اردوغان در سوریه: فرصتهای طلایی یا تهدیدهای پنهان؟
پس از سقوط بشار اسد و فرارش به مسکو، ترکیه با برافراشتن پرچم خود بر سفارت دمشق و حمایت از هیئت تحریر الشام نفوذ خود را در سوریه گسترش داد. آنکارا از فرصت تغییر معادلات برای تقویت جایگاه داخلی و منطقهای بهره برد و بازگشت پناهجویان و مشارکت در بازسازی سوریه را آغاز کرد. ترکیه همچنین با مهار کردها و پیشروی نیروهای متحدش، نقش محوری در تحولات سوریه ایفا میکند.
بازگشت ترامپ به قدرت: انزواطلبی در برابر بحرانهای جهانی؟
دونالد ترامپ، پیش از آغاز ریاستجمهوریاش، با بحران سقوط بشار اسد در سوریه مواجه شده است. او با تأکید بر انزواطلبی، از درگیری آمریکا در این بحران اجتناب میکند، اما دیدگاههایی متناقض میان تیمش و کنگره، از جمله روبیو و والتز، وجود دارد که خواستار سیاستی تهاجمیتر هستند. این اختلافات سیاست خارجی ترامپ را میان انزواطلبی و مداخلهگرایی به چالش کشیده و تأثیرات منطقهای آن برجسته است.
فرودگاه بینالمللی دمشق که از زمان سقوط حکومت بشار اسد بسته شده بود، روز چهارشنبه ۲۸ آذر فعالیتهای عادی خود را از سر گرفت.
به گزارش رسانههای محلی اولین پرواز این فرودگاه صبح چهارشنبه مسافران را از دمشق به حلب برد.
این خبر در حالی اعلام میشود که در روزهای گذشته شمار قابل توجهی از نمایندگان سیاسی کشورهای مختلف جهان برای مذاکره با حاکمان جدید سوریه به دمشق سفر کردند.
هیئت تحریرالشام و روسیه بهدنبال توافق بیسابقه
پس از سقوط نظام بشار اسد و فرارش به مسکو از طریق پایگاه حمیمیم، روسیه با بحران حضور در سوریه مواجه شده است. هیئت تحریرالشام که اکنون مذاکراتی عملگرایانه با روسیه آغاز کرده، حفظ پایگاههای روسیه و قرارداد بندر طرطوس را پذیرفته است. رهبران جدید سوریه به دنبال خروج از انزوای بینالمللی هستند و در عین حال پیشنهادات کمک از هر طرف، حتی اوکراین را بررسی میکنند.
بقایای بیش از ۳۰ جسد روز دوشنبه در روستای عزرا در استان درعا در جنوب سوریه کشف شد که تعداد اجساد پیشبینی میشود به ۷۰ برسد.
فرمانده سابق اطلاعات سپاه و مشاور فرمانده کل سپاه گفت: «قطعاً با رفتن اسد، لطمهای به جبهه مقاومت وارد شده است و جبهه مقاومت یکی از یارانش را از دست داده و این واقعیتی انکارناپذیر است. اتفاق بزرگی برای سوریه افتاده است؛ اما اکنون باید محاسبه کنیم که آیا این حادثه به فرصتهای آمریکا و اسرائیل افزوده است یا خیر.»
عبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با فرارو تحلیل کرد:
با توجه به این که شرایط کاملا عوض شده است و وزارت خارجه هم اعلام کرده که فعلا قصد دارد روابط را در سطح کاردار برقرار کند، بهتر است که کادر دیپلماتیک اصلی کشورمان تغییر کند. با توجه به نقش فعال ایران در حفظ اسد در قدرت و این که کادر سیاسی ایران در سوریه نیز در همین زمینه فعالیت میکرده، اگر کادر دیپلماتیک کشور را در این کشور تغییر دهیم، این پیام مثبت را خواهیم داد که نمیخواهیم دخالتی در امور داشته باشیم به جز این که روابط دیپلماتیک عادی را میخواهیم.
علی بیگدلی در گفتوگو با فرارو مطرح کرد:
«برخی سخنانی که طی چند روز اخیر در برخی محافل سیاسی کشورمان مطرح شد ضروری نبودند یا لزومی برای مطرح شدن این سخنان وجود نداشت. شاید لزومی نداشت نسبت به آن چه در سوریه رخ داده بود واکنش خاصی نشان دهیم چرا که خواست ملت سوریه بوده. ضمن این که با توجه به سوابق ارتباطی ما و بشار اسد ، اکنون زمان مناسبی برای توسعه روابط ایران و سوریه نیست.»
