سرطان یکی از پیچیدهترین و مخوفترین بیماریها در دنیای پزشکی است. با وجود پیشرفتهای فراوان در درمانهای موجود، همچنان چالشهای بسیاری در درمان این بیماری وجود دارد.
به گزارش برنا؛ هر بیمار، جهشها و تغییرات ژنتیکی منحصر به فرد خود را دارد و همین مسئله موجب میشود که روشهای درمانی فعلی تنها برای بخشی از بیماران موثر باشد. اما آیا درمان شخصیسازی شده میتواند راه حل این معما باشد؟ "اوگور شاهین" یکی از محققانی است که امیدوار است با پیشرفت در زمینه واکسنهای mRNA، به این سوال پاسخ مثبت دهد.
وی که به تازگی واکسن BNT ۱۱۶ را برای سرطان ریه به مرحله آزمایش بالینی رسانده، امیدوار است این فناوری بتواند روزی راهی جدید برای درمان این بیماری کشنده ارائه دهد.
اوگور شاهین، همبنیانگذار شرکت بیونتک و برگزیده جایزه مصطفی (ص)، در گفتگو صمیمانه با خبرنگار علمی و فناوری خبرگزاری برنا از پیچیدگیهای سرطان و نحوه عملکرد واکسنهای mRNA گفت: «بزرگترین چالش برای درمان سرطان، تنوع بالای این بیماری است. حتی در یک بیمار واحد، میلیاردها سلول سرطانی با هم تفاوت دارند. ما در تلاشیم تا با استفاده از واکسنهای شخصیسازی شده، دستگاه ایمنی بدن را برای شناسایی و نابودی این سلولهای مختلف آماده کنیم.»
وی تاکید میکند که سیستم ایمنی بدن تنها سازوکاری است که میتواند با این تنوع سازگاری یابد و هدف او، تحریک این سیستم برای مبارزه با سرطان است.
بیونتک به تازگی واکسن BNT ۱۱۶ را به مرحله کارآزمایی بالینی رسانده است. این واکسن، نخستین واکسن از نوع خود برای درمان سرطان ریه غیر کوچک (NSCLC) است؛ شایعترین نوع سرطان ریه که سالانه جان میلیونها نفر را میگیرد.
شاهین درباره این واکسن گفت: «واکسنهای mRNA این قابلیت را دارند که سلولهای ایمنی بدن را به سمت تومورهای سرطانی هدایت کنند. در BNT ۱۱۶، ما از آنتیژنهای خاص سلولهای سرطانