
آیزاک نیوتون، کسی که مدعی بود افتخار ابداع حساب دیفرانسیل و انتگرال متعلق به اوست و در واقع او زودتر به این کشف نائل شده است. این شروع اختلافی بزرگ بود، اختلافی که حقایق پشت پرده آن هنوز هم در هالهای از ابهام است و گویی با واقعیت، غریبی میکند.
وحید محمود قره باغ؛ یازده نوامبر ۱۶۷۵ میلادی واقعهای بزرگ رخ داد که نه تنها جهان ریاضی و مهندسی بلکه به مرور زمان تمامی جهان علم را درنوردید، به گونهای که گذشت زمان نیز بیش از پیش مهر تایید بر این ادعا زده است. بله، برای اولین بار دو علم در هم تنیده میشد و گویی انرژی هستهای خاموش همان ارتباط این دو دانش بود. ارتباطی که باعث میشد با استفاده از حساب انتگرال و برای اولین بار سطح زیر منحنی نمودارها به دست آید. امری که پیش از آن به روشهای دیگری حاصل میشد و نه به همین دقت. دانشمند بزرگ آلمانی به کشف بزرگی نائل شده بود. در واقع یادداشتهای لایب نیتس نوید تولد نقطه عطف متفاوتی در تاریخ علمی بشر را میداد.
اما به موازات این کشف بزرگ، ماجرای دیگری نیز در جریان بود. آیزاک نیوتون، کسی که مدعی بود افتخار ابداع حساب دیفرانسیل و انتگرال متعلق به اوست و در واقع او زودتر به این کشف نائل شده است. این شروع اختلافی بزرگ بود، اختلافی که حقایق پشت پرده آن هنوز هم در هالهای از ابهام است و گویی با واقعیت، غریبی میکند.
شکل ۱. پرونده مربوط به لایب نیتس و نیوتن، پروندهای که هنوز باز است.
در نهایت هیچ کدام از این دو شخصیت از ادعای خود صرف نظر نکردند و این لایب نیتس، دانشمند آلمانی بود که از آکادمی علوم سلطنتی درخواست کرد تا به منظور کشف حقیقت، کمیتهای را برای بررسی، مامور این کار کند. اما نکته قابل توجه این که خود نیوتون رئیس آکادمی علوم سلطنتی بود؛ گویی نتیجه از قبل مشخص بود. کمیتهای که برای این مهم انتخاب شده بود در واقع دوستان خود نیوتن بود. سرانجام این نمایشنامه، شکست لایب نیتس بود؛ در واقع او به سرقت فکری محکوم شد. گویی سرنوشت، چهره کریه خود را به لایب نیتس نشان میداد و آن هم تمام رخ. نیوتن پیروز این میدان بود و طبیعتا بیشتر کشفیات به نام او ثبت شد.
اما گفتنی است نمادهایی که امروزه به طور گسترده برای مشتق و انتگرال مورد استفاده است، نمادهایی هستند که برای اولین بار لایب نیتس در یادداشت هایش به کار گرفته بود.
اما ماجراهای نیوتن به این جا نیز ختم نمیشد. در واقع نیوتون با رابرت هوک نیز بر سر کشف قوانین سه گانه حرکت اختلاف داشت. هر چند این نیوتن بود که دوباره در اثبات ادعایش موفق میشد ولی مدارکی که بعدها به دست آمد، گواه این بود که هوک قوانین سه گانه را کشف کرده است.
هر چند نیوتن را بیشتر به عنوان شخصیت علمی میشناسند ولی گویا او با کرسیهای سیاست مانوستر بود تا علم؛ در واقع چندان به مسئولیتهای حکومتی بی رغبت نبود. نمایندگی مجلس در چندین دوره، ریاست خزانه داری انگلستان و نظارت بر ضرابخانه سلطنتی و مدیریت آن و در نهایت ریاست انجمن سلطنتی بریتانیا و همچنین یکی از اعضای فرهنگستان علوم فرانسه گواه این ادعاست.
نیوتن تا بدانجا پیش رفت که ملکه او را مفتخر به مقام شوالیه یا همان شهسواری کرد و اولین دانشمندی بود که افتخار این را داشت تا در کلیسای وست مینیستر به خاک سپرده شود. بله، کاروان تاریخ علم غالبا با سکوت از میان بیابان قدرت میگذرد؛ با مشعلهایی کم فروغ که البته برای رندان کافی است.