به گزارش خبرگزاري فارس، مصاحبه گروه رسانه‌اي اروپا و آمريكا با علي لاريجاني دبير شورايعالي امنيت ملي در تاريخ 2/5/86 به شرح زیر است:
«مايكل شوستر» خبرنگار راديو NPR آمريكا؛ ما از UCF اصفهان و همين طور با آقاي متكي ديدار داشتيم و ايشان در صحبت‌هاي خود گفتند كه زمان تعليق ديگر گذشته و بنابراين بحث آقاي البرادعي هم كه تايم اوتي را مطرح كردند كه در حقيقت توقف فعاليت‌هاي ايران در برابر توقف فعاليتها در شوراي امنيت مي باشد را رد مي‌كند. حال نظر شما در خصوص راه حل و رويكردي كه بتواند از درگيري بين شوراي امنيت و ايران جلوگيري كند، چيست؟
_ لاريجاني: بحث تايم اوت آقاي البرادعي بحث تعليق نيست. البرادعي تئوري‌اش در مورد تايم اوت اين است كه طرفين در جايي هستند كه بايستند و اين با بحث تعليق متفاوت است. نكته مهم اين است كه در واقع بايد ببينيم مسئله هسته‌اي ايران چيست و چگونه بايد حل شود. مسئله هسته‌اي ايران به هر حال به دليل مسائل مختلفي كه در صحنه بين الملل وجود دارد جنس سياسي پيدا كرده است، اما اگر از نظر حقوقي و فني بررسي شود راحت مي‌شود آن را حل كرد. چندي پيش نگروپونته گفته بود كه ما اطلاع داريم كه ايران تا سال 2015 به بمب اتمي نمي‌رسد چند روز پيش باز مصاحبه كرد همين مطلب را گفت. ما كه از قبل هم گفته بوديم دنبال بحث بمب اتمي نيستيم و در دكترين امنيت ملي ما بمب اتم جايي ندارد. فرض كنيد كه آنها اين حرف را نپذيرند به هر حال اطلاعات نگروپونته كه كم نيست. حالا او مي گويد تا 2015 ايران به بمب نمي‌رسد. اگر دو كيس را با هم مقايسه كنيم به اين نتيجه مي‌رسيم كه ايران الان بمب اتم ندارد و به گفته نگروپونته تا مثلاً 10 سال ديگر هم نمي‌رسد. پس چرا پرونده ايران را به شوراي امنيت مي‌برند، سنگشن مي‌گذارند اما در مورد كشوري مثل مثلاً اسراييل يا هند يا ديگران كه بمب اتم دارند هيچ مشكلي وجود ندارد؟
اين رفتار دوگانه دنيا را دچار مشكل كرده است. به نظر من يك نوع فريب‌كاري در اين قضيه وجود دارد. مسائل سياسي و مشكلات ديگر آمريكاييها روي موضوع سايه انداخته تا اين مسئله حل نشود. نمي‌شود مسئله را حل كرد.
«مايكل شوستر» راديو NPR آمريكا؛ تايم اوت ممكن است پايه‌اي براي مذاكرات باشد؟
_ لاريجاني: آمريكاييها كه مخالفند. رد كردند.
«مايكل شوستر» راديو NPR آمريكا؛آيا ايران موافق آن است؟
_ لاريجاني: ما به اين دليل كه گفتيم اين را راه حل نمي‌دانيم.
«آنا فرانسيس نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ مي‌فرماييد موضوع توقفي كه ايران طرح مي‌كند توقف بر مواضعي است كه تاكنون حاصل كرده يعني بقيه فعاليتها تا آن مقطع در جريان خواهد بود؟
_ لاريجاني: طرح آقاي البرادعي آن چيزي كه به من گفتند اين بود.
«خانم آنا فرانسيس نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ دركي كه دارم اين است كه وقتي غربيها مي‌گويند توقف يعني آنها بحث تحريمها را متوقف كنند ايران هم كليه فعاليتها مشتمل بر هرگونه غني سازي را. خوب بعد چه مي‌شود؟
_ لاريجاني: من معتقدم مسئله ايران و مسئله هسته‌اي بهانه‌اي است دست آمريكاييها، بايد دورنماي حل مسئله روش باشد. حرف ما به آنها اين بود شما هر راه‌حلي داريد بگذاريد مذاكرات آغاز شود راه حل‌هايتان را مطرح كنيد. در مذاكره ببنيم اين اقدامات دورنمايش چيست؟ تيري در تاريكي كه نمي‌توانيم پرتاب كنيم.
مشكل اين است كه آنها پاي مذاكره ننشسته‌اند، حتي آن بسته پيشنهادي را كه به ما پيشنهاد كردند ما رد نكرديم. گفتيم در پاي مذاكره بنشينيم بحث كنيم. پاسخ داديم گفتيم در مذاكره بحث شود، چرا از ميز مذاكره فرار مي‌كنند؟ كسي كه از ميز مذاكره فرار مي‌كند مشكل سياسي دارد و هدف ديگري دارد. شايد تو ذهن شما اين است كه ما سرسختي ميكنيم. اين طور نيست. ما دنبال لجبازي نيستيم. ايران يك سابقه تاريخي دارد، حدود سه سال پيش وزراي سه كشور اروپايي آمدند در سعدآباد مذاكره كنند، آنجا سه كشور گفتند شما چند هفته تعليق كنيد ما مسئله را حل ميكنيم. اين سه هفته شد دو سال. بعد يك طرحي به ما دادند هيچي توش نبود، پوچ. الان سولانا و البرادعي مي‌گويند اينها اشتباه كردند آن طرح را دادند تصوري در ايران اين است كه اين يك بهانه است مي‌خواهند شما را متوقف كنند. بدون دورنماي يك آينده ما نمي‌گوييم طرح تايم اوت يا چيز ديگري مطرح نكنند. هر طرحي بايد در پاي ميز مذاكره بحث شود كه معلوم شود گام به گام چه كار ميكنيم.
