چشم‌انداز روابط خارجی آمریکا در دوره دوم ترامپ

پیروزی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در انتخابات، آغاز یک ترن هوایی (قطار وحشت) دیگر در سیاست خارجی ایالات متحده است. رئیس‌جمهور منتخب آماده است تا ویژگی‌های دوره اول خود را بازگرداند: جنگ تجاری با چین، بدبینی عمیق - حتی خصومت - نسبت به چندجانبه‌گرایی، علاقه به افراد قدرتمند، سبک شمایل‌شکنانه و غیره.

به گزارش ایرنا به نقل از فارن پالسی، ترامپ وعده داده است که جنگ در اوکراین را حتی قبل از شروع به کار پایان دهد، ولی هنوز کوچکترین طرحی برای این کار ارائه نداده است. برنامه‌های او برای برقراری صلح در خاورمیانه به همان اندازه مبهم است.

فارین پالسی با توجه به سوابق ترامپ و مشاورانش یک سری سیاست‌های قابل پیش بینی در روابط خارجی برای آمریکا مثال زده است.

در مورد چین، ترامپ به طور حتم با شدت بیشتری عمل خواهد کرد. در دوره دوم ترامپ احتمالاً چین به عنوان چالش اصلی امنیت ملی آمریکا معرفی خواهد شد. ترامپ مانند اولین دوره ریاست جمهوری خود، در درجه اول تجارت را مورد توجه قرار داده است. ترامپ در مصاحبه‌ای با وال استریت ژورنال در اکتبر گفت که «تعرفه» «زیباترین کلمه در فرهنگ لغت» است و روشن‌ترین اولویت او در مورد چین، شروع مجدد جنگ تجاری است که در سال ۲۰۱۸ آغاز کرد.

وب سایت ستاد انتخاباتی ترامپ خواستار قطع اتکای ایالات متحده به چین برای همه کالا‌های ضروری است. اما این تازه شروع است. بایدن تعرفه‌های اولیه ترامپ را حفظ کرد ولی خود ترامپ آماده است خیلی بیشتر از اینها پیش برود. با تعرفه‌های وعده داده شده حداقل ۶۰ درصدی بر تمام واردات از چین، ترامپ به جدایی کامل دو اقتصاد بزرگ جهان که توسط برخی از نزدیک‌ترین مشاورانش حمایت می‌شود، نزدیک‌تر خواهد شد.

چنین اقدامی روابط دوجانبه را بدتر می‌کند و برای خانوار‌های آمریکایی هزاران دلار در سال و صادرکنندگان آمریکایی یکی از بزرگترین بازار‌های آنها ضرر خواهد داشت. اما تاثیرات منفی یک سیاست تجاری تهاجمی در قبال چین نیز به تضعیف سایر دوستان و متحدان بالقوه ایالات متحده ختم خواهد شد.

اگر جنگ اسرائیل با حماس در غزه و حزب الله لبنان قبل از روی کار آمدن ترامپ به طور کامل حل نشود که بعید به نظر می‌رسد، یکی از فوری‌ترین مسائل سیاست خارجی روی میز او تشدید تنش‌ها در خاورمیانه خواهد بود. ترامپ درباره لزوم پایان دادن به جنگ غزه صحبت کرد و مدعی شد که به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل گفته است که پیروزی خود را به دست آورید، زیرا کشتار باید متوقف شود.

مشخص نیست که دولت بعدی چه نقشی در تلاش برای پایان دادن به این جنگ ایفا خواهد کرد. ترامپ از درخواست تیم بایدن برای آتش‌بس انتقاد کرده و آن را تلاشی برای «بستن دست اسرائیل از پشت» توصیف کرده و گفته است که آتش‌بس تنها به حماس فرصت می‌دهد تا دوباره سازماندهی شود.

ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود به طور لفظی از راه حل دو کشوری برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین حمایت کرد و در عین حال به اسرائیل یک سری جوایز دیپلماتیک مثل انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس اهدا کرد.

آمریکا و اسرائیل در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ روابط گرمی داشتند، ولی وقتی نتانیاهو پیروزی بایدن را تبریک گفت، روابط شخصی ترامپ با مقامات اسرائیل بدتر شد. لحن او در قبال اسرائیل در ماه‌های اخیر نیز گاهی انتقادی بوده است، به طوری که ترامپ در ماه آوریل هشدار داد که این کشور در حال «بازنده شدن جنگ تبلیغاتی» در غزه است.

در مورد اروپا و ناتو نیز همان حرف‌های قدیمی را باید تکرار کرد. ترامپ از کمک‌های مالی ایالات متحده به تلاش‌های جنگی اوکراین انتقاد کرده و از اروپا خواسته است که بار بیشتر حمایت از کی‌یف را بر عهده بگیرد. او ولدیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین را «بزرگ‌ترین فروشنده روی زمین» خطاب کرد و گفت که احساس بدی نسبت به او دارد. ترامپ طی سخنانی ابراز تردید کرده است که اوکراین می‌تواند روسیه را شکست دهد.

ترامپ مدعی شده است که مذاکرات برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین تنها ۲۴ ساعت طول می‌کشد و این کار را قبل از مراسم تحلیف خود در ژانویه انجام خواهد داد. اما جزئیات در مورد اینکه او چگونه قصد پایان دادن به جنگ را دارد، ناچیز است.

روابط ناتو با آمریکای دوران ترامپ نیز به گرمی سابق نخواهد بود و ترامپ حتی گاهی روسیه را تشویق کرده که هر کاری که می‌تواند انجام دهد.

از دیدگاه روسیه، ریاست جمهوری دوم ترامپ ممکن است راه را برای روابط دوستانه‌تر بین واشنگتن و مسکو هموار کند، زیرا کرملین مدت‌هاست که رهبر جمهوری‌خواه را بر مخالفان دموکرات خود ترجیح می‌دهد. با این حال، حتی روس‌ها نیز در مورد وعده‌های ترامپ برای پایان فوری درگیری تردید دارند. ترامپ در چهار سال گذشته، هفت بار با پوتین صحبت کرده است.