معاون میراث فرهنگی در پاسخ به پرسشی تلویحا تایید کرد که از سوی مقامات و دولت‌ها از گذشته همواره سفارش‌هایی برای حفاری و کاوش به انگیزه یافتن گنج وجود داشته است و در این باره گفت: در این چهار سال حتی یک مورد از این سفارش‌ها، درست نبوده و موردی پیدا نشده است.
علی دارابی، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاون میراث فرهنگی در نشست خبری که یکشنبه ۱۴ بهمن‌ماه برگزار شد، در پاسخ به پرسش این خبرگزاری درباره سرانجام حفاری‌های سفارشی و سازماندهی‌شده که در زمان وزارت عزت‌الله ضرغامی علنی شد و اقدامات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای توقف این نوع از حفاری‌ها و از طرفی، مقابله با حفاری‌های مردم و قاچاق آثار تاریخی که طبق آمار یگان حفاظت افزایش زیادی یافته و به شکلی سیستماتیک شده است، گفت: درباره قاچاق تا دلتان بخواهد (سفارش) بوده، هست و خواهد بود و سفارش‌ها تمام‌نشدنی است؛ از جا‌های مختلف، درخواست‌های مختلف وجود دارد. در تغییرات دولت‌ها همواره این درخواست‌ها مطرح است که که فلان‌جا جای مهمی است و خیلی هم محرمانه و سری است. طرف درباره جانش احساس نگرانی می‌کند و به ما می‌گوید «فقط به شما می‌توانیم بگوییم». اما در این چهار سال که معاون میراث فرهنگی هستم یک مورد از اینها (سفارش) هم درست نبوده، دو سه مورد هم با هدف راستی‌آزمایی انجام شده است، آن پرونده در دولت قبل مختومه اعلام شد و در این دولت که خوشبخانه پرونده‌ای مفتوح نشده است.
به گزارش ایسنا، دارابی در ادامه این مبحث در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره اینکه چرا معاونت میراث فرهنگی درباره «حفاری‌های سفارشی» سکوت و چشم‌پوشی کرده است و مجوز‌هایی برای حفاری برای دیگر نهاد‌ها صادر شده است؟ و پاسخ معاونت میراث فرهنگی به کم‌کاری درباره قاچاق چیست، گفت: در ارتباط با موضوع حفاری، پرونده روشن است. ساز و کار دارد. حتما با ساز و کار داخلی وزارتخانه انجام شده و صورت جلسه دارد. مگر می‌شود کاری در وزارتخانه انجام شود و ما مطلع نباشیم. افزون بر این، من قائم مقام وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بودم و هستم.
معاون میراث فرهنگی در ادامه گفت: ما امیدوارم با مصوبه دولت درباره نیرو‌های انسانی، یگان حفاظت را به لحاظ نیرو و امکانات تقویت کنیم. چند شب قبل در ایلام فرمانده یگان حفاظت مورد حمله گروه‌های قاچاق قرار گرفت، که ایشان را به بیمارستان منتقل می‌کردند که خوشبختانه به خیر گذشت. ما این مشکلات را هم داریم.
دارابی درباره کم‌کاری میراث فرهنگی در موضوع حفاری و قاچاق، بیان کرد: درباره یگان حفاظت، قوی‌ترین دوره به لحاظ لجستیک، حقوق و دستمزد و ... در دوره بنده بوده است.
قائم مقام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: با سازمان امور اداری و استخدام توافق کردیم برای حل مشکل نیروی انسانی که با سونامی و بحران به ویژه در پایگاه‌ها حفاظت و موزه‌ها و این اموال‌ها مواجهیم، چهارهزار و ۲۰۰ پست سازمانی تعریف شود که در دستور کار هیأت دولت است که امیدواریم تصویب شود.
او در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا درباره اقدام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره بحران فرونشست که بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی را در تهدید قرار داده است، گفت: از شورای عالی معماری و شهرسازی چند درخواست داشتیم، که دو موضوع «الحاق شهر‌های جدید»، که نگرانی‌هایی را برای بافت‌های تاریخی و محدوده تاریخی شهر‌ها ایجاد می‌کند و همچنین «فرونشست» را که بخشی از آن به اقلیم و آب هوا و بخش دیگری از آن، راهبردی است و به حوزه کشت (کشاورزی) مربوط می‌شود، در دستور کار قرار دهد. به هر حال فرونشست تهدیدکننده است و ما نمی‌توانیم نظاره‌گر این آسیب جدی باشیم. در این‌باره بحث‌های نظری با پژوهشگاه و نهاد‌های مختلف را دنبال می‌کنیم.