«ميتر بورجر» گاردين انگلستان؛ پيشنهادشان اين است كه شما تعليق كنيد غني‌سازي را آنها هم پيشنهادي را كه در ژوئن 2006 خدمت شما تقديم كردند را دنبال بكنند. چه ايرادي دارد اين طرح؟
_ لاريجاني: ايرادش اين است همين كه الان پاسخ دادم. نمي‌گويم بعد از اين قدم چه كار مي كنند. ايران تعليق بكند كه بعد چي مي‌شود؟ هيچ روش نيست. پس ما اول در مذاكره بايد ببينيم ما چه قدمي برداريم آنها چه قدمي بردارند. من تقاضايم اين است كه با توجه به سابقه تاريخي موضوع به مسئله نگاه شود، يعني خودتان را در پوزيشن ما بگذاريد با سوابقي كه آنها با ما انجام دادند بعد ببينيد آيا ما رفتار غير معقولي انجام داديم؟ اينها به من گفتند كه ما نگرانيم كه شما اين غني سازي را ببريد به سمت سلاح. در مذاكرات برلين من به سولانا گفتم خيلي خوب اولاً اين حرف شما حرف درستي نيست قبل از اينكه جرمي انجام بشود كه مجازات نمي‌كنند، اما فرض كنيم شما نگرانيد.
من يك فرمولي مي‌دهم نگراني شما رفع شود. ما مي‌آييم كليه فناوري هسته‌اي‌مان را مي‌گذاريم در كنسرسيوم بين‌المللي كه خود شما هم در آن مداخله داشته باشيد و نظارت داشته باشيد. ايشان هم خيلي اين تئوري را پسنديدند، اما بعد نگذاشتيد انجام بشود. پس مسئله آنها عدم اعتماد نيست.
اگر از من بپرسيد من مي‌گويم آنها مي‌خواهند ايران دانش هسته‌اي داشته باشد. اين يك اشتباه استراتژيك دارد، چون ايران اين دانش را پيدا كرده مثل اين مي ماند كه يك استاد دانشگاه را بگويند ما مي‌خواهيم تو ديگر سواد نداشته باشي. ممكن است كه دوست داشته باشند ولي ممكن نيست. بهتر اين است كه واقعاً نگراني شان رفع شود. ما گفته‌ايم نظارت آژانس را مي‌پذيريم. «ان. پي. تي» را قبول داريم بازرسان آژانس بيايند ولي نمي‌توانيد بگوييد دانش را نداشته باشيد. يك خاطره‌اي من دارم براي شما شايد جالب باشد. حدود يك سال و نيم پيش در وين من با وزراي خارجه كشورهاي اروپايي مذاكره‌اي داشتم خيلي راجع به همين چيزها بحث كرديم، يكي از كشورهاي اروپايي نماينده‌اش آنجا به ما گفت كه ما اصلاً نمي خواهيم شما به نوها دست پيدا كنيد. اين خيلي حرف عجيبي است بهشان گفتم شما كه مي گوييد ما كشورهاي مترقي و متمدن هستيم، دانش بايد فراگير باشد چطور در اين قضيه نبايد دانش را طبقه بندي كرد! يك سري ملت‌هاي خوب يك سري ملت هاي بد. بعضي از ملتها حق دارند همه دانش‌ها را داشته باشد، بعضي‌ها نبايد داشته باشند. اين وجهه خوبي براي غربيها نمي‌سازد.
«مايكل شوستر» راديو NPR آمريكا؛ آيا آمادگي مقابله با تحريمهاي سازمان ملل را در عين حفظ برنامه هسته‌اي تان داريد؟
_ لاريجاني: تحريم به ضرر كساني است كه اين كار را انجام مي‌دهند. معلوم نيست اينها خيلي به نفع خودشان هم باشند، يعني براي كساني كه مي‌خواهند تئوري هژموني كه در دنيا را تحقق ببخشند اين كارها براي خودشان مضر است. شما ببينيد منطقه ما چقدر مشكلات دارد در فلسطين، لبنان، عراق، افغانستان. اين كارها دشمني را زياد مي‌كند. در دشمني حلوا خير نمي‌كنند و اين اشتباهي است كه مي‌خواهند هژمونيك باشد. در دنيا در فارسي يك اصطلاحي است كه مي‌گويند گرهي كه با دست باز مي‌شود با دندان باز نمي‌كنند.
«مايكل شوستر» راديو NPRآمريكا؛ ممكن است يك مقدار روشن‌تر بفرماييد درك شما از پيشنهاد البرادعي در خصوص تايم اوت چي هست؟ چه توقعي از ايران دارند در اين مورد؟
_ لاريجاني: من نمي‌دانم در افكار عمومي چه جوري موضوع را مطرح كردند، ولي آنچه كه به خود من گفتيد اين بود شما در جايي كه هستيد بايستيد آنها هم در جايي كه هستند. من هم بهشون گفتم كه اين را مي‌توانند تو مذاكرات به عنوان ايده خودشان مطرح كنند. در مذاكرات با سولانا ايده‌هاي خيلي متنوعي براي حل مسئله مطرح شد، چون در واقع دو تا نگراني است يك نگراني ايران دارد كه معتقد است فشار دارند به ايران مي‌آورند كه ايران دانش هسته‌اي نداشته باشد، دانش صلح آميز هسته اي. يك نگراني اگر واقعي باشد طرف مقابل مي‌گويد كه مي گويند ما نگرانيم شما در آينده منحرف شويد. به فرض اينكه سياسي نباشد و واقعي باشد. حالا من سوالم از شما اين است كه واقعاً اين عقل جمعي نمي‌تواند اين دو تا نگراني را رفع كند؟ حتي حداقل ده پانزده تا راه حل وجود دارد، يعني دو تا نگراني را رفع كند. در مذاكرات با سولانا اينها مطرح شد. مگر اينكه پشت قضيه يك چيز ديگر باشد اراده‌اي ديگر كه نخواهد اين انجام شود.
