ عایدی نخواهد بود.

سلحشوری به اعتراضات آبان ۹۸ اشاره کرد و از مادران داغدار در این حوادث گفت. صحبت‌های سلحشوری به پایان نرسیده بود که کم کم تحرکات برخی چهره‌های تندرو در اعتراض به او شروع شد ابتدا حاجی دلیگانی و علیرضا سلیمی شروع به انتقاد کردند، دقایقی بعد نیز سامری از مجمع نماینگان خوزستان که در جریان رای اعتماد به ظریف به وزیرخارجه ناسزا گفته بود، شروع به فریاد زدن کرد و خواستار آن شد که میکروفون سلحشوری خاموش شود.

در شرایطی که گفته می‌شود مسئولان باید پاسخگوی مردم باشند، ولی صحبتی از پرسشگری مردم و چگونگی آن به میان نمی‌آید تنها شرایطی برای برقراری جریان یکجانبه یا یک طرفه یا مونولوگ مدیران یا مسئولان فراهم می‌آید که چیزی در حد تبلیغات و پروپاگاندای متداول را محقق می‌سازد.

چهار مرجع قوه قضائیه، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی و سازمان اطلاعات سپاه خبر کذب بنگاه خبرپراکنی بریتانیا مبنی بر بازداشت تعدادی از بسیجیان را تکذیب کردند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: در حال حاضر تنها هفت الی هشت دانشجو در بازداشت هستند و امیدواریم تا یکی دو روز آینده مشکل آنان نیز حل شود.

اینترنت موبایل در شهرستان‌های زابل، زاهدان، خاش، ایرانشهر و چابهار استان سیستان و بلوچستان وصل شد.

سردار فدوی: البته در مقر‌های ما اسلحه بود که اگر به مقر، پایگاه، نواحی و حوزه‌های بسیج حمله کردند دفاع از خودشان کردند، اما در خیابان اسلحه نداشتیم که این را علاوه بر دستورالعملی و ابلاغ به صورت دائم کنترل می‌کردیم. یعنی سردار سلامی و بنده ۲۴ ساعته در مرکز فرماندهی نشسته بودیم و با همه کشور تماس زنده داشتیم و در خیلی جا‌ها تصاویر برقرار بود.

مردم به طور کلی از مسائل زیادی عصبانی هستند؛ زیرا سیر اداره کشور در چند سال گذشته به سمت اقناع و هم‌آوایی جامعه پیش نرفته و منجر به ایجاد خشم متراکم در میان عموم شده که در روز‌های اخیر سر باز کرده است. مردم از رکود بر‌جای‌مانده از دولت احمدی‌نژاد، نابرابری، کثرت فساد‌های افشاشده، تشدید فاصله طبقاتی و... نارضی‌اند. برای نمونه از میان ۴۰۳ میلیون حساب سپرده بانکی، چهاردهم درصد این سپرده‌ها مالک ۵۲ درصد کل سپرده‌های موجود هستند؛ این حد از بی‌عدالتی و اختلاف طبقاتی به‌راستی مایه شرمندگی است».

انتظار می‌رود مسئولان قوه قضائیه در رسیدگی‌ها و بازدید‌ها از محل نگهداری بازداشت‌شدگان و اظهارات آنان در هر زمان و مکانی، ابتدا به همان گفته خودشان که اعتراض و انتقاد حق ذاتی همه مردم است، پایبند باشند و در عین حال، اصل اساسی قانون اساسی را که برای بیان اعتراض، تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌های بدون حمل سلاح آزاد است، مدنظر قرار دهند.

اعتراضات هفته آخر آبان ۹۸ را می‌توان با ساده‌انگاری کامل صرفا به مساله افزایش قیمت بنزین تقلیل داد یا با انگیزه‌های دیگری به مسائل سیاسی گره زد (البته منهای اغتشاشاتی که روی موج اعتراضات سوار شد) یا کلی‌گویانه به ناکارآمدی و فساد مرتبط کرد. اما در همه این تحلیل‌ها، یک پرسش بدون پاسخ می‌ماند و آن اینکه چرا این اعتراضات بلافاصله پس از افزایش قیمت بنزین آغاز شد؟

توئیت‌های آشنا مخاطبان را آزار می‌دهد وهمین باعث شده با واکنش‌های تندی روبه رو شود. یکی از اظهار نظر‌های او که بسیار مورد حمله واقع شد این بود " منم سوگواری ز. ایران‌زمین". روشن است که این توئیت واکنشی به حوادث تلخ هفته‌های گذشته در کشور است.

به‌تازگی تلاش کرده‌اند همه را بیمه کنند، اما کماکان همان تله فضایی وجود دارد. این افراد در برنامه‌ریزی شهری و مسکن کنار گذاشته می‌شوند و اولین واکنش‌شان به این است که بعد از پرکردن جبهه‌ها نتوانستند از تلاشی که در طول انقلاب و در جبهه‌ها کرده بودند، نصیب مستقیمی ببرند. واکنش اولشان را در ابتدای دهه ۷۰ در قالب اعتراض نشان دادند و عجیب این بود که هر چه می‌گفتیم سیاست‌های تعدیل حتما وضعیت این‌ها را بدتر خواهد کرد (مثل تجربه آمریکای لاتین)، مسئولان آن را نمی‌پذیرفتند...

در این بین کامبیز نوروزی حقوقدان و روزنامه نگار نیز به سخنان لیلا واثقی واکنش نشان داده است. نوروزی اظهارات فرماندار شهر قدس را "صادقانه"، اما دارای "تبختر" و "خوی خشونت" توصیف کرده است. این حقوقدان در یادداشتی نوشته که " این اولین موردی است که بطور مشخص معلوم می‌شود دستور تیر توسط چه کسی صادر شده است."