در یک مطالعه جذاب، دانشمندان علوم اعصاب تأثیر منحصر‌به‌فرد موسیقی نوستالژیک بر مغز را فاش کردند.
فرارو- مطالعه‌ای جدید فاش کرد موسیقی‌هایی که حس نوستالژی را برمی‌انگیزند، یک شبکه خاص از نواحی مغزی مرتبط با حافظه، خودبازتابی و احساسات را فعال می‌کند.
به گزارش فرارو به نقل از سای پست، محققان به تازگی دریافتند آهنگ‌های نوستالژیک انتخاب‌شده توسط خود افراد، فعالیت مغزی بیشتری را نسبت به موسیقی‌های آشنا یا ناآشنا که حس نوستالژی ایجاد نمی‌کنند، در بزرگسالان جوان و مسن‌تر برانگیخته می‌کنند. جالب اینجاست که بزرگسالان مسن‌تر فعالیت مغزی بیشتری در نواحی کلیدی مرتبط با نوستالژی نشان دادند، که این به این معناست که موسیقی نوستالژیک ممکن است نقشی ویژه در حافظه و پردازش احساسات در سنین بالا ایفا کند. این تحقیق به دلیل علاقه فزاینده به چگونگی کمک موسیقی به افراد دچار از دست دادن حافظه، به ویژه کسانی که به بیماری آلزایمر یا شرایط مشابه مبتلا هستند، انجام شد. در حالی که این مسأله به خوبی شناخته شده است که موسیقی می‌تواند احساسات قوی ایجاد کند و خاطرات شخصی را به یاد بیاورد، دانشمندان تنها به تازگی شروع به بررسی واکنش مغز به موسیقی نوستالژیک کرده‌اند.
هدف این مطالعه جدید درک این بود که تأثیر موسیقی‌ای که حس نوستالژی ایجاد می‌کند، چگونه از دیگر انواع موسیقی متمایز است و این تأثیرات چگونه در طول عمر تغییر می‌کنند. این دانش بنیادین ممکن است در آینده منجر به توسعه درمان‌های جدیدی شود که از موسیقی برای کمک به حفظ حافظه و رفاه عاطفی در افراد مسن استفاده کنند. سارا هنسی، نویسنده مطالعه و دانشمند پژوهشی پسادکترا در دانشگاه آریزونا، در این باره می‌گوید: «من از نوجوانی به عنوان یک موسیقیدان و شنونده موسیقی، متوج ه شدم چگونه برخی آهنگ‌ها می‌توانند مرا به یک لحظه خاص از زمان ببرند و احساساتی که در آن زمان داشتم را دوباره تجربه کنم.» او ادامه می‌دهد: «زمانی که به آلبوم سفید بیتلز گوش می‌دادم، خودم را در حال رانندگی با پدرم به سمت مدرسه در روز‌های برفی و نوشیدن شکلات داغ می‌دیدم.»
هنسی همچنین با گزارش‌های متعدد غیررسمی مواجه شد که نشان می‌دهند افراد مبتلا به آلزایمر می‌توانند هنوز به موسیقی‌های مورد علاقه خود واکنش‌های احساسی نشان دهند، حتی زمانی که حافظه آنها به شدت تحلیل رفته است. او می‌گوید که این موضوع باعث شد تا علاقه‌اش به این زمینه پژوهشی بیشتر شود. هدف اصلی او از این پروژه درک دلیل حس نوستالژی مرتبط با موسیقی و چگونگی شکل گرفتن این احساسات در مغز در طول دوره بزرگسالی بود. برای انجام این مطالعه، محققان ۵۷ شرکت‌کننده سالم را انتخاب کردند که شامل ۲۹ بزرگسال جوان (۱۸ تا ۳۵ سال) و ۲۸ بزرگسال مسن‌تر (۶۰ سال و بالاتر) بودند. هر شرکت‌کننده شش آهنگ که به طور شخصی برای او حس نوستالژی ایجاد می‌کرد را انتخاب کرد. هنسی می‌گوید: «موسیقی نوستالژیک یک مقوله جهانی نیست. هر فرد یک مجموعه شخصی از آهنگ‌های نوستالژیک دارد که به آنها معانی و خاطرات خاصی مرتبط است. این آهنگ‌ها می‌توانند از هر ژانری باشند.»