«خانم آندريا آلكوديا» مجله فوكوس آلمان؛ چند دانه سانتريفيوژ كلاً مشغول به كار است، چون ما در اين سفر نتوانستيم به نطنز برويم و يك موضوع ديگر آيا ايران مقداري فعاليت‌هايش را آرام كرده در اين خصوص؟
_ لاريجاني: چرا برايتان اينقدر مهم است؟ آنهايي كه متخصص اين معنا هستند مي‌دانند خيلي تفاوتي ندارد. كشوري كه به يك سطحي برسد حالا تعدادش زياد باشد يا كم باشد. خيلي فرق نمي‌كند. چيز محرمانه‌اي نيست چون بازرس‌هاي آژانس مرتب مي‌آيند مي‌بينند. از البرادعي مي‌توانيد سوال كنيد مشكلي نيست.
«خانم نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ آيا كاهشي سرعت فعاليتها پيدا كرده چون البرادعي هم راجع به اين صحبت كردند كه يك مقداري كاهش پيدا كرده؟
_ لاريجاني: عرض مي‌شود كه اينها نكات خيلي مهمي نيست كه مسئله را حل كند. آنچه كه مهم است اين يك بازي كوچك نيست. بازي بزرگ قواعد خاص خودش را دارد. آنچه كه مهم است اين است كه ما يك كشور مسئوليت پذير هستيم چه در بحث هسته‌اي و چه در بحث مسائل منطقه ما نظامات بين‌الملل را رعايت ميكنيم. عضو «ان. پي. تي» هستيم مقرراتش را رعايت ميكنيم. بازرس‌هايش بيايند بازرسي كنند. اخيراً هم معاونين البرادعي آمدند اينجا مذاكرات خوبي با آنها داشتيم. ما كشور ماجراجويي نيستيم، منتهي به ما نمي‌توانند تحميل كنند چيزي را براي ما هم قاعده جديد نمي‌توانند وضع كنند. ما مي‌گوييم قاعده‌اي كه براي همه است براي ما هم باشد.
«سارا وانيل» نرول ابرزواتور فرانسه؛ مي‌توانيد اين مطلب را تأييد بفرماييد كه بازرسان آژانس به زودي از اراك ديداري خواهند داشت و اين بازديدها ادامه خواهد پيدا كرد يا اينكه مورد خاص توافقي است؟
_ لاريجاني: طبق برنامه‌اي كه با آژانس تنظيم كرديم مي‌توانند انجام بدهند.
«سارا وانيل» نرول ابرزواتور فرانسه؛ پس ادامه خواهد داشت؟
_ لاريجاني: يك برنامه تايم تيبلي دارد.
«خانم نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ پس تأييد شما در حقيقت بر انجام مذاكرات در مقطع اوليه است و تعليق صورت خواهد گرفت، اما در طول مذاكراتي كه مي‌فرمايد اگر آغاز شود ايران اين امكان را كه ممكن است متوقف كند غني سازي را يا اينكه نه تأكيد دارد كه اين كار در همين جريان و در همين فضا ادامه خواهد يافت؟
_ لاريجاني: من فكر ميكنم اين كار غير منطقي است، ولي ما مانع طرح اين مسئله در مذاكرات نمي‌شويم. من برايتان توضيح دادم كسي كه به يك فناوري مي‌رسد محروم كردنش امكان عقلي ندارد، ولي طرف مقابل هر ايده‌اي دارد مي تواند در مذاكرات مطرح كند.
«ميتوبورجر» گاردين انگلستان؛ رئيس جمهور در سخنراني اخيرشان بحث ادامه تحقيقات در خصوص P2 را طرح كردند كه يك مقدار باعث شده ابروهاي جامعه بين‌المللي بالاتر كشيده شود. ممكن است بفرماييد ايران تا چه حد مايل است كه در اين خط به فعاليت‌هايش ادامه دهد؟
_ لاريجاني: من نمي‌دانم چرا جامعه بين‌المللي ابروهايش را بالا كشيده‌اند. به هر حال تحقيقات حق هر كشوري هست. ابروها را بايد وقتي بالا كشيد كه به يك موجود خطرناكي برسند. وقتي كه زير نظر آژانس تحقيقات انجام مي‌شود ابروهايش را براي چي بالا مي‌كشند؟
«ميتوبورجر» گاردين انگلستان؛ توليد سانتريفيوژها هم زير نظر «آي اي ايي اي» هست (آژانس)؟
_ لاريجاني: آنها بازديد دارند. ما مشكلي در اين زمينه نداريم. ما مطابق «ان. پي. تي» و سيف گارد عمل ميكنيم.
«خانم نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ فرآيند طولاني را در حقيقت ما شاهد بوديم از سال 2003 تاكنون و مطلع هستيد كه بحثي هم كه مطرح است در حقيقت با توجه به اينكه موضوع در شوراي امنيت سازمان ملل مطرح شده بحث نگراني آمريكاييها و چند تا كشور اروپايي نيست، بلكه اين جامعه بين المللي است كه اين ابراز نگراني را داشته. آيا فكر مي‌كنيد با توجه به مجموعه تحولات صورت گرفته شاهد نوعي كاهش تنش در مجموعه تحركات هستيم. در چه مرحله‌اي الان قرار داريم؟ و آيا ايران علاقه‌مند است كه به نوعي جو را آرام كند اقداماتي كه اخيرا صورت داده‌ايد و همين طور سفري را كه ما در اينجا داشته‌‌ايم و احتمال اينكه شرايط تندتر شود و به سوي قطعنامه سوم در شوراي امنيت پيش بروند را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
_ لاريجاني: شما تصورتان اين است كه يك اجماع بين‌المللي در اين زمينه هست اين يك گزينه دقيقي نيست. غيرمتعهدها و كشورهاي اسلامي با بيانيه‌هاي خودشان مرتب مي‌گويند ما از فناوري صلح آميز هسته‌اي ايران حمايت ميكنيم. آيا اينها جزء كشورهاي بين‌المللي نيستند؟ البته ممكن است به خاطر فشارهاي آمريكا بعضي از كشورها گاهي تنازل كنند. شما اصحاب رسانه آدم‌هاي باهوشي هستيد مي‌دانيد كه در نظام بين المللي آمريكاييها چقدر فشار مي‌آورند تبعاً تحمل كشورها درجه‌بندي دارد، خيلي از كشورها مثل ايران نمي ايستند. ببينيد رفتار غيرمعقول آمريكا اين پارامتر هم بايد بهش توجه كند، بنابراين اين يك در واقع غوغاسالاري است كه مي‌گويند جامعه بين‌المللي نگراني دارد.
