بسیاری از متفكرین شفاهی از جهات مختلفی با یكدیگر متفاوتند. اما در یك چیز مشترك هستند. آن هم این كه حاضر نیستند هیچ كتاب و یا مجموعه‌ی مكتوبی از ایشان منتشر شود. این افراد معمولا نظرات خود را در غالب مصاحبه و یا سخنرانی بروز می‌دهند، كه گاهی با نظر قبلی‌شان نیز متفاوت است. ولی به دلیل شفاهی بودن قابل نقد و بررسی نیست.
از طرفی این افراد مدعی آوردن نقشی جدید در دایره تفكر معاصر ایرانی هستند. اما به مانند متفكرین قبل از میلاد مسیح مكتوبات را قابل خود نمی‌دانند. همچنین این افراد تفكرات غامض و گاه خاص خود را ابتدا در جمع عوام مطرح می‌كنند و بعد منتقدان را به بی‌سوادی متهم می‌كنند. در صورتی كه یك متفكر برای بسط و آزمون خطای اندیشه خود باید ابتدا در یك جمع تخصصی نظرات خود را ارائه كند. تا با نقد و بررسی ایرادات آن رفع شود.
مشهورترین متفكر شفاهی معاصر سید احمد فردید است كه مهمترین بخش تفكرش تجدد ستیزی و پر و بال دادن بی حد و حصر به سنت است. سید احمد فردید با توجه به نوع تفكر خاص فلسفی‌اش اعتقادی به مكتوبات نداشت و به همین دلیل پس از گذشت سالها از مرگش شاگردان وی حلقه وسیعی از افراد متفاوت و متناقض را شامل می‌شوند كه از لندن نشینان متفرعن گرفته تا سنتگرایان متصلب را در بر می‌گیرد. به قولی هر كسی از ظن خود یار این تفكر است. این شاگردان غالبا دیدگاه نزدیكی به یكدیگر ندارند. اما برخی از آنان علل الخصوص در قضایای سیاسی اخیر پشت جریان انحرافی ایستاده‌اند و از آن حمایت كرده‌اند.
این مدل تفكر شفاهی بعد از دنیای فلسفه اكنون وارد دنیای سیاست نیز شده است. اسفندیار رحیم مشایی داعیه دار فكری دولت از این دسته است. وی در سال‌های اخیر هر روز حرفی می‌زند و فردایش آن را تكذیب می‌كند كه منظور من این نبوده است و برخی غرض ورزانه آن را تعبیر كرده‌اند. البته پشت این شفاهی بودن نوعی ترس از افشا شدن نیز وجود دارد.
در این رابطه به عنوان مثال یكی از مسائل مهمی كه در ابتدای انقلاب اسلامی بروز پیدا كرد همین ابراز نظرات دانشمندان در مكتوبات بود. تا مردم از این طریق جریان مقبول‌شان را انتخاب كنند. نه این كه مثلا یك مناظره تلویزیونی سرنوشت یك ملت را مشخص شود. كتاب‌های افرادی مانند شهید مطهری، مقام معظم رهبری، آیت الله امینی، آیت الله شهید بهشتی، آیت الله شهید باهنر، دكتر علی شریعتی و بسیاری از شخصیت‌های تاثیرگذار نظام كه در زمان خود پرفروش نیز بوده‌اند از این نوع است.
به قول رضا امیرخانی بترسیم از جماعتِ بی‌كتاب، فیلسوفِ شفاهی، استراتژیستِ تلویزیونی، متفكر رسانه‌ای هفتگی و مكتبِ بی‌مكتوب...