دارابی در پاسخ به پرسشی درباره نقش و مواضع معاونت میراث فرهنگی در موضوع بازنگری حریم بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی، با توجه به برداشت‌هایی که پس از دفاعیه وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره بازنگری در حریم در مجلس پیش آمد و مطالباتی که نماینده‌های مجلس در این‌باره دارند، گفت: این روایت درست است که در مجلس عمده بحث نماینده‌ها، «حرایم» بود. زمانی که برنامه هفتم توسعه نیز نوشته می‌شد، آنجا در صحن مجلس مخالفتم را در این‌باره رسماً اعلام کردم. در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز، چون اختلاف نظر ما و مجلس به مجمع آمده بود، به عنوان نماینده وزارتخانه مخالفت خود را با این دو واژه اعلام کرد، به ویژه با «نهضت بازنگری» که خیلی خطرناک بود. موضع من به عنوان خادم میراث روشن است. در مجلس به رغم مخالفت‌ها تصویب شد که در حرایم بازنگری کنیم. در هر حال، بازنگری، ضوابط خاص خود را دارد. در استان‌ها کمیته باید تشکیل شود و در شورای ثبت و حریم، موضوع بررسی شود. استادان موجه نیز در این بحث حضور دارند.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه بازنگری به معنای «تقلیل» نیست، اظهار کرد: مثلا درباره باغ عباس‌آباد [که الحاق بافت شهری بهشهر به این باغ که ثبت جهانی شده، به تازگی مصوب شده است]، در شورای عالی معماری و شهرسازی رسماً با الحاق به آن مخالفت کرده‌ام و در دولت قبل و این دولت، نامه‌هایی به وزیر راه و شهرسازی نوشته‌ام. در سفر اخیر به مازندران، آقای صالحی امیری نیز مخالفت خود را اعلام کردند. در بازنگری حریم نزدیک به هزار هکتار می‌خواهیم اضافه کنیم؛ بنابراین بازنگری به معنای تقلیل نیست. خاطر جمع باشید. در بازنگری در حفظ و صیانت باید به توسعه و عمران کمک کنیم و از سوی دیگر دفاع از حقوق عامه مردم را مورد توجه قرار دهیم.
او درباره مطالبه نماینده شهر کاشان در مجلس برای کوچک کردن تپه باستانی سیلک، توضیح داد: درباره سیلک کاشان نامه‌ای تنظیم شده است تا زمین‌های معوض را برای مردم تامین کنند که از مجموعه تاریخی حفاظت کنیم. اصلا برای چه انجمن خیرین را راه انداختیم، برای اینکه از طریق یک جریان پرقدرتِ بیرون از دولت، نه صرفا از جنبه مادی، صدای بلندتری داشته باشیم. الان هم در ۳۱ استان انجمن خیرین تشکیل شده است.
دارابی درباره سرمایه‌ای که این انجمن تا کنون گردآوردی کرده است، گفت: در شب افتتاحیه انجمن خیرین، دو نفر رقم‌هایی را اعلام کردند که در حدود ۱۵۰ میلیون تومان می‌شد. منتها یکی از آنها گفت که این پول را به حوزه استانی مورد نظر خودش کمک می‌کند. به هر حال، نزدیک به ۲۰ میلیارد کمک شد که ۹ میلیارد برای چهار پروژه در سیستان و بلوچستان و ایلام که در معرض سیل قرار گرفتند، کمک شد، کمک‌هایی هم برای تشکیل پرونده ثبت جهانی الموت و مسجد اختصاص دادیم.
