یک اقتصاددان میگوید: بالا و پایین شدن اعداد بودجه، توفیری برای کشور ندارد، چراکه عملا تمام تلاش ما این است که بودجه ببندیم که حقوق و دستمزد پرداخت کنیم و چندین سال هم است که برای پروژههای عمرانی تخصیصی نداشتیم. ۱
چه طرح و برنامهای داریم؟
تحرکات اخیر دولت آمریکا جهت هدف قرار دادن شبکه مراودات اقتصادی ایران در منطقه (به ویژه در عراق) و همچنین کنشگری خاص روسیه و چین در توسعه همکاریهای اقتصادی و سیاسی با رقبا و دشمنان ایران در سطح منطقه، ۲ پالس نگران کننده منطقهای و بین المللی هستند که اکنون ایران با آنها رو به رو است و میتوانند در آیندهای نه چندان دور، خسارات گستردهای را به امنیت و منافع ملی کشورمان وارد کنند.
عدم پیشبینی رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۶ و پیش از آن شاید به معنای منفی بودن آن است بهویژه که پیشتر اعلام شد که سرمایهگذاری در کشور حتی کمتر از مقدار لازم برای جبران استهلاک است. اینها یعنی اینکه یک فاجعه تمامعیار برای اقتصاد و مردم ایران در راه است. برای درک این مساله کافی است که به یکی از آخرین تصمیمات اعلام شده اشاره کنیم که میخواهند حقوق کارکنان را در سال ۱۴۰۲ فقط به میزان متوسط ۲۰ درصد افزایش دهند. طبعا با تجربهای که از افزایش ۵۷ درصدی سال گذشته کارگران به دست آوردهاند، حقوق بخش کارگری را هم خیلی کمتر افزایش خواهند داد. این به معنای فقیرتر شدن حقوقبگیران خصوصی و عمومی است.
در طول ۴۰سال گذشته متوسط تورم در کشور ما بالای ۲۰درصد بوده که از سال۱۴۰۰ این رقم با توجه به اثرات افزایش تحریمها و محدودیتهای باقیمانده در رابطه با کرونا و نحوه مدیریت اقتصادی کشور، به بیش از ۴۰درصد رسیده است. همچنین در آخرین گزارش مرکز آمار نرخ تورم سالانه با ۱/ ۱ واحد درصد افزایش به ۴۴درصد و نرخ تورم نقطهای به ۱/ ۴۸درصد رسیده است.
عطا بهرامی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو بررسی میکند
«چشم انداز آتی اقتصاد ایران ، همراه با رشدِ بسیار کُند و آرام خواهد بود. همین مساله موجب میشود تا مردم، تاثیرات این رشد را حس نکنند. ما باید رشد اقتصادی را با سرعت بیشتری تجربه کنیم. در این رابطه، بهرهگیری ایران از ظرفیتهای اقتصادی منطقه اوراسیا بسیار مهم است. اعمال قاعده تعرفه صفر وارداتی و صادراتی در رابطه با این منطقه، بایستی مورد توجه باشد. این مساله خود جدای از برخی مزایای اقتصادی برای ایران، میزان قابل توجهی از بوروکراسی داخلی زائد و پیچیده کشورمان را نیز از دور خارج میکند.»
نایب رئیس اتاق ایران گفت: این روزها آرزوی فعالان تجارت بینالمللی ایران این است که با گذر از چالش تفهیم بدیهیات به نقطهای برسند که نگران تنشهای زنجیره ارزش جهانی تولید و تجارت و اثرات آن بر اقتصاد ملی باشند.
الگوی اقتصادی منبعث از اسناد بالادستی، به کار گرفته میشود و سیستم برنامه ریزی تلاش میکند با تبعیت از آن، رفتارهای اقتصادی را به سمت اهداف اقتصادی هدایت نماید. در الگوی کلی توسعه، مبانی نظری رشد و متغیرهای کلان اقتصاد، مانند موجودی سرمایه، پس انداز، سرمایه گذاری، صادرات و واردات، نرخ ارزهای خارجی و سرمایه گذاری خارجی در نظر گرفته میشود.
سایه منازعات سیاسی فراتر از کمپین تحریم کارخانه میهن؛ در نفس کشیدهایمان نیز جاریست
باید توجه داشت که در جامعه سیاستزده وقتی که هرگونه اعتراض به اغتشاش تعبیر میشود؛ دایره خودیها و حلقه غیر خودیها هر روز در حال گسترش فزآینده است؛ خشونت دو سویه میان نهادهای رسمی و جامعه روندی افزایشی دارد؛ بازیگری جدی به عنوان میانجی (واسط) میان حکومت و مردم وجود ندارد؛ جامعه مطالبات فراوان دارد و منفذی برای تحقق آن وجود ندارد؛ صداوسیمای ملی بر ادامه خطاهای استراتژیک خود اصرار دارد و زمانی که امید به بهبود وضعیت موجود به شدت کاهش پیدا کرده است، این که فریاد به جایی دیگر برود، عادیست.
مصداقهای این روند نگرانکننده را همه ایرانیان در زندگی و تجربه روزمره خود میبینند. کافی است نگاهی به کیفیت تحصیلی و سوابق کاری (رزومه) متصدیان و مدیران رده بالای سازمانهای دولتی و روند جانشینی آنها در طول زمان بیندازیم تا معلوم شود دچار چه عقبگردی شدهایم.
پیام دلار و نفت به اقتصاد
کارشناسان تاکید میکنند اگر بودجه سال آینده مانند بودجه ۱۴۰۱ تدوین شود، باید در انتظار ناترازیهای مختلف مالی و پولی باشیم که آثار آن در وضعیت امروز اقتصاد قابل مشاهده است. اما با نزدیک شدن به فصل بودجه، گمانهها درباره آمار و ارقام کلیدی دومین سند مالی دولت ابراهیم رئیسی قوت گرفته است.
«دلار ۳۵۰۰۰۰ ریال... کسی صدای من رو میشنوه؟؟ مرده و زندهی من برای کسی فرق میکنه؟! از طرف جوان ایرانی»
فرارو پیامد فیلترینگ بر اقتصاد ایران را بررسی کرد:
این که ۴۵ درصد کسبوکارها در معرض ورشکستگی کامل قرار دارند و ۵۵ درصد در فکر تغییر اشتغال هستند، پالس وقوع یک فاجعه را در بازار اشتغال مخابره میکند. حتمیترین پیامد چنین رخدادی تعدیل نیرو و تعطیلی بسیاری از کارگاهها و کارخانهها است
اگر کاری انجام نشود در آیندهای نه چندان دور همه درگیر فقر خواهند شد و تنها حاشیهای باریک از مردم با استفاده از عدم تعادلهای موجود در اقتصاد میتوانند از تله فقر رها شوند.
آخرین گزارش منتشرشده وزارت رفاه در سال 1399 در کشور برای یک خانوار چهارنفره عدد 3میلیون و 385هزار تومان بوده است. بدیهی است با وجود بالا رفتن تورم در سال 1400 و 1401 خط فقر نیز بالاتر رفته باشد. مطابق گزارشها، این رقم به طور متوسط برای خانوار 4نفره در سال 1401 در سطح 6میلیون و 360هزار تومان برآورد شده است.
سالهاست که نظام بانکی ایران از ضعفهای درونی جدی رنج میبرد. کنترل تورم و دستیابی به رشد اقتصادی، کاهش بیکاری و غلبه بر معضلات اجتماعی نظیر خشونت، طلاق و نرخ پایین ازدواج و موالید در کشور بدون تمکین به دستاوردهای علم و تجربه بشری و احترام به اندیشمندان حوزههای بانکداری و اقتصاد ممکن نخواهد بود.
یک فعال اقتصادی: نمیتوان تجار خارجی را متقاعد به استفاده از پلتفرم داخلی کرد
فعال اقتصادی حوزه فناوری ارتباطات گفت: آیا ما توانستیم آموزش و بسترسازی لازم را برای کسبوکارهای داخلی ایجاد و آنها را متقاعد کنیم که به سمت پلتفرمهای خارجی نروند؟ به همین میزان هم نمیتوان تجار خارجی را متقاعد کرد که پلتفرمهای داخلی را نصب کنند.
از ضربههای قطعی اینترنت به تولید که قطعا اثرات مخربی نظیر افزایش بیکاری و کاهش رفاه ملی را در پی دارد، افت تقاضا و کاهش تولید در ماههای آتی است که زمینه کاهش سود و حتی افزایش زیان تولیدکنندگان را فراهم میکند؛ موضوعی که همین حالا در صنعت غذا خود را نشان داده است.
صندوق بینالمللی پول همچنین پیشبینی کرد که نرخ رشد اقتصاد ایران از ۳ درصد در سال جاری میلادی به ۲ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش یابد.
بازخوانی اثر اختلال شدید اینترنت بر اقتصاد ایران از این دو دریچه نشان میدهد گرچه فعلا فروش واحدهای صنعتی و کسبوکارها تحت تاثیر محدودیت اینترنت قرار گرفتهاست، اما تداوم این وضعیت در نهایت به کاهش فعالیتهای اقتصادی منجر خواهد شد.
دولت احمدینژاد جریان سومی از سرمایهداری پوپولیستی بود که فرصت مغتنمی در اختیار مافیای اقتصادی قرار داد تا هنگام افزایش بیسابقه قیمت نفت موقعیت خود را تثبیت کنند. این مافیای اقتصادی که در طول جنگ و دوره پساجنگ در بستر اقتصاد بالیده بود، در این دوره قوام یافت و به معنای واقعی بر سرنوشت کشور اثر گذاشت.