من سفري به اروپا داشتم يكي از وزراي خارجه كشورهاي اروپايي يك نكته‌اي گفت كه اين براي شما جالب است او به من گفت كه برويم رو همان توافق شما با سولانا در برلين. گفتم خوب چرا پس آن زمان رد كرديد؟ گفت خصوصي به شما يك چيزي را مي‌خواهم بگويم و آن اين است كه بعضي از كشورهاي بزرگ فكر مي‌كردند دو تا قطعنامه بدهند شما عقب‌نشيني مي‌كنيد مشكل اين است، يعني از شوراي امنيت به عنوان ابزار براي فشار به كشور.. من فكر مي كنم كيس ايران يك مدلي است كه دنيا متوجه شود دوره اينگونه زورگويي‌ها به سر آمده است، اما اينكه آيا ما هم مي‌خواهيم حركت سازنده‌اي داشته باشيم. قطعاً همين طور است. تلاش ما اين است كه در درون مذاكرات مسير ديپلماتيك معقول طي شود، اما اين 50 درصد مسئله است پنجاه درصد مسئله طرف مقابل است.
اگر آنها رفتار غيرمعقول انجام دهند اين سد مي‌شود. من اميدوارم كه در اين قضيه متوجه شوند با تندروي در شوراي امنيت به نتيجه‌اي نمي‌رسند. بي‌جهت ايران را به عكس العمل وا مي‌دارند، ولي ما آماده‌ايم كه در دوران مذاكرات به يك تفاهمي برسيم.
«ميتوبورجر» گاردين انگلستان؛ همانگونه كه فرموديد آمريكا و انگليس در حقيقت در پي توقف ايران از دستيابي به اين دانش هسته‌اي هستند و اظهار مي‌دارد كه دير شده آيا واقعا توانسته‌ايد مشكلات خودتان را در تمامي زمينه‌هاي فعاليت‌هايي كه داريد حل كنيد؟ مسائلي كه مربوط به «پي يك» و «پي دو» بوده و شما مثال استاد دانشگاه را زديد كه نمي‌شود او را از داشتن اطلاعاتش سلب كرد، آيا فكر مي‌كنيد كه هيچ مشكل ديگري نخواهيد داشت؟
_ لاريجاني: بحث مشكل نيست. اولاً ما P2 نيستيم. مسئله‌اي كه شما داريد مرتب اسم مي‌بريد در واقع تحقيقات راجع به ورسيون‌هاي بهتر است. من فكر ميكنم شما قبول داريد كه جلوي يك ملت را از نظر تحقيقات نمي‌شود گرفت. تحقيقات هميشه تلاش و توفيق دارد، بعضي جاها مشكل دارد همين طور بايد جلو برود. ولي فعلاً ما در يك سطح بسيار خوبي قرار داريم.
«خانم نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ شما فرموديد كه تحقيقات ادامه دارد و در حقيقت توانسته‌ايد كه اورانيوم غني‌سازي كنيد، آيا نظر داريد كه همانگونه كه عنوان شده وارد بحث فاز صنعتي آن هم بشويد و به عدد پنجاه هزار برسانيد سانتريفيوژها را كه سوخت بوشهر را هم خودتان تأمين كنيد؟
_ لاريجاني: سوخت بوشهر را روسها بايد تأمين كنند، تعهد دادند بايد انجام دهند. اين ربطي به هم ندارد. مسئله مهم اين است كه ما در برنامه چشم انداز اقتصادي ايران از نظر فناوري برق حدود شانزده هزار مگاوات برق اتمي در نظر گرفته‌ايم، بنابراين بايد يك تضميني براي سوختش وجود داشته باشد، اين البته به معناي اين نيست كه همه سوخت را ما مي‌خواهيم خودمان تأمين كنيم. بستگي دارد به پارامتر اقتصادي و چيزهاي ديگر، ولي مهم اين است كه اين ظرفيت را داشته باشيم. اگر يك وقتي به ما ندادند بتوانيم تأمين كنيم پس بستگي دارد به پارامترهاي مختلف.
«ميتوبورجر» گاردين انگلستان؛ شما فرموديد كه پس از اظهارات شما اينگونه در مي‌يابيم كه نگراني زيادي را در خصوص تحريمهاي سازمان ملل و تأثيرات آن بر اقتصادتان ندارد، حال آنكه اظهارات خزانه‌داري آمريكا به خصوص در تحريم بانك‌هاي ايراني مي‌تواند در نظر برخي از افراد اثرات بسيار مشكل زائي را در سيستم پولي و مالي دنيا براي بانك‌هاي ايراني ايجاد كند نظرات شما چيست؟
_ لاريجاني: اگر مبنايتان گزارش‌هاي آمريكاييها باشد، ما الان بايد در طول 28 سال بايد 28 بار از بين رفته باشيم. ما مخالف اين نيستيم كه ديگران مبتهج باشند با اين اطلاعات كه دارند. خوشحالي آنها هم براي ما خوب است، خوشحال باشند من نمي‌گويم كه مشكلات براي ما ايجاد نمي‌كند، ولي راه‌حل‌هايي دارد.
اگر خزانه‌داراي آمريكا فكر مي‌كند با اين مسئله مي‌تواند باعث شود كه ما از فناوري هسته‌اي صرفنظر كنيم اين اشتباه است، شما خوب مي دانيد كه دموكراسي ليبرال سوراخ زياد دارد براي حل مسائل.
«خانم نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ اگر آمريكاييها تضمين‌هاي امنيتي به شما بدهند در آن صورت آمادگي خواهيد داشت كه به نوعي غني‌سازي را متوقف كنيد، با اين كه مصمم به ادامه اين فعاليت هستيد؟
_ لاريجاني: ما احتياج به تضمين امنيتي آمريكا نداريم. آنها مشكلات خودشان را در منطقه حل كنند احتياج نيست به ما تضمين بدهند. من رابطه اين دو موضوع را با هم متوجه نمي‌شوم، مثل اين است كه شما به ما بگوييد اگر آمريكاييها تضمين امنيتي دهند شما حاضريد نفس نكشيد؟ اصلاً فناوري هسته‌اي ما براي ساخت بمب نيست. شما و ما مي‌دانيم كه بمب اتمي قابل استفاده نيست، بيشتر جنبه بازدارنده دارد.