معاون میراث فرهنگی درباره بازگشت «بافت فرسوده» به ادبیات مدیران شهری و فشار‌هایی که به میراث فرهنگی استان‌ها برای بازنگری در حریم از طریق این مدیران وارد می‌شود، اظهار کرد: اینکه «بافت فرسوده» تعمدا مطرح می‌شود نادیده انگاشتن مسأله است. مصوبه‌ای از شورای پول و اعتباری گرفته‌ایم تا بانک مرکزی، مشوق‌هایی را برای بافت‌های تاریخی در کنار بافت فرسوده اختصاص دهد. در سیل یزد ما در جلسه هیات دولت وقت، اعلام کردیم ۱۰ همت به بافت تاریخی یزد آسیب وارد شده است، برخی دستگاه‌ها می‌گفتند برآورد زیادی شده است، درحالی‌که استدلال ما این بود که تخریب خانه تاریخی با خانه معمولی فرق دارد. به هر حال در این‌باره بحث و گفت‌و‌گو زیاد داریم، اما اگر رسانه‌ها مثالی دارند که نشان می‌دهد در سایه فشار مدیران استانی اتفاقاتی رخ داده است، به ما اعلام کنند.
علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی درباره بازنگری حریم این اظهارات را مطرح کرد که هیچ ترس و ابایی از بحث بازنگری ندارم. میراث فرهنگی زنده است و پویا بودن آن را باید در تفکر خود پیاده کنیم. در سال ۱۳۱۰ و ۱۳۴۶ بهشهر و باغ صفی آباد به ثبت رسید به واسطه کاوش‌ها بخش زیادی از خاک بیرون آمد و نزدیک به ۲۲ هکتار به این مجموعه اضافه می‌شود. همانطور که اطلاع دارید در گذشته بسیاری از تعیین عرصه و حریم‌ها، چشمی صورت گرفته است، ما نمی‌خواهیم چشمی تعیین حریم کنیم.
دارابی، معاون میراث فرهنگی در ادامه این نشست خبری، درباره وضعیت پایگاه‌ها و تبعاتی که تفویض اختیار به استان‌ها از زمان دولت قبل در پایگاه‌ها داشته است و به عدم تخصص‌گرایی و بروز مشکلاتی در تخصیص اعتبارات منجر شده و در پاسخ به این پرسش که آیا در این تفویض اختیار، تجدید نظری نمی‌شود؟ گفت: در دولت چهاردهم براساس دستور رییس جمهور همه بخش‌ها موظفند نقش دولت را کمرنگ‌تر کنند و بخش عمده اختیارات را به استان‌ها تفویض کنند. آقای صالحی امیری هم بار‌ها این موضوع را اعلام کرده‌اند. در سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تا کنون ۲۸ امور تفویض شده است که کمترین بخش به حوزه میراث فرهنگی ربط دارد که حدود ۱۰ تا ۱۲ بخش می‌شود. برای راستی‌آزمایی کارگروهی تشکیل شده است که گزارش‌ها را گردآوری می‌کنیم و اگر به نقطه‌ای برسیم که لازم باشد تفویض اختیار دیگری را انجام دهیم حتما انجام خواهیم داد و اگر مشکلی پیش آمده باشد حتما تجدیدنظر می‌شود.
او درباره تاخیر در پرداخت حقوق نیرو‌ها در پایگاه‌های میراث فرهنگی نیز توضیح داد: در دولت قبل این مورد در بودجه جاری لحاظ شد و حقوق‌ها سر وقت پرداخت می‌شود. البته از نظر حقوق و دستمزد همکاران ما براساس گزارش سازمان امور استخدامی در پایین ردیف جدول قرار دارند، که تلاش‌های در این‌باره انجام داده‌ایم، که ساماندهی نیرو‌ها از جملۀ کار مهمی بود که انجام شد.
معاون میراث فرهنگی درباره باز نگرداندن درآمد بنا‌ها و پایگاه‌های میراث ملی و جهانی به خودشان، نیز گفت: در قانون برنامه هفتم توسعه آمده است که این درآمد‌ها باید به خزانه واریز شود، اما باید به خود بنا‌ها و پایگاه‌ها بازگردد که امسال این موضوع پیگیری می‌شود درآمد هر پایگاه برای مرمت و نگهداری به خودش بازگردانده شود. امیدواریم این موضوع از نوروز اجرایی شود.
او ادامه داد: معاونت میراث فرهنگی دنبال هیأت امنایی کردن موزه‌ها و پایگاه‌ها و تشکیل تعاملی و مشارکت دیگر دستگاه‌ها مشابه آنچه در ایتالیا اجرا می‌شود، است. کارگروهی را راه‌اندازی می‌کنیم تا راهی برای برون‌رفت از این معضل داشته باشیم. با توجه به اینکه پایگاه‌ها ساختار و تشکیلاتی نداشته است، لازم بود چهار اقدام، شامل ساماندهی نیروی انسانی، حقوق و دستمزد و احراز صلاحیت‌ها را برای پایگاه‌ها انجام دهیم.
