میرزا یونس فرزند میرزا بزرگ که بعدها مشهور به میرزاکوچک خان جنگلی شد، در سال ۱۲۵۹ هجری قمری در محله استادسرای رشت و در خانواده ای مذهبی چشم به جهان گشود. خانه میرزاکوچک خان واقع در محله استادسرای رشت در سال ۱۳۸۱ در اختیار شهرداری رشت قرار گرفت و به سبک معماری بومی بازسازی شد.
وقتی قزاق‌های عین‌الدوله برای دستگیری شیخ‌محمد واعظ اصفهانی، روحانی مشروطه‌خواه، به امامزاده یحیی می‌روند طلبه‌های مدرسه معمارباشی مانع این کار می‌شوند. درگیری که زیاد می‌شود سیدعبدالحمید، طلبه جوان، تیر می‌خورد و به شهادت می‌رسد. شهادت این طلبه نقطه آغاز حرکتی می‌شود که پایان آن پیروزی جنبش آزادیخواهانه مردم و آغاز دوره جدید در تاریخ سیاسی ایران است.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی یکی از خانه‌های تاریخی استان گیلان و شهر رشت است که نمایشگر معماری بومی خطه شمالی ایران در چند سده اخیر است. یونس استادسرایی، مشهور به میرزا کوچک خان جنگلی مبارز ملی‌گرا، مبارز انقلاب مشروطه، رهبر جنبش جنگل و از سرداران معروف گیلک از اهالی رشت بود. در تقویم رسمی کشور، ۱۱ آذر به نام میرزا کوچک خان جنگلی ثبت شده است.
بعد از کودتای حزب کمونیست ایران، میرزا کوچک خان نامه‌ای به لنین و همچنین به مدیوانی نماینده دولت شوروی در گیلان فرستاد. این نامه‌ها دارای ارزش تاریخی فراوانی هستند، زیرا در آن‌ها نه فقط اوضاع گیلان بلکه خطوط اصلی انقلاب ملی به رهبری میرزا کوچک کاملا مشخص می‌شود.
میرزا یونس رشتی معروف به میرزاکوچک فرزند میرزابزرگ، در سال ۱۲۵۹ خورشیدی دیده به جهان گشود و در یازده آذر ۱۳۰۰ در ۴۱ سالگی به شهادت رسید. وی نخستین سال‌های عمرش را در مدرسه «حاج حسن» واقع در صالح آباد رشت و مدرسه «جامع» که آن زمان رونقی داشتند، به آموختن صرف و نحو و تحصیلات دینی گذراند. مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل، در اعتراض به نقض تمامیت ارضی و استقلال ایران از سوی بیگانگان بعد از مشروطه قیام کرد.
خانه میرزا کوچک خان جنگلی واقع در محله استادسرای شهرستان رشت در استان گیلان با گردآوری آثار تاریخی به موزه‌ای ارزشمند مبدل شده و روزانه پذیرای بسیاری از گردشگران سراسر کشور است.
خسرو معتضد، کارشناس تاریخ معتقد است کامل‌ترین و بهترین این آثار، فیلم سردار جنگل بوده که زنده‌یاد امیرقویدل آن را کارگردانی کرده و مرحوم ولی‌الله مومنی در آن نقش کوچک جنگلی را بازی کرده است.
شبکه تلویزیونی ویوه (ViveTV) ونزوئلا در حال پخش سریال «کوچک جنگلی» است.
پیام رهبر معظم انقلاب به کنگره میرزا کوچک خان
مقام معظم رهبری در بیاناتی در جمع اعضای برگزار کننده کنگره ملی میرزا کوچک خان جنگلی با بیان اینکه منشا حرکت میرزا کوچک خان یک منشا صد در صد دینی و اعتقادی است گفت: میرزا کوچک خان یک واحد مینیاتوری از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی را در رشت و گیلان به وجود آورده است.
از دارک آکادمیا تا آرت دکو؛ جنجالی‌ترین دکوراسیون‌ها که مودتان را عوض می‌کنند 