ما مي‌فهميم كه ايران اينقدر ظرفيت دارد كه جنبه بازدارنده را داشته باشد، ولي نياز به بمب اتمي نداريم. پيشنهادات بايد پيشنهادات معقول باشد من برايتان نكته‌اي عرض كنم. شايد برايتان جالب باشد، در يكي از اين مذاكرات گفتند كه ما به شما مي‌توانيم تضمين بدهيم كه سوخت به شما مي‌دهيم ديگر چرا دنبال غني سازي هستيد؟ گفتم ما يك سابقه تاريخي داريم به اين توجه كنيد. حدود سي و پنج سال پيش آمريكاييها با رژيم شاه قرادادهاي سنگيني براي انرژي اتمي و تأمين سوخت بستند، البته فقط آمريكاييها نبودند، كانادا و آلمان و فرانسه، اينها هم بودند. همين رآكتور اتمي تحقيقاتي تهران را هم آمريكاييها داده بودند به شما.
ما يك ديكتاتور كه رفيق آمريكا بود را سرنگون كرديم و دموكراسي و ايران به وجود آورديم. آمريكاييها با ما چه كار كردند. تمام قراردادهاي اتمي‌شان را لغو كردند حتي سوخت اين نيروگاه تحقيقاتي را هم قطع كردند. پولش هم گرفته بودند خوردند.
آلمان و فرانسه هم كه قراردادهايي با ما داشتند براي نيروگاه آنها هم حذف كردند، چرا به اين رفتارها توجه نمي‌كنند؟ حالا اين كشورهايي كه با ما اين كار را كردند مي‌خواهند تضمين بدهند كه سوخت را در آينده به ما مي‌دهند، يك كسي كه مختصر عقلي داشته باشد مي‌تواند اعتماد كند به اين تضمين آنها؟
«بورجر» روزنامه گاردين؛ روسها گفته‌اند اماده‌اند كه ضمانت‌هاي لازم را تحت نظارت جامع بين‌المللي بدهند و آمريكاييها هم اين موضوع را پذيرفته‌اند تأمين سوخت را تضمين كنند؟
_ لاريجاني: ما چرا بايد اين تضمين‌ها را بپذيريم؟ كشورها تغيير مي‌كنند، سياست‌هايشان عوض مي‌شود.اين مثل اين مي‌ماند كه من با يك اتومبيلي كه دارم رانندگي مي كنم يك نفر مي‌آيد مرا از ماشين پياده مي‌كند و پشت فرمان مي‌نشيند و بعد روي يك كاغذي از سيگاري كه تو جيبش است مي‌نويسد كه در فلان تاريخ بيان آنجا در فلان سال تا من بهت اين ماشين را تحويل دهم. من الان پشت فرمانم نشسته‌ام.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ چه پيشنهادي را بايد به شما بدهند كه قابل پذيرش باشد؟
_ لاريجاني:خيلي پيشنهادها در اين مذاكرات بحث شد و خيلي از پيشنهادات را ما در جلسات با سولانا مطرح كرديم، شما ترديد نكنيد كه رويكرد ما براي حل مسئله مثبت است. مشكلي كه در درون مذاكرات وجود دارد اين است كه اينها از مذاكره فرار مي‌كنند، به ميز مذاكره برگردند و هر پيشنهادي دارند بحث كنند تا به يك راه حل برسيم. بعد از چندين جلسه ما در برلين به يك توافقي رسيديم كه نكات خوبي داشت.
ما با توافقات همراهي كرديم اما آنها به هم زدند، الان هم مي‌توانند بيايند همان را آپ توديشن كنند، بنابراين راه حل وجود دارد. بحث كنسرسيوم را نيز برايتان توضيح دادم. اگر واقعاً نگران از آينده مسئله هستند خود ما هم كل فعاليت اتمي را در اين كنسرسيوم بين‌المللي مي‌گذاريم، آيا به نظر شما اين راه حل بدي است؟
« آنا فرانسيس نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ اشكال اين طرح در آينده اين است كه اين امكان براي شما وجود دارد كه به اصطلاح با لگد اين مسئولان آژانس و ديگر اعضاء را از كنسرسيومي كه تشكيل مي‌شود، بيرون بيندازيد.
_لاريجاني: مي‌توانند تضمين‌هاي بين‌المللي ايجاد كنند كه اين كار اتفاق نيفتد. اگر چنين تصميمي از سوي ايران اتخاذ شود، آنوقت شوراي امنيت مي‌تواند برخورد كند. وقتي تشكيل اين كنسرسيوم به نفع ايران است، چه دليلي دارد به آن لگد بزند؟
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان؛ اجازه دهيد يك تايم اوتي داشته باشيم و از بحث انرژي اتمي خارج شويم.
_لاريجاني: چه خوب كه اين بحث تمام شد.
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان؛ جهت آزادسازي گروگان‌هاي انگليسي در عراق آيا اقداماتي انجام داده‌ايد؟
_لاريجاني: من نمي‌دانم توسط چه كسي دستگير شدند، ولي كلاً اينگونه فعاليتها را درست نمي‌دانيم. به هرحال اين اتفاقات در منطقه در حال وقوع است و متاسفانه در دو طرف ما اين اقدامات صورت مي‌گيرد. چند روز پيش هم در نزديكي سفارتخانه ما در بغداد بمب منفجر كردند. در افغانستان هم عده‌اي را گروگان گرفتند، اين رفتارها رفتارهاي غير مسئولانه‌اي است و ما اين چنين اقداماتي را تأييد نمي‌كنيم.
با ما تماسي براي پيگيري نگرفتند، ولي در يك مذاكره‌اي كه داشتيم اشاره‌اي شد. اما اينكه چرا اين وضع پيش آمده مهم است، معلول يك رفتارهايي در داخل عراق است.
