به نظر میرسد خروج از برجام در دستور کار نیست؛ در هر حالت، اما میتوان پرسید: از آتش زدن در صحن مجلس چگونه به این نقطه رسیدند؟ چون برجام داریم تا برجام ؟ برجام روحانی و ظریف بد است و نافرجام، اما اگر دولت و تیم مورد قبول آقای ذوالنور انجام دهند، خوب است؟
فلاحتپیشه:
فلاحتپیشه گفت: واقعیت این است که در کشور ما این ملت ایران است که هزینه تحریمها را پرداخت میکند نه سیاستمداران ایران؛ زیرا چه آنهایی که جلسات فوقالعادهای بر سر برجام دارند و چه کسانی که بر سر مانعسازی برای برجام تشکیل جلسه میدهند، حقوق فوقالعاده و حق مأموریت دریافت میکنند و روز به روز زندگیشان بهتر میشود.
احتمال به بنبسترسیدن برجام در دولت رئیسی چقدر است؟
به نظر میرسد دولت آقای رئیسی، چارهای جز این ندارد که برجام را به یک فرجام برساند. بین ادعاهای اصولگرایی مانند کنعانیمقدم با مجلسنشینانی مانند میرسلیم یا چهرهای مانند جلیلی البته فاصله زیادی است، اما آنچه واقعیت دارد این است که به نظر میرسد آنچه این روزها بلندتر است، صدای مجلسنشینان و همسویان با آنهاست نه چهرههایی که خارج از گود قدرت اصولگرایی تعریف میشوند.
وزارت خارجه آمریکا مدعی شد که این کشور آماده ادامه مذاکرات بوده، اما طرف ایرانی خواستار زمان بیشتر برای دوره انتقالی در این کشور شده است.
مجتبی ذوالنوری گفت: پیشبینی بنده این نیست که دولت سیزدهم مطلقاً زیر میز برجام بزند، دولت سیزدهم بسیار قویتر از دولت گذشته در استیفای حق ملت عمل خواهد کرد.
روحانی گفته بود: «ای کاش به اصل ۱۱۳ احترام میگذاشتیم. اگر اصل ۶۰ قانون اساسی مورد احترام بود و در اوایل آذر لطمه نمیخورد و اگر ۱۱ آذر را نداشتیم، در اسفند ماه تحریم مردم برداشته شده بود و امروز مردم میدیدند چه شرایطی بر کشور حاکم بود و فروردین، اردیبهشت، خرداد و تیر دیگری را میدیدیم».
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا شامگاه جمعه در کنفرانس خبری مدعی شد که واشنگتن در تلاش برای بازگشت دوجانبه با ایران به برجام است.
مقامهای اروپایی با توجه به پیشرفتهای اخیر در برنامه هستهای ایران طرحی در سه محور برای طولانیتر کردن آنچه «زمان گریز هستهای» ایران خوانده میشود پیشنهاد دادهاند.
دو اشتباه توسط مسؤولان صورت گرفت، اول اینکه مسیر خود را پیش گرفتند و گوش به حرف رهبری نکردند و ارزش پول ما به این صورت درآمد و اقتصاد و وضعیت مردم خاک شد و حالا میخواهند برجام را به عنوان ارزش اعلام کنند!، این برجام ما را بدبخت کرد! دشمن را بزک میکنید؟
الکساندر شالنبرگ در بیانیهای به مناسبت ششمین سالروز امضای توافق هستهای گفت: ما به حمایت از برجام [توافق هسته ای]به عنوان یک ابزار مهم ساختار مقررات عدم اشاعه تسلیحات هستهای ادامه میدهیم.
مرکل گفت: ما در زمینه برجام ، توافق هستهای ایران فکر میکنیم که همه چیز باید به منظور به نتیجه رسیدن موفقیت آمیز [امور]انجام شود. اما من فکر میکنم بیشتر توپ در زمین ایران است.
بهشتیپور گفت: اینکه تصور کنیم همه آن چیزی که میخواهیم محقق شود و دیگران و آمریکا بگویند چشم، این امکان پذیر نیست. مذاکرات بده بستان است اینکه چه امتیازی میگیرید و چه امتیازی میدهید مهم است. معتقدم امتیازات ایران خیلی قابل توجهتر از امتیازاتی است که داده است.
ایران میخواهد که آمریکا تعهد بدهد که دوباره زیر اجرای مفاد قرارداد نزند و با روی کار آمدن رئیسجمهور جدیدی در آمریکا همان کاری را نکند که ترامپ با برجام کرده و آن را پاره کرد. این یک خواسته کاملا منطقی و قانونی است، ولی با توجه به ساخت پیچیده توازن قدرت در آمریکا، نه بایدن و نه هیچ رئیسجمهوری آینده نمیتواند چنین تضمینی را بدهد.
سخنگوی کاخ سفید گفت: انجام گفتگوها را در راستای منافع آمریکا میدانیم میتوانیم دید بازتری درباره ایران داشته باشیم. به همین دلیل، ما این گفتگوها و مسیر دیپلماسی را که فکر میکنیم سازنده و در راستای منافعمان است، ادامه خواهیم داد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خطاب به رئیسجمهور گفت: آقای روحانی بگوید در همان دو سالی که ایشان میگوید برجام خوب بوده، کدام بانک مرکزی کشورهای اروپایی با ما کار کرد؟، آقای روحانی توضیح دهند که کل سرمایه گذاری در آن دو سال چقدر بوده است؟
بلومبرگ: دور بعدی مذاکرات وین بعد از تحلیف رئیسی برگزار میشود
یک منبع اروپایی با استناد به سخنان ابراهیم رئیسی به بلومبرگ گفته است الزاما به تأخیر انداختن گفتگوها تا زمان روی کار آمدن دولت رئیسی، شانس رسیدن به مصالحه را در وین کاهش نمیدهد.
به نظر میرسد دیگر برای همه طرفها مشخص شده است که قرار نیست دولت حسن روحانی اعلامکننده تصمیم نهایی ایران درباره برجام باشد و بناست دولت ایراهیم رئیسی نه توافق برجام که پرونده برجام را تحویل بگیرد.
تحلیل صحنه نشان میدهد آمریکا و ایران و حتی سه طرف دیگر مذاکره یعنی چین، روسیه و اتحادیه اروپا به توافق احتیاج دارند. یک اجماع نانوشته وجود دارد که میگوید این موضوع را دیگر نمیتوان بیشتر از این ادامه داد و در حالت بحرانی نگاه داشت. ظاهرا همه طرفها قبول دارند که به بحران ایجاد شده بر سر فعالیتهای هستهای ایران پایان دهند.
حتی اگر دولت روحانی تمام مقدمات را برای حصول توافق فراهم کند، زمان کافی ندارد تا این تصمیم را نهایی کند. مگر اینکه تیم آقای روحانی با آقای رئیسی و تیم مذاکرهکنندهای که ایشان انتخاب میکنند، مشترکا با نظر رئیسی و روحانی بتوانند بحث را به سرعت جمعبندی کنند.
زمانی که شما خواستههایی نظیر کنار گذاشتن مکانیسم اسنپ بک از برجام مطرح میکنید و از تغییر در برجام سخن میگویید طرف مقابل نیز تلاش خواهد کرد برخی مواردی را که مطلوبش نیست در برجام تغییر دهد و ورود به این مسیر میتواند گره مذاکرات را کورتر از پیش کند.