بن سلمان و ترامپ؛ دو مسیر متفاوت برای آینده غزه
عربستان با طرحی جایگزین برای غزه ، هدف کاهش بیثباتی منطقهای و ممانعت از نفوذ حماس را دنبال میکند. این طرح شامل تشکیل دولتي فلسطینی به پایتختی قدس شرقی و جلوگیری از کوچ اجباری فلسطینیها است. چالشهای اصلی شامل مخالفت نتانیاهو با حاکمیت فلسطین و حفظ نفوذ حماس است. بن سلمان، با تاکید بر اصلاحات داخلی و سرکوب اسلامگرایی، نگران واکنش داخلی و اتهام فروش فلسطین است. مشارکت فلسطینیها در مذاکرات، کلید دستیابی به صلحی پایدار است.
وزیران امور خارجه مصر و چین در تماس تلفنی تحولات منطقه به ویژه اوضاع نوار غزه را بررسی کردند.
اکسیوس خبر داد:
فرستاده ترامپ به خاورمیانه چند روز پیش با ران درمر وزیر اسرائیلی که مذاکرات مرحله دوم را رهبری میکند، دیدار کرد.
فرستاده ویژه آمریکا به غرب آسیا با تغییر رویکرد خود درباره طرح رئیسجمهور این کشور درباره غزه که با مخالفتها و محکومیتهای گسترده بینالمللی روبهرو شده، ادعا کرد که «هدف از این پیشنهاد کوچاندن فلسطینیها از غزه نبوده، بلکه تنها هدف آغاز گفتگوها درباره بهترین راهحل برای ملت فلسطین بوده است.»
رئیسجمهور آمریکا مدعی شد: غزه در حال حاضر غیرقابل سکونت است و اگر ساکنانش حق انتخاب داشته باشند، از آنجا خواهند رفت.
ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیهای اعلام کرد: چشم اندازی که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین قصد دارد در نشست سران عربی در چهار مارس در قاهره آن را مطرح کند، شامل عناصری است که میتواند حقوق مشروع ملت فلسطین را حفظ کرده و پایداری و ثبات آن را در سرزمین خود تضمین کند.
نمایندۀ ایران نزد سازمان ملل متحد در نیویورک گفت: «ایران قویاً طرح استعماری آمریکا برای کوچ اجباری مردم را که نقض آشکار حقوق بینالملل است، محکوم میکند.»
کاخ سفید در میانه بحرانهای داخلی و خارجی؛
دور نخست ریاستجمهوری ترامپ با تصمیمات جنجالی در سیاست داخلی و خارجی همراه بود. از اعمال تعرفههای تجاری سنگین و تعلیق کمکهای خارجی تا تلاش برای تغییر نام خلیج مکزیک و تهدید متحدان، سیاستهای ترامپ باعث تنشهای دیپلماتیک و اقتصادی گسترده شد. او با اخراج هزاران کارمند فدرال، بازنگری در اولویتهای داخلی و پیشبرد جنگ تجاری جهانی، نارضایتی عمومی و هزینههای اقتصادی را افزایش داد. این رویکردها فاصلهای آشکار با وعدههای انتخاباتی او ایجاد کرد و با مقاومتهای داخلی و خارجی روبهرو شده است.
منابع فلسطینی اعلام کردند که روز شنبه حدود ۸۰۰ اسیر فلسطینی آزاد خواهند شد.
وزیر جنگ پیشین اسرائیل گفت: اگر ما جنگ را متوقف کرده بودیم و اسیران را سال قبل بازگردانده بودیم، امروز به روند پساجنگ در غزه ملحق میشدیم.
اتحادیه اروپا «فعالانه به تلاشهای هماهنگ بینالمللی برای بازیابی و بازسازی زودهنگام غزه کمک خواهد کرد» و بروکسل همچنین خواستار دسترسی کامل فلسطینیان به کمکهای بشردوستانه خواهد شد.
