میدان‌های نبرد مدرن روز به روز عرصه حضور ابزارهای رباتیک و استفاده از هوش مصنوعی می‌شود. این امر جدا از تاثیرات بر جنگ‌های آینده، مسائل اخلاقی و حقوقی تازه‌ای را هم پیش آورده است.
فرارو- تاریخ پیشرفت فناوری بشر از دیرباز با جنگ‌ها و تحقیقات نظامی در هم آمیخته شده است. حاکمان سرزمین‌های مختلف همواره به امنیت بیش از هر چیز دیگری بها داده‌اند و این امر در اختصاص بودجه‌های کلان برای نوآوری در ساخت جنگ افزارها نیز وجود داشته است. با ورود به عصر هوش مصنوعی و پیشرفتهای رباتیک، میدان جنگ نیز شاهد تغییراتی قابل توجه است که غفلت از آنها می‌تواند هزینه زیادی به همراه داشته باشد.
به گزارش فرارو، در جنگ اوکراین استفاده از کوادکوپترهای ساده برای هدف قرار دادن سربازان یا خودروهای سبک دشمن فراگیر شد و در جنگ غزه نیز ارتش اسرائیل به استفاده گسترده از خودروهای کنترل از راه دور روی آورد.
یکی از این خودروها روبدوزر است که خبرگزاری فرانسه سراغ آن رفته است. در نگاه اول، هیچ چیز غیرعادی در مورد بولدوزر عظیمی که خاک را در یک سایت آزمایشی در مرکز اسرائیل زیر و رو می‌کند وجود ندارد، اما وقتی نزدیک‌تر می‌شوید، قسمت تعجب برانگیز دیده می‌شود: کابین راننده به طرز عجیبی خالی است.
«روبدوزر» (Robdozer) یک خودروی مهندسی زرهی است که از راه دور کنترل می‌شود و در مورد مذکور، از یک نمایشگاه نظامی در آلابامای آمریکا که هزاران کیلومترها دورتر است، هدایت می‌شود.
مهندسان ارتش و کارشناسان نظامی می‌گویند که روبدوزر -نسخه رباتیک بولدوزر «کاترپیلار دی۹»- نشانه‌ای از آینده جنگ‌های خودکار است.
ارتش اسرائیل سال‌هاست که از دی۹ در خط مقدم برای کارهایی همچون هموار کردن جاده‌ها برای پیشروی نیروها، پاکسازی آوار و تسطیح زمین استفاده می‌کند، اما از زمانی که جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲) آغاز شد و بعداً به لبنان گسترش یافت، ارتش اسرائیل به‌طور فزاینده‌ای از این نسخه رباتیک برای بهبود عملیات میدانی و کاهش خطرات برای نفراتش استفاده کرده است.
در طول جنگ غزه، ارتش اسرائیل بیشتر به نسخه بدون سرنشینی روی آورده است که می‌تواند طیف کاملی از وظایف را «حتی بهتر از انسان» انجام دهد، اما نگرانی‌ها راجع به نقض بیشتر حقوق بشر را توسط ارتشی که همین حالا هم کارنامه سیاهی در این زمینه دارد تشدید می‌کند.
استفاده فزاینده اسرائیل از فناوری پیشرفته در میدان نبرد به دلیل خطاها، عدم نظارت انسانی و احتمال نقض قوانین بین‌المللی مورد انتقاد قرار گرفته است.
تحلیلگران می‌گویند که استفاده روزافزون روبدوزر توسط اسرائیل، بازتابی از روند جهانی به سمت خودکارسازی وسایل نقلیه سنگین جنگی است، مانند نفربرهای کنترل از راه دور که عملکردی مشابه پهپادها دارند.
یک مقام نظامی اسرائیلی که به دلیل حساسیت‌های امنیتی نخواست نامش فاش شود، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ارتش بیش از یک دهه است که از ابزارهای رباتیک استفاده می‌کند، اما در تعداد بسیار کم. [این ابزارها] اکنون در جنگ‌های بزرگ‌مقیاس به کار گرفته می‌شوند.»
اندرو فاکس، سرگرد بازنشسته ارتش بریتانیا و پژوهشگر در «انجمن هنری جکسون» در لندن، گفت که ارتش اسرائیل احتمالاً اولین نیروی نظامی است که از ماشین‌آلات جنگی کنترل از راه دور در یک منطقه جنگی فعال استفاده می‌کند.
او گفت این تحول «الگوی جنگ را تغییر می‌دهد»، زیرا وظایف را به همان اندازه مؤثر اما با خطر بسیار کمتر برای کارکنان انجام می‌دهد.
اینکه رژیم اسرائیل به دنبال حفظ جان سربازان خودش باشد نکته عجیبی نیست، اما مساله اینجاست که سربازانی که خود در میدان نبرد حضور ندارند احتمالا با خیال آسوده تری دست به جنایت بزنند.
استفاده از تجهیزات نظامی خودکار محدود به اسرائیلی‌ها نیست. وزارت دفاع آمریکا سال هاست که پروژه دارپا را دنبال می‌کند و هربار انتشار ویدیو‌های تازه از محصولات این پروژه، توجهات را بخود جلب می‌کند. ناوشکن‌های خودران تایپ ۰۵۵ چین و خودروی روباتیک زمینی رزمی Uran-۹ روسیه هم گواهی مضاعف بر شتاب جهانی در فناوری‌های نظامی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند.
جان اسپنسر، رئیس مطالعات جنگ شهری در «مؤسسه جنگ مدرن» (Modern War Institute) ارتش آمریکا در وست پوینت، گفت: «آینده این است.».اما فراتر از معایب اخلاقی و حقوقی چنین فناوری پیشرفتهای، نیاز به حضور انسانی برای تصمیم‌گیری به‌ویژه در شرایط غیرمعمول نیز وجود دارد.
یکی از ضعف‌های هوش مصنوعی این است که هنوز در شرایط پیچیده و رویارویی با دوراهی‌های اخلاقی نمی‌تواند تصمیم درستی بگیرد و این چیزی نیست که بتوان با مدل‌های فعلی به آن آموزش داد.
همانطور که «مدرن دیپلماسی» می‌نویسد، مهم این نیست که چه کسی پیشرفته‌ترین هوش مصنوعی را دارد، بلکه این مهم است که چه کسی به شکلی مسئولانه از این فناوری استفاده می‌کند. با تشدید رقابت جهانی بر سر ادغام هوش مصنوعی و رباتیک در عملیات نظامی، ضروری است که اندیشمندان، سیاست مداران و کارشناسان نظامی برای رسیدگی به ابعاد پیچیده اخلاقی و راهبردی این فناوری‌ها چاره‌ای بیاندیشند.