به طور طبيعي كشوري كه 4 سال در اشغال باشد واكنش ايجاد مي‌كند. چندي پيش گزارشي راجع به نظرسنجي كه در عراق در فاصله سه سال شده بود مشاهده كردم. چند ماه بعد از اينكه آمريكاييها اين اشغال را انجام دادند در عراق يك نظرسنجي از سوي آمريكا و انگليس صورت گرفت. آنجا در نظرسنجي 4درصد مردم عراق گفته بودند كه اينها آمدند براي آزادي عراق، حدود 4 ماه پيش هم يك نظرسنجي انجام شد در اين نظرسنجي 3 درصد مردم عراق گفتند كه اينها آمده‌اند براي آوردن آزادي. ببينيد چرا اينگونه شده است. فكر ميكنم رفتارهاي غلط وجود داشته، با تغييراتي كه در عراق صورت گرفته، سياست‌هاي اشغالگران نيز عوض شده و الان به جايي رسيده‌اند كه دوباره دارند با بعثي‌ها كار مي‌كنند.
قبل از اين سفير اخير آمريكا در عراق، سفير قبلي جلسه‌اي با تروريست‌ها در عراق داشت و در اين جلسه 7 و 8 گروه را دعوت كرده و به آنها گفته بود كه ما كمكتان ميكنيم، پول مي‌دهيم، سلاح مي‌دهيم به شرط اينكه سلاحتان را به سمت ايران و شيعيان بگيريد.
آمريكا و كشورهاي همپيمانش در خصوص افغانستان گفتند مي‌خواهيم با طالبان به عنوان تروريسم مبارزه كنيم، اما يكي از كشورهاي عضو ناتو كه روابط بسيار خوبي با آمريكا دارد پشت صحنه با طالبان قرار گذاشت. جهان در چنين وضعي به سر مي‌برد. در اين شرايط بحران عراق را نتوانستند اداره كنند.
من دو و سه ماه پيش به عراق سفري داشتم با اتومبيل رفتم كه از نزديك همه جا را ببينم. آقاي مالكي به من گفت با هلي‌كوپتر شما را مي‌بريم چون خطرناك است، گفتم نه مي‌خواهم با ماشين بروم كه بگويم دولت آقاي مالكي موفق بوده امنيت ايجاد كند.
آمريكاييها و انگليس چه كار براي بازسازي عراق كردند؟ بغداد را تبديل كردن به يك پادگان كنار خيابان. قرار بود آمريكاييها 160 مدرسه در عراق بسازند اما 6 عدد هم نساختند. چرا مردم عراق بايد از آنها خشنود باشند؟ سربازان آمريكايي به نواميس مردم توهين مي‌كند. با لگد وارد خانه مردم مي‌شوند.
اما يك نكته هست و آن اينكه احتمال مي‌دهم مسائل واقعي عراق را به رهبران آمريكا و انگليس درست نمي‌رسانند. افرادي كه در عراق صاحب مسئوليت‌هايي شده‌اند، براي اينكه بگويند موفق بودند فرافكني مي‌كنند و نمي‌روند به رهبران خود بگويند ما اشتباه داشيم. مدام طرح‌هاي جديد مي‌آورند ولي موفق نمي‌شوند.
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان؛ همه مي دانند چه فاجعه اي در عراق اتفاق افتاده است اما سوال اين است كه آيا در خصوص آزاد سازي انگليسي‌هاي ربوده شده در عراق ايران اقدامي در داخل عراق داشت و سعي كرده صدا را به نوعي برساند كه اقدامي در اين خصوص تلقي بشود؟
_ لاريجاني: حتماً، البته از ما نخواستند يعني دي‌سيپلين ديپلماتيك انگلستان چنين چيزي را از ما نخواستند. چنين چيزي را به هرحال ما هميشه آماده‌ايم از نفوذمان اگر حرفمان را بشنوند استفاده كنيم.
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان؛ از طريق تماس‌هايتان در عراق اطلاعاتي در اين خصوص توانستيد داشته باشيد؟
_لاريجاني: الان من اطلاعاتي ندارم. چون از سوي كشور شما درخواستي نرسيده است، البته روسها براي آن ربايش‌شان از ما پيگيري داشتند ما هم توصيه‌هايي كرديم و پيگيريها را كرديم.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ سؤالي در خصوص ربايش ملوانان انگليسي در آب‌ها دارم. چه اتفاقاتي در آن مقطع افتاد كه بعد از اينكه ما شما را در كانال 4 تلويزيون مشاهده كرديم، موضوع خيلي سريع جمع شد. توضيحي ممكن است به ما بدهيد؟
_لاريجاني: من در همان مصاحبه گفتم ما علاقه‌اي نداشتيم اين افراد را نگهداريم. ملوانان انگليسي تخلف كردند و وارد آبهاي ما شدند. ما نتيجه گروهي را كه براي پارلمان انگليس بررسي كرده بود، مشاهده كرديم. آنها قبول كردند كه نقشه‌هايشان اشكال داشته است به هرحال آنها وارد آبهاي ما شده بودند. مأمورين ما به اينها اخطار داده بودند و دستگيرشان كردند، اما ما بنا نداشتيم اينها را نگهداريم.
رفتاري كه ديپلماسي انگلستان انجام داد ما را يك مقدار مجبور به تامل كرد. به جاي اينكه تماس برقرار كنند بگويند بياييم مشكل را حل كنيم شروع كردند داد و بيداد راه انداختند.
وزير خارجه قبلي انگليس هر روز صبح از خواب بيدار مي‌شد سرش را از پنجره بيرون مي‌كرد فرياد مي‌زد. اينگونه مسئله حل شدني نبود. شوراي امنيت رفتند، همان روزهاي اول آن خانم ملوان را مي‌خواستيم آزاد كنيم. احساس كرديم مثل اينكه موضوع را بد فهميدند شايد تصورشان از خودشان همان اقتدار امپراطوري بريتانياي كبير بود. ما اين مسئله را متوقف كرديم و گفتيم هر وقت آمديد مذاكره كنيد ما كمكتان ميكنيم. بعد با ما تماس گرفتند بعد از اين با آقاي شين‌وال صحبت كرديم، تلاش كرديم كه اين مسئله حل شود، بنابراين از اول هم نمي‌خواستيم اينها را نگهداريم، اما رفتار دولتمردان انگليسي ما را به عكس‌العمل واداشت. فكر ميكنيم اگر در صحنه بين‌المللي حرف‌هاي معقول بزنند همه مشكل‌ها بهتر حل مي‌شود.
