بیت‌کوین در یک سال گذشته دو برابر طلا برای ایرانی‌ها بازدهی داشته است. افزایش توجه‌ها به بازار ارز دیجیتال می‌تواند بساط سفته‌بازی در بازار ارز و طلا را جمع کند
فرارو– بازدهی یک‌ساله بیت‌کوین برای سرمایه‌گذاران ایرانی بازار ارز دیجیتال به ۲۳۵ درصد رسیده است! این یعنی اگر شما در ۲۰ بهمن ۱۴۰۲، مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان بیت‌کوین می‌خریدید، امروز دارایی شما به ۳۳۵ میلیون تومان می‌رسید!
به گزارش فرارو؛ طبق آمار ۱۵ میلیون ایرانی ارز دیجیتال دارند و طبق بررسی‌های بازار، بیت‌کوین، طلا، سکه و دلار در یک سال گذشته، مهم‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در ایران بوده‌اند. اما آنچه بیت‌کوین را از سایر دارایی‌ها متمایز می‌کند، سود نجومی آن در کنار ریسک پایین نسبت به بسیاری از ارزهای دیجیتال پرنوسان است. در حالی که برخی رمزارز‌های پرریسک سود‌های بالای ۱۰۰۰ درصد را ثبت کرده‌اند، بیت‌کوین به‌عنوان دارایی کم‌ریسک دنیای کریپتو، بازدهی ۲۳۵ درصدی را برای سرمایه‌گذاران ایرانی رقم زده است.
اما این فقط یک فرصت سرمایه‌گذاری برای مردم نیست. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که بازار ارزهای دیجیتال، به‌ویژه بیت‌کوین، می‌توانند نقش مهمی در کاهش تورم و ثروت‌آفرینی در ایران ایفا کنند. در این گزارش تحلیلی، به بررسی تأثیرات بیت‌کوین بر اقتصاد ایران و فرصت‌هایی که این دارایی دیجیتال برای سرمایه‌گذاران و سیاست‌گذاران به همراه دارد، خواهیم پرداخت.
در یک سال گذشته، بازار‌های مالی ایران نوسانات شدیدی را تجربه کرده‌اند، اما برخی دارایی‌ها بازدهی چشمگیری داشته‌اند. بیت‌کوین، طلا، سکه و دلار از جمله گزینه‌هایی بودند که سود خوبی نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌اند، اما بیت‌کوین، به دلیل افزایش نرخ دلار، بیش از دو و نیم برابر سود برای سرمایه‌گذاران ایرانی به همراه داشته است.
در جدول زیر، بازدهی سالانه این دارایی‌ها از ۲۰ بهمن ۱۴۰۲ تا امروز (به ریال) نمایش داده شده است.
جدول بازدهی سالانه بیت کوین در مقابل دلار و طلا و سکه
|
دارایی |
قیمت سال گذشته |
قیمت امروز |
بازدهی سالانه به درصد |
|
بیت کوین به دلار |
44612 |
96000 |
115.2 |
|
بیت کوین به تومان |
24492880240 |
82041600000 |
235 |
|
طلا 18 عیار |
27,535,000 |
59,642,000 |
116.6 |
|
سکه امامی |
325,860,000 |
689,950,000 |
111.7 |
|
نیم سکه |
179,500,000 |
371,000,000 |
106.7 |
|
ربع سکه |
110,500,000 |
195,000,000 |
76.5 |
|
سکه گرمی |
5830000 |
100,000,000 |
71.5 |
|
دلار آزاد |
54902 |
85460 |
55.7 |
سرمایه‌گذارانی که در ایران بیت‌کوین خریده‌اند، علاوه بر افزایش قیمت خود بیت‌کوین، از رشد دلار نیز سود برده‌اند. به زبان ساده، رشد قیمت دلاری بیت‌کوین (۱۱۵ ٪) در کنار افزایش نرخ ارز (۵۶٪)، باعث شده که سود سرمایه‌گذاران ایرانی ۱۶۸ ٪ باشد. اما اگر به سود محقق بیت کوین در ایران توجه کنیم، باید بازدهی قیمت بیت کوین به تومان در صرافی‌های ایران را در نظر می‌گیریم که با توجه به داده‌های تاریخی ۲۳۵ درصد رشد را نشان می‌دهد.
