میتوان شیب زیاد تغییر خردادماه را به این صورت تعبیر کرد که دولت تورم ی را که پیشتر و به آرامی باید وارد میشده، با پرداخت یارانه به تعویق انداخته بوده و باعث شده بعداً تحت فشار بیشتر قیمتها، رشد قیمتی ناگهانی اتفاق بیفتد.
در این میان، عامل اول یا محرک پرقدرتتر، « تورم عمومی» و سرایت باتاخیر اثر صعود تورم عمومی ابتدای سال بر بازار اجاره خردادماه است. تورم عمومی نقطهبهنقطه در دو ماه اول سال معادل 56 درصد به ثبت رسیده است. حتی اسفند ماه 1401 نیز تورم عمومی نقطه به نقطه 54 درصد بود. تورم عمومی ماهانه اسفند ماه 1401 نیز 6/ 6 درصد بود.
کارشناسان در گفتگو با فرارو بررسی کردند
«تفاوت بین هزینههای واقعی زندگی و درآمدها نه تنها منجر به کوچک شدن سفره مردم میشود، بلکه به افزایش نارضایتیهای عمومی و اجتماعی نیز دامن میزند. شهروندان، در تلاشند با کمک شغل دوم از پس وضعیت تورم بر آمده و هزینههای زندگی را تامین کنند. اما کارمندی که روزی ۱۰ تا ۱۵ ساعت کار میکند، به سرعت فرسوده و بیمار میشود و توانایی کار کردن خود را از دست میدهد.»
مهدی پازوکی در گفتگو با فرارو:
«پرسش من اقتصاددان، از آقای فرزین این است که اگر قرار است تورم کاهش پیدا کند دقیقا به چه مکانیسمها و راهکارهایی فکر شده است؟ اگر مخارج دولت افزایش پیدا کند، بانک مرکزی نیز دستور دولت را اجرا و اسکناس چاپ کند که کسری بودجه جبران شود، چه باید کرد؟ این که بانک مرکزی بتواند تورم را کاهش دهد، باعث خوشحالی است، اما چنین تصمیماتی به یک بانک مرکزی مستقل و مقتدر نیاز دارد.»
طبق آخرین آمارهای منتشرشده، رشد نقدینگی از اوج خود دور شده و و روندی نزولی را در پیش گرفته است. نقدینگی و بخش پررنگتر آن، یعنی پول، نقش مهمی در جهتگیری تورم ی دارند.
دبهادری جهرمی اظهار داشت: ما هر سال قیمت تمام شده میانگین محصولاتمان ۳۷ درصد از سال قبل گران تر است، یعنی هر سال ۳۷ درصد سفره مردم کوچک تر می شود، آمارها هم همین را می گوید اما می گوییم در ابتدای دولت هر سال ۸۰ درصد سفره کوچک تر می شد.
سعیدی: باید تمام توجه مسئولین اقتصادی، بحث مهار تورم و در اختیار قرار دادن کالاهای اساسی در دست مردم باشد که متاسفانه عملا چنین چیزی دیده نمیشود. مشاهده میکنیم مواردی مطرح میشود که سوال پیش میآید آیا اینها اولویت اول ماست؟ که از نظر من نیستند. مثلا لایحه عفاف و حجابی و نظایر آنکه عموما مطرح میشود؛ میشنویم یک مدیر اجرایی عنوان میکند ما ترک فعلها را در موضوع حجاب تحمل نمیکنیم، کاش این ترک فعلها در حوزه تورم لجام گسیخته و ترک فعلهایی که منجر به پدیدههای زبالهگردی و نظایر آن میشود هم تحمل نمیشد.
ماجرای نقش بانکهای خصوصی در افزایش نقدینگی و تورم
حسین راغفر می گوید: «حتی اگر بگوییم بانکداری خصوصی بدتر از بانکداری دولتی عمل کرده، باید بر این نکته نیز تاکید کنیم که تمام نظام بانکی مقصر است. در ضمن ما در ایران چیزی به نام بانک خصوصی نداریم. بانکها در ایران خصولتی هستند. یعنی بخش قابل توجهی از سودها به دولتها و نهادها تعلق دارد.»
فرزین با اشاره به کاهش قابل توجه تورم ماهانه بخش تولید در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ نسبت به اردیبهشت سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ گفت: تورم ماهانه اردیبهشت سال ۱۴۰۲ در حالی به ۳.۲ درصد رسیده است که این رقم در سالهای ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به ترتیب ۵.۸ و ۹.۷ درصد بوده است.
بررسی دخل و خرج کارگران در گفتگو با احسان سلطانی
اگر یک کارگر ساختمانی به کشور ارمنستان مهاجرت کند، روزی یک میلیون و ششصد هزار تومان درآمد خواهد داشت. یعنی ۴ برابر حقوق همین کار در ایران. برخی کارگران به کشورهای اطراف از جمله عراق مهاجرت میکنند. حتی در سطح مشاغل بالاتر هم شرایط به همین منوال است. یک استاد دانشگاه در ایران ماهی چهارصد دلار درآمد دارد و با این وضعیت درآمد حتی برای خرید یک لپ تاپ، دچار مشکل خواهد شد.
در گفتگوی فرارو با اقتصاددانان بررسی شد:
این روزها، کاهش ارزش پول ملی، بیش از هر زمان دیگری محسوس است. به همین دلیل، قدرت خرید مردم نیز کاهش چشمگیر دارد. وضعیت تورم تا حدی است که برخی، چارهای جز حذف یا کاهش برخی نیازهای اساسی از سبد خرید خود ندارند. این موضوع را میتوان در کاهش خرید گوشت، مرغ، لبنیات و امثالهم به وضوح مشاهده کرد.
رئیسجمهور افزود: نباید به مشکلاتی مثل تورم نگاه سیاسی کرد و دل مردم را خالی کرد. نباید نبش قبر کرد که در گذشته چه رخ داده و چه دولتهایی چه اقداماتی نکردهاند بلکه همه باید کمک کنیم و مشکلات را حل کنیم.
فرارو در گفتگو با کارشناسان اقتصادی بررسی کرد:
بهترین یارانه برای مردم نیازمند، «کنترل تورم است». مردم نیازمند به دنبال یارانههای اندک نیستند. تا زمانی که ما نتوانیم تورم را در اقتصاد ایران کنترل کنیم، تورم نوعی مالیات است که از مردم گرفته میشود. این یارانه تحمیل شده از سوی دولتها است و عملا دولتها با تورم از مردم، مالیات کلانی دریافت میکنند. با تورم ۴۰، ۵۰ درصدی کنونی ایران، افزایش ۲۰ درصدی یارانههای نقدی برای دهکهای کم درامد تفاوت چندانی نخواهد داشت و ملموس هم نخواهد بود.
جعفر قادری: آلمان توانست بعد از جنگ تورم را مهار کند ما چرا نتوانیم؟
عضو کمیسیون برنامه و بودجه به خبرآنلاین گفت: برخی از آقایانی که وقت مجلس را با این تذکرات آیین نامه ای و اخطار قانون اساسی می گیرند بیشترین ضربه را به مجلس می زنند.الان شیوه و روش قانون گذاری در مجلس ما اشکال جدی دارد.
فرارو در گفتگو با اقتصاددانان بررسی کرد
«دولت باید نظام یارانهای و نظارت بازار ارز را تغییر دهد و، چون نمیخواهد وارد بازسازی این حوزههای دردسر ساز شود، همان روشهای قدیمی را دنبال میکند. در روش فعلی پس از مدتی همان مشکلات ارز ۴۲۰۰ تومانی بزرگ میشود و دولت مجبور است در روش خود بازنگری کند. دولت تصور میکند بر این روش مسلط است و حاضر به پایه ریزی نظام جدید حمایت از اقشار آسیب پذیر و مدیریت بازار ارز نیست. اما این روشی که دولت بلد است الزاما بهترین روش نیست.»
نرخ تورم از سال ۹۲ تا ۹۶ روندی کاهشی طی کرد و از حدود ۳۳ درصد به حدود ۹ درصد کمتر شد. اما از سال ۹۶ روند افزایشی به نرخ تورم برگشت تا اینکه همین امسال به ۵۵ درصد رسید. در واقع اینجا یک اتفاق عجیب افتاده و به ازای افزایش ۱ درصد به تورم ، موارد نزاع ۱۲۰۰ مورد بالا رفته است.
اطلاعات مرکز آمار نشان میدهد که گروه هتل و رستوران با ثبت تورم نقطه به نقطه ۸۴ درصدی در اردیبهشت ماه، بیشترین افزایش قیمت در اردیبهشت ماه را ثبت کرده است.
دولت باید دامنه فعالیتهای خود را کوچک کند و تغییر دهد و بسیاری از ردیفهای بودجهای را که طی سالها شکل گرفتهاند کاهش دهد. حتی اگر این ردیفها خیلی کوچک باشند، انباشت آنها روی هم عدد بزرگی میشود و باید از بودجه حذف شوند.
در دومین ماه امسال تورم ماهانه حمل و نقل برابر با 1.9 درصد بوده است. بررسی جزء به جزء این آمارها نشان میدهد تورم ماهانه خدمات حمل و نقل عمومی تنها در این ماه 13 درصد رشد داشته است. افزایش ماهانه 13 درصدی در کرایههای کل کشور امری بیسابقه تلقی میشود.
مرکز آمار میگوید سرعت تورم در اردیبهشت ماه کاهش یافته است
تورم سالانه گوشت قرمز و گوشت ماکیان ۱۱۶٫۳درصد و روغنها و چربیها ۲۰۲،۵درصد توسط مرکز آمار گزارش شده است. یا در گروه شیر، پنیر و تخممرغ تورم سالانه ۸۱درصدی رخ داده است. این اتفاق موجب شده تا تورم نقطه به نقطه خوراکیها در اردیبهشت ماله به بیش از ۷۶ درصد برسد که عدد بسیار بالایی محسوب میشود.