طرح اوکراین برای تضعیف روسیه در خاورمیانه
شورشیان سوری با حمایت اطلاعاتی و عملیاتی اوکراین، از جمله ارسال پهپاد و اپراتورهای باتجربه، موفق به تصرف دمشق شدند. این کمکها بخشی از تلاش اوکراین برای تضعیف روسیه و متحدانش در جبهههای غیرمنتظره مانند سوریه و آفریقا است. مقامات روس از حضور عوامل اوکراینی در ادلب ابراز نگرانی کرده بودند، اما کییف این عملیاتها را در راستای ضربهزدن به توان نظامی روسیه در هر نقطه جهان میداند.
آژیر قرمز در کوبانی
ترکیه با تجمیع نیروهای نظامی در مرز سوریه، احتمال تهاجم به مناطق کردنشین ازجمله کوبانی را افزایش داده است. مقامات ارشد آمریکا از این تحرکات ابراز نگرانی کرده و خواستار خویشتنداری آنکارا شدهاند. در این شرایط، الهام احمد در نامهای به ترامپ از او خواسته با استفاده از دیپلماسی، اردوغان را متقاعد کند از این اقدام خودداری کند؛ چرا که تهاجم ترکیه میتواند ۲۰۰ هزار غیرنظامی را آواره کند.
فعال سیاسی اصلاحطلب به بیانیه بشار اسد درباره ترک سوریه واکنش نشان داد.
بشار اسد با انتشار بیانیهای در کانالی تلگرامی ریاستجمهوری سوریه»، مدعی شده است که تا آخرین لحظات در سوریه باقی مانده و وضعیت کشورش را زیر نظر داشت و تا عصر ۸ دسامبر سوریه را ترک نکرده بود، اما در پی دستور مسکو به فرماندهی پایگاه حمیمیم، از سوریه خارج شد.
سقوط اسد و تشنج در قلب خاورمیانه
سقوط بشار اسد در سوریه زلزلهای ژئوپلیتیکی ایجاد کرده که رقابت قدرتهای خارجی و بازیگران داخلی را تشدید کرده است. نیروهای آمریکا، ترکیه و اسرائیل حملات خود را در مناطق مختلف افزایش دادهاند، در حالی که ایران و روسیه بهعنوان حامیان اصلی اسد، عقبنشینی کردهاند. هیئت تحریر الشام کنترل دمشق را به دست گرفته و محور قدرت منطقهای در حال تغییر است. بیثباتی سوریه، تنشها و درگیریهای جدیدی در منطقه ایجاد کرده است.
سخنگوی وزارت کشور عراق از رسانهها خواست اخبار دقیق را از منابع رسمی دریافت و در انتشار اخبار دقت کنند.
دوربین ایندیپندنت عربی با ورود به اقامتگاه تابستانی بشار اسد در شهر لاذقیه، تصاویر دیده نشدهای را از این مکان ثبت کرد. در این ویدیو برخی از مردم سوریه در حال گشتن در محوطه و داخل این اقامتگاه دیده میشوند.
از حمیمیم تا مسکو چقدر راه است؟
این پایگاه توسط نیروهای هوایی روسیه برای پشتیبانی از عملیاتهای نظامی در سوریه، به ویژه در طول جنگ داخلی سوریه، مورد استفاده قرار گرفته است. روسیه از این پایگاه برای انجام حملات هوایی، نظارت و پشتیبانی لجستیکی استفاده میکند.
انتشار تصویری از بشار اسد ، رئیسجمهور سوریه، به همراه رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، در فضای مجازی بازتاب زیادی داشته است.
هزاران نفر در دهها سلول «شاخه فلسطین» در شرایط غیرانسانی نگهداری میشدند و شرایط غیرانسانی در آن حاکم بود به نحوی که مردم سوریه را به وحشت انداخته بود.
پشت پرده پروازهای مالی اسد به روسیه
بانک مرکزی سوریه طی سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۲۵۰ میلیون دلار اسکناس نقد به مسکو منتقل کرد تا تحریمهای غربی را دور بزند. این پولها به بانکهای روسی تحت تحریم سپردهگذاری شدند. همزمان، خانواده بشار اسد از طریق شبکهای پیچیده اقدام به خرید املاک لوکس در روسیه کردند. گزارشها حاکی از آن است که این انتقالات مالی با هدف تأمین هزینههای نظام اسد و ایجاد پناهگاههای امن برای داراییهای او صورت گرفته است.