بیت‌کوین در سال گذشته (۲۰۲۴) به دلایل متعددی از سایر دارایی‌ها سودآورتر بود. رویداد هاوینگ که هر چهار سال یک‌بار رخ می‌دهد، باعث کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت شد. همزمان، پذیرش بلاکچین در سطح جهانی رشد چشمگیری داشت؛ صندوق‌های ETF بیت‌کوین و اتریوم در بازار‌های مالی سنتی جایگاه خود را پیدا کردند و دولت‌ها با بهره برداری از این فناوری برای شفاف‌سازی و امنیت دیجیتال موجب افزایش پذیرش بیت کوین شدند.
در کنار این تحولات، احتمال پیروزی ترامپ، که یکی از حامیان ارزهای دیجیتال است، موجی از احساسات مثبت در بازار ایجاد کرد. این عوامل دست‌به‌دست هم دادند تا تقاضا برای بیت‌کوین افزایش یابد و قیمت آن رشد چشمگیری داشته باشد.
اما حال که انتخابات آمریکا به پایان رسیده پیش بینی‌های کارشناسان از قیمت بیت کوین نشان می‌دهد که در ابتدای یک موج صعودی در بیت کوین قرار داریم. به همین دلیل پیش بینی می‌شود امسال هم مانند سال گذشته تقاضا برای بیت کوین در سطح جهانی و در ایران بالا باشد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران، سفته‌بازی و سوداگری در بازار‌های سنتی مثل طلا و دلار است. اما با توجه به رشد اخیر بیت کوین و احساسات مثبت پیرامون ارزهای دیجیتال، به نظر می‌رسد اگر بازار رمزارز در ایران آزادتر شود و زیرساخت‌ها برای ورود ارز دیجیتال آماده شوند، می‌تواند بخشی از سرمایه‌های سفته‌بازانه را به خود جذب کند و فشار بر بازار‌های سنتی را کاهش دهد.
با توجه به رشد نجومی ارزهای دیجیتال، بسیاری از ایرانیان به این بازار جذب شده‌اند. اما دلیل اصلی این موضوع چیست؟ آیا صرفاً سود بالای بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال باعث این استقبال شده یا عوامل عمیق‌تری نیز در این تغییر رفتار نقش دارند؟
با توجه به داده‌های تورم بانک مرکزی ایران، نرخ تورم تا مهرماه سال جاری ۳۸ درصد اعلام شده است. این رقم که بالاتر از سود بانکی است باعث شده که سرمایه‌گذاران به دنبال حفظ ارزش پس اندازشان، از سود ثابت بانکی چشم پوشی کرده و قسمتی از پول خود را روانه‌ی بازار‌های مقاوم در برابر تورم مانند طلا و بازار‌های ریسکی مانند بیت کوین کنند. در این میان، بیت‌کوین برای ایرانیان، یک انتخاب جذاب بوده است.
یکی از چالش‌های همیشگی ایرانیان در مبادلات بین‌المللی، تحریم‌های بانکی است. بسیاری از کسب‌وکار‌ها در زمینه تراکنش‌های بین المللی دچار مشکل هستند و با موانع متعددی مواجه‌اند. اما بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال این مشکل را برطرف کرده‌اند، زیرا هر فردی می‌تواند با استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال، بدون نیاز به بانک‌ها، پول خود را در کمتر از ۵ دقیقه و با کارمزد بسیار ناچیز به هر نقطه‌ای از دنیا انتقال دهد.
وقتی افراد برای تسهیل تراکنش به ارز دیجیتال و احراز هویت در صرافی‌ها روی می‌آورند، طبیعی است که برای استفاده از سایر فرصت‌های رمزارز‌ها مانند سوددهی بالای آن نیز رغبت نشان دهند.
چند سال پیش، کمتر کسی در ایران مفهوم بلاکچین و ارزهای دیجیتال را می‌شناخت. اما با گذر زمان، گروه‌های آموزشی، رسانه‌های تخصصی و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای باعث افزایش آگاهی عمومی شدند. امروزه، دیگر ارزهای دیجیتال فقط مختص افراد متخصص نیستند، بلکه حتی سرمایه‌گذاران خرد نیز وارد این حوزه شده‌اند.