محققان سپس از هوش مصنوعی برای یافتن آهنگ‌های دیگر مشابه از نظر ریتم، کلید و انرژی استفاده کردند که حس نوستالژی ایجاد نمی‌کردند. این آهنگ‌ها به عنوان آهنگ‌های "کنترلی آشنا" انتخاب شدند. علاوه بر این، تیم آهنگ‌های ناآشنایی نیز انتخاب کرد تا اطمینان حاصل کنند که تفاوت‌های مشاهده شده در فعالیت مغزی ناشی از نوستالژی است نه ویژگی‌های موسیقایی یا آشنایی با آهنگ‌ها. در طول آزمایش اصلی، شرکت‌کنندگان به آهنگ‌های نوستالژیک خود و همچنین آهنگ‌های کنترل آشنا و ناآشنا گوش دادند. هر آهنگ به مدت ۴۰ ثانیه پخش شد و شرکت‌کنندگان چشمان خود را بستند تا بر روی موسیقی و هر گونه احساس یا تفکری که به دنبال آن ایجاد می‌شود تمرکز کنند. پس از آن، آنها وظایفی برای ارزیابی حافظه انجام دادند و میزان نوستالژیک بودن، مثبت بودن یا شدت احساسی که آهنگ‌ها ایجاد کردند ارزیابی شد.
اسکن‌های مغزی نشان داد که آهنگ‌های نوستالژیک، نسبت به آهنگ‌های کنترل، مجموعه گسترده‌ای از نواحی مغزی را فعال کردند. این نواحی شامل مناطقی بود که با خودبازتابی، حافظه، احساسات و پردازش پاداش در ارتباط هستند. این نواحی با هم شبکه‌ای را تشکیل می‌دهند که با پردازش خاطرات زندگی، تنظیم احساسات و تجربه لذت در ارتباط است. همه اینها اجزای کلیدی تجربه حس نوستالژی هستند. جالب اینجاست که آهنگ‌های نوستالژیک همچنین باعث افزایش اتصال عملکردی بین نواحی مغزی مرتبط با پردازش خود و آگاهی احساسی می‌شدند. به‌ویژه، قشر مدیال خلفی با انسولای قدامی در هنگام گوش دادن به موسیقی نوستالژیک ارتباط بیشتری برقرار می‌کرد، که نشان می‌دهد حس نوستالژی ممکن است خاطرات شخصی با اهمیت عاطفی را به روشی خاص و قوی ادغام کند.
نتایج نشان داد که بزرگسالان مسن‌تر در حین گوش دادن به موسیقی نه تنها احساسات مثبت بیشتری را در مقایسه با جوان‌تر‌ها گزارش کردند، بلکه واکنش‌های مغزی قوی‌تری به آهنگ‌های نوستالژیک نشان دادند. به‌ویژه، آنها در نواحی مغزی مرتبط با صدا، حافظه و نواحی پردازش حسی فعالیت بیشتری داشتند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که بزرگسالان مسن‌تر ممکن است با موسیقی نوستالژیک ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند. این مطالعه، مانند تمام تحقیقات، برخی عوامل محدودکننده دارد. هنسی خاطرنشان می‌کند: «نمونه ما از منطقه بزرگ لس‌آنجلس بود و بنابراین نمایانگر تمامی بزرگسالان جوان و مسن‌تر نیست.» با این حال، این تحقیق گامی مهم در درک علوم اعصاب نوستالژی و چگونگی تأثیر موسیقی بر تجربه‌های عاطفی زندگی است. نویسندگان این مطالعه امیدوارند که این بینش‌ها را برای پژوهش‌های آینده با جمعیت‌های بالینی، از جمله افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، به کار گرفته شوند.