دارابی درباره تخلف شهرداری منطقه ۲۰ در شهر باستانی ری در قالب «پروژه گردشگری بام ری»، گفت: پرونده ری در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته است. به هر حال این منطقه قدمت تاریخی دارد و یکی از راه‌های مهم این است که از ری، صیانت و حفاظت کنیم. ما (درباره پروژه بام ری) اقدام حقوقی کرده‌ایم.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره تخلفاتی که در مرمت‌ها و حفاظت تخت جمشید نیز رخ می‌دهد، گفت: درباره تخت جمشید، فراز و فرود‌هایی داشتیم. مدیر پایگاه تخت جمشید صاحب نظر و باستان شناس است. اما نسبت به بعضی از مرمت‌ها، شورای عالی نظارت بر مرمت را در میراث فرهنگی تشکیل دادیم که البته از زمان داربست‌های مسجد امام (اصفهان) مطرح شد و الان اداره‌ای در زیرمجموعه اداره کل حفاظت و مرمت با موافقت سازمان امور استخدامی ایجاد شده است با عنوان اداره نظارت بر مرمت که تمام مرمت‌ها باید از این بخش مجوز بگیرد.
مصطفی پورعلی، مدیرکل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی در تکمیل این اظهارات گفت: در موضوع گورستان زیرین، با ورود به موقع پایگاه ری، کار متوقف شد. اما قرار است موضوع از مرجع قضایی پیگیری شود. البته هدف شهرداری تخریب نبوده، طرح شهرداری ساماندهی منطقه محروم است، اما این طرح کارشناسی نیست.
او درباره زمین‌خواری در مجموعه چوگان نوروزآباد و تخلفاتی که در این حوزه رخ داده است، گفت ایزدی را مأمور این کار کردم. سوای اینکه چوگان ثبت جهانی این مجموعه نوروزآباد ثبت ملی است. در دوره انتقال مدیریتی اتفاق افتاد
دارابی، معاون میراث فرهنگی در پاسخ به سوالی درباره تخلفات مربوط به مجموعه سوارکاری چوگان نوروزآباد، بیان کرد: آقای ایزدی ـ مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ـ مسئول پیگیری این موضوع شده و با توجه به اینکه چوگان ثبت جهانی شده و نوروزآباد ثبت ملی است باید تمام ضوابط مربوط به میراث فرهنگی رعایت شود.
او درباره حفاظت از میراث خلیج فارس، به تشکیل پایگاه خلیح فارس و همچنین ثبت ملی بخش‌هایی از جزیره بوموسی اشاره کرد، که ایزدی، مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی در تکمیل آن توضیح داد: سواحل خلیج فارس اهمیت زیادی دارد. دستور این بود که برای سیراف تا مکران طرح ویژه داشته باشیم؛ بنابراین هشت محوطه که مربوط به دوران اشکانی و تا میانه اسلامی در جزیره بوموسی (بوموسی) است در فهرست ملی ثبت شدند. همچنین برای چابهار و سواحل مکران نیز طرح مشابهی داریم.
پورعلی، مدیرکل امور پایگاه‌های میراث ملی و جهانی همچنین درباره سرانجام چگاسفلی به عنوان شناسنامه خلیج فارس که با مشکل جابه‌جایی روستای در عرصه و حریم آن مواجه است، با اشاره به سفرش به این منطقه و جلساتی که با نماینده مجلس و فرماندار این منطقه داشته است، گفت: پس از سال‌ها قرار است کاوش‌ها در چگاسفلی به سرپرستی عباس مقدم شروع شود. از طرفی با توجه به اینکه جابه‌جایی روستا با تبعات اجتماعی و اقتصادی همراه است، اولویت این است که با تدبیر این جابه‌جایی صورت گیرد. اولویت فعلی تداوم کاوش باستان‌شناسی و ایجاد سایت موزه در چگاسفلی است که مردم با رغبت جابه‌جا شوند، با زور اتفاقی نمی‌افتد.