در حالی که بسیاری از افراد از خرید و فروش طلا و دلار سود می‌برند، بازار ارز دیجیتال فرصت‌های بیشتری برای رشد سرمایه فراهم می‌کند. برای مثال، فردی که یک سال پیش بیت‌کوین خریده باشد، نسبت به طلا، دلار و سکه بازدهی بیشتری داشته است. همین موضوع باعث شده که بسیاری از جوانان و سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر، به جای بازار‌های سنتی، روی ارزهای دیجیتال متمرکز شوند.
برای کشور ایران که همواره تهدید‌ها را تبدیل به فرصت کرده است، ارزهای دیجیتال که در ابتدا مورد بی‌توجهی قرار گرفته، می‌تواند یک فرصت طلایی باشد. امروزه پذیرش رو به رشد این فناوری نشان می‌دهد رمزارز‌ها فقط یک ابزار سرمایه‌گذاری نیستند؛ بلکه می‌توانند نقش مهمی در ثبات اقتصادی کشور‌ها داشته باشند. البته این موضوع بسیار به سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی نیز وابسته است.
صنعت بلاکچین صنعتی است که از در و دیوار خود را وارد اقتصاد‌های جهانی کرده است. در پی کلاهبرداری‌های کلان اقتصادی مانند سقوط صرافی آمریکایی FTX یا فروپاشی شبکه ترا که باعث سقوط گسترده در بازار ارز دیجیتال شد، قدرت‌های اقتصادی بزرگ بالاخره پس از یک دوره نادیده گرفتن این صنعت، وارد صحنه شدند. آنها نهایتاً به این نتیجه رسیدند که باید برای تأمین امنیت سرمایه‌گذاران، به دنبال وضع قوانین و نظارت بر این بازار باشند و از طریق کانال‌های رسمی وارد این حوزه شوند.
تاریخ ایران نشان می‌دهد، هنگامی فناوری جذاب و ناشناخته وارد ایران شده، کلاهبرداران با تور‌های خود و برای سوء استفاده از ناآگاهی مردم، از راه رسیده‌اند.
به طور مثال، قتی دستگاه‌های خودپرداز (ATM) برای اولین بار در ایران معرفی شدند، بسیاری از مردم نسبت به آنها بی‌اعتماد بودند. داستان‌های جعلی درباره کلاهبرداری از کارت‌های بانکی و دزدیده شدن اطلاعات حساب‌ها باعث شده بود که مردم نسبت به استفاده از این فناوری جدید تردید داشته باشند. اما به مرور زمان و با فرهنگ‌سازی، این نگرانی‌ها برطرف شد و امروزه همه افراد، از خودپرداز‌ها استفاده می‌کنند.
همین مسئله درباره ارزهای دیجیتال نیز صدق می‌کند. بسیاری از مردم هنوز با مفهوم بلاکچین، کیف پول‌های دیجیتال و نحوه ذخیره امن دارایی‌های خود آشنا نیستند. به همین دلیل، کلاهبرداری‌های زیادی در این حوزه رخ می‌دهد و سفته‌بازی نیز به شدت افزایش یافته است. از سویی تفاوت نرخ تتر یا همان دلار دیجیتال باعث سوء استفاده‌هایی در قالب آربیتراژ در ایران شده است که می‌توان به راحتی با کنترل احراز هویت و اعمال محدودیت برای دامنه نوسان تتر این مشکل را رفع کرد.
همچنین اگر آگاهی عمومی افزایش پیدا کند و آموزش‌های درستی به مردم ارائه شود، ارز دیجیتال پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک فرصت اقتصادی طلایی دارد.
بیت کوین و ارزهای دیجیتال، برخلاف تصور رایج، تنها یک ابزار سرمایه‌گذاری نیستند. اگر بستر‌های لازم برای استفاده صحیح از آنها فراهم شود، می‌توانند نقش مهمی در کاهش تورم، جذب سرمایه‌های سرگردان و بهبود وضعیت اقتصادی کشور داشته باشند. تجربه نشان داده که ممنوعیت و محدودیت در این حوزه، فقط باعث افزایش معاملات غیررسمی و بالا رفتن ریسک سرمایه‌گذاری برای مردم می‌شود.
بنابراین، آموزش، فرهنگ‌سازی و وضع قوانین کارشناسی شده می‌تواند راهی برای استفاده بهینه از این فناوری باشد.