جهان عرب در دوراهی وابستگی یا مقاومت
رهبران کشورهای عربی در شرایطی قرار گرفتهاند که باید میان حفظ روابط با آمریکا و مقابله با طرح جابهجایی فلسطینیها تعادل ایجاد کنند. این طرح، با پیامدهای انسانی و سیاسی جدی میتواند ثبات داخلی، اتحاد منطقهای و هویت عربی را تهدید کند. کشورهای وابسته به کمکهای آمریکا، در صورت همراهی با این طرح، با چالشهای داخلی و بحرانهای امنیتی بیشتری روبهرو خواهند شد. از سوی دیگر، رد این طرح مستلزم بازآرایی گسترده نظم سیاسی در خاورمیانه است.
رئیس ستاد قدس و انتفاضه گفت: «آمادگی مردم ایران برای بازسازی غزه نشان از فرهنگ بالا و ایثار و ازخودگذشتگی دارد. در جریان پیجرها و آسیبهایی که لبنانیها دیدند، چشمپزشکان برای حضور در عرصه میدانی مداوا اعلام آمادگی کردند و این اقدامی بینظیر بود. این پتانسیلها قابل کتمان نیست و مردم ما در حمایت از مردم لبنان و فلسطین انگیزه دارند و در موضوع فلسطین به طریق اولی این مسئله وجود دارد.»
«استیو ویتکاف» نماینده ویژه رئیسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه امروز (یکشنبه) اعلام کرد که مذاکرات در مورد مرحله دوم توافق آتشبس در نوار غزه این هفته ادامه خواهد یافت.
مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا با موضعی علیه حماس اظهار داشت: «حماس نمیتواند بهعنوان یک نیروی نظامی یا حکومتی به کار خود ادامه دهد. تا زمانی که حماس وجود داشته باشد، صلح غیرممکن خواهد بود. حماس باید از بین برود. باید ریشهکن شود.»
از کوچک سازی دولت تا حمایت مطلق از اسرائیل
دونالد ترامپ پس از آغاز دورهٔ دوم ریاستجمهوری خود، با صدور مجموعهای از فرمانهای اجرایی بحثبرانگیز، تغییرات گستردهای در سیاست داخلی و خارجی آمریکا ایجاد کرد. این اقدامات شامل بازنگری یا لغو بسیاری از سیاستهای دولت بایدن، کاهش حمایت از سازمانهای بینالمللی، تأکید بر حمایت از اسرائیل، و تلاش برای جابهجایی اجباری فلسطینیان در غزه بود. همزمان، مخالفتها با محدودیتهای آزادی بیان و تصمیمات جنجالی او در سیاستهای تجاری و کمکهای خارجی ادامه یافت.
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین ضمن اعلام «مخالفت کامل خود با کوچاندن فلسطینیان از سرزمین تاریخی خود»، گفت: «هرکس معتقد است که میتواند معامله قرن جدید رقم بزند، متوهم است.»
فلسطینیان در غزه که در طول تهاجم ۱۵ ماهه اسرائیل متحمل ویرانیهای زیادی شده است، هر روز برای دسترسی به آب تلاش میکنند. فلسطینیها در شهر رفح ساعتها در صف ایستادهاند تا از یک تانکر آب بگیرند.
رئیسجمهور آمریکا ضمن اعلام «موضعگیری سخت درباره غزه »، گفت: «من نمیدانم ساعت ۱۲ ظهر چه اتفاقی خواهد افتاد. من نمیتوانم به شما بگویم اسرائیل قصد دارد چه کاری انجام دهد».
دور دوم ترامپ؛ سیاست نمایشی یا تغییر استراتژیک
دوره دوم ریاستجمهوری دونالد ترامپ با تحرکات بحثبرانگیز در خاورمیانه آغاز شده است. اگرچه تمرکز او بر ملیگرایی اقتصادی و فشار حداکثری بر ایران، یادآور سیاستهای پیشین اوست، اما اظهارات و اقداماتش همچنان جنجالآفرین بوده و چالشهایی جدی برای ثبات منطقه ایجاد کرده است. تنشها در غزه ، پیچیدگی توافقات آتشبس و رویکرد نامشخص در قبال دیپلماسی منطقهای، نشاندهنده دوری از یک سیاست مشخص و پایدار در خاورمیانه است.