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان:آيا احتمال آزادي ديپلمات‌هاي ايراني توسط آمريكا وجود دارد؟
_لاريجاني: اميدوارم كه آمريكاييها عاقلانه فكر كنند كار اشتباه خودشان را درست كنند! اين كارها براي حيثيت آمريكاييها مضر است كه ديپلمات‌ها را مي‌گيرند ربايش مي‌كنند، شما مي‌دانيد اين كارها انجامش خيلي سهل است. ما نمي‌خواهيم اين چيزها فرمتي بشود در دنيا، ظاهراً آمريكاييها دوست دارند گردن گلفت محله باشند، براي خودشان بي‌آبرويي درست مي‌كنند.
«بورجر» روزنامه گاردين انگلستان: آيا در خصوص اين ايراني - آمريكاييها كه در زندان هستند در ايران و هفته پيش هم در تلويزيون مصاحبه داشتند امكاني براي آزاديشان وجود دارد؟
_لاريجاني: بله، منتهي من فكر ميكنم آمريكاييها اشتباه مي‌كنند اين رفتارها را انجام مي‌دهند. خانم رايس گفته بود ما 70 ميليون دلار مي‌خواهيم خرج كنيم براي براندازي ايران، چرا اين پولهايشان را حرام مي‌كنند؟ بدهند به خود ما مشكل حل مي‌شود.
«بورجر» روزنامهنگار گاردين انگلستان: آن خانم و ايراني - آمريكاييها كه در تلويزيون آمدند گفتند كه اين پول را در حقيقت از منافع آمريكايي نگرفتند از سوروس گرفتند، سوروس هم كه دشمن بوش است.
_لاريجاني: خيلي بي‌اطلاع نيستم از منابع آنها، چيزهايي كه در تلويزيون گفته شد مختصري از مسائل است. ولي ما كه علاقه‌اي نداريم اينها اينجا بمانند بايد بررسي‌هايشان را انجام بدهند.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان: 27 سال است كه شما روابط ديپلماتيك با آمريكاييها نداريد، اما ما دور دوم مذاكرات ايران و آمريكا و در خصوص عراق شاهد هستيم با اين همه انتقاداتي كه شما بر عليه آمريكاييها داريد چگونه است كه باز به چنين مذاكراتي وارد مي‌شود و آيا فكر مي‌كنيد در حقيقت اينگونه مذاكرات به عادي‌سازي روابط بين دو كشور بينجامد؟
_لاريجاني: مشكل ما اين است كه آنها با ما دشمني دارند مي‌كنند. ما دليلي نمي‌بينيم كه با ملت آمريكا درگير شويم، شما ببينيد بعد از انقلاب ايران كه ما يك ديكتاتور رفيق آمريكا را سرنگون كرديم با ما چه كردند؟ چند بار مي‌خواستند كه كودتا كنند بعد آمدند پشت سر صدام و آن را به جان ما انداختند، شما ترديد داريد كه صدام با حمايت آمريكا و انگليس اين كار را كرد. بعدها خانم آلبريت آمد گفت ما سه تا اشتباه كرديم يكي 28 مرداد و يكي در مورد صدام.
سؤال اين است چرا با حكومت مردمي دشمني مي‌كنند؟ ما اختلاف‌نظر داريم ولي آنها دشمني مي‌كنند. اما در قضيه عراق، عراق يك كشوري است كه ظلم زياد به او شده يعني صدام يك ديكتاتور وحشي بود ميليون‌ها آدم اينجا كشت، البته متأسفانه آمريكاييها حمايتش كردند حتي بعد از اينكه كويت را آمدند پس گرفتند. علامت به او دادند كه بكش.
اين گورهاي دسته جمعي كه در عراق است معلول آن موقع است. صدام يك چراغ سبز گرفت. اينها اشتباهاتي است كه آمريكا انجام داده است. ظلم به ملت عراق زياد شده است الان هم كه اشغال شده ظلم مضاعفي به اينها مي‌شود، 650 هزار عراقي در اين مدت كشته شده‌اند، رقم عجيبي است. چرا آمريكاييها نگران اين چيزها نيستند، ظلم مضاعف است به اين دليل ما از روند دموكراسي در عراق حمايت ميكنيم،
ما ضمن اينكه اشغال عراق را قبول نداشتيم، ولي تنها كشور منطقه بوديم كه از روند دموكراسي حمايت كرديم. براي شما جالب است كه كشورهاي منطقه كه دوست آمريكا هستند هيچ كدام با آمريكا همراهي نكردند. مقابل اين روند سياسي قرار گرفتند چند روز پيش موفق الربيعي مصاحبه كرد گفت اين تروريست‌ها از كجا مي‌آيند، من براي اينكه امنيت در عراق برقرار شود كمك ميكنم.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان: شما در حقيقت پس حامي خروج نيروهاي آمريكايي از عراق هستيد حال نشست با اينها در حقيقت تقويت‌كننده موضع ابقايشان در عراق نخواهد بود؟
_لاريجاني: من فكر نمي‌كنم كه بوش هم علاقه داشته باشد سربازهايش آنجا بمانند، شما بي‌اطلاع نيستيد از وضعي كه آنها دارند، فكر ميكنم به نفع خودشان است كه امنيت در عراق برقرار شود به نفع خودمان است كه دولت عراق قوي بشود و خود امنيت برقرار كند. من به عراق كه رفتم پديده عجيبي را مشاهده كردم؟ ديدم آمريكاييها اعتماد ندارند كه كارها را واگذار كنند. ضمناً خودشان هم نمي‌توانند امنيت برقرار كنند در يك پارادوكس ماندند. يك مقدار اختيار مي‌دهند يك جاي ديگر مي‌كشند اين مشكل ايجاد كرده است، وگرنه خيلي راه منطقي دارد دولت دموكراتيك آنجا حاكم شود توانمند بشود، كمك كنيم كه بتوانيم امنيت برقرار كند. با تروريزم مبارزه بشود و ايجاد امنيت بشود.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان؛ چگونه ايران مي‌تواند چنين كمكي را ارائه بكند و همين‌طور كمك به جلوگيري از جنگ داخلي كه بين شيعه و سني راه افتاده است؟
_لاريجاني: جنگ داخلي كه شما شيعه و سني مي‌گويد عامل بيروني دارد و گرنه شيعه و سني در عراق خيلي هم با هم صميمي زندگي مي‌كردند با هم ازدواج مي‌كردند. با صحنه عراق آشنا هستيم. من خودم متولد نجف هستم، بيگانه نيستيم. مشكل در عراق اين است كه يك عوامل بيروني تحريك مي‌كنند، چندي پيش يك نشستي بود بين مسئولان اطلاعات چند كشور منطقه و آمريكاييها. نه در عراق. در يكي از كشورهاي منطقه. آنجا تصميمات خوبي نگرفتند آن تصميمات باعث شد كه اختلاف را دامن بزنند. در دوره‌اي كه سفراي كه آمريكاييها گارنر، برمر، نگروپونته را در عراق فرستاده بودند، دعواي شيعه و سني نداشتيم اما بعد در يك مقطعي دعواي شيعه و سني بوجود آمد، يك عواملي آنجا اين را تحريك كردند، اشتباه آنها بود كه فكر مي‌كردند اين به نفع‌شان است، منتهي شما مطمئن باشيد كه آنجا درگيري شيعه و سني بوجود نمي‌آيد.
ممكن است بعضي از تروريست‌ها يك اقدامي بكنند، ولي بدنه اهل تسنن با هم رفيق هستند، منتهي اخيراً كه سامرا را متأسفانه دوباره منفجر كردند هم آيت‌الله سيستاني و هم رهبران شيعه و سني عراق مردم را به آرامش دعوت كردند. آنها خودشان مي‌فهمند كه چگونه درگيري را كاهش دهند ما بايد اعتماد كنيم به عقل عراقي‌ها، آنها حتماً بيشتر دلسوز كشور خود هستند من اين نگراني شما را ندارم.
«بورجر» روزنامهنگار گاردين انگلستان: چه تصميمات نامناسبي اخذ شد؟
_لاريجاني: حالا من نمي‌خواهم آن چيزها را خيلي علني كنم، ولي به هر حال ورود سلاح‌ها و درگيري ايجاد كرده‌اند از همان جاها نشأت مي‌گيرد. من فكر ميكنم آمريكاييها الان كاملاً متوجه‌اند كه سلاح و پول از كدام كشور مي‌رسد و بعثي‌ها كجاها هستند از چه كانال‌ها به اينها كمك مي‌شود سيستم‌هاي اطلاعاتي آمريكا اطلاع دارد. حتي سفير قبلي آمريكا خودش هم محرك بود، تحريك مي‌كرد.
«بورجر» روزنامهنگار گاردين انگلستان: يكي از مسائلي كه در حقيقت به نوعي ايجاد نگراني در اذهان جامعه بين‌المللي كرد اين است كه ايران به سرعت علاقه‌مند به توليد سوخت هسته‌اي است كه هنوز راكتورهايش و يا نيروگاه‌هايش را نساخته است. آيا فكر مي‌كنيد زماني خواهد بود كه شما با داشتن سوخت كافي به طور مثال فعاليتها را تا ساخت راكتورها متوقف كنيد و بعد از اينكه به مصرف مطرح شد ادامه بدهيد كار را؟
_ لاريجاني: توليد سوخت يك شب رخ نمي‌دهد، آنطور نيست كه امشب شما تصميم بگيريد و فردا كارخانه سوخت داشته باشيد، در واقع‌هاي تكنولوژي است و مرور زمان مي‌خواهد تا آدم بتواند توليد سوخت بكند. شما مطمئن باشيد كه ما دنبال ساخت بمب نيستيم، چون ما مي‌دانيم كه اگر ما برويم به سمت بمب همين آمريكاييها مي‌روند كشورهاي همسايه ما را صاحب بمب اتم مي‌كنند و يك مسابقه بمب اتم در منطقه است. من براي امنيت منطقه نه هم مضر مي‌دانم.
«نيكت» اينديپندنت انگلستان: ابراز علاقمندي شده از طرف ايران براي حل مسائل بجاي مانده با آژانس، آيا به كليه مسائل باقيمانده و سؤالات آژانس پاسخ داده مي‌شود، اشاره‌اي به تاريخ برنامه‌هاي هسته‌اي ايران مي‌كنند و سند خاصي كه در خصوص توليد اورانيوم فلزي كه منجر به ساخت نيم‌كره فلزي شده كه با نوعي نگراني غربيها را در خصوص برنامه هسته‌اي نظامي ايران برمي‌انگيزد، آيا به تمامي موارد پاسخ داده خواهد شد؟
_لاريجاني: بله به تمامي موارد پاسخ داده خواهد شد. مشكلي در اين زمينه نداريم، مصرف صنعتي كه مي‌گويد دچار پديده هوچي‌گري شده است، فردي نيست در دنيا كه بتواند با دو تا ورق كاغذ بمب بسازد اين اطلاعاتي كه اينها اينقدر مي‌گويند اورانيوم فلزي روي سايت اينترنت هم موجود است. اگر يك كشوري با اين 2 صفحه بمب ساخت من تمام هيكلش را طلا ميكنم.
«بورجر» روزنامهنگار گاردين انگلستان؛ اين سؤالات را چرا قبلاً جواب نداديد؟
_لاريجاني: ما داشتيم جواب مي‌داديم، منتهي آنها ماجراجويانه برخورد كردند. پرونده را بردند شوراي امنيت، مجلس شوراي اسلامي هم گفت چون اينها اين كار را كردند خودشان دست آژانس را قطع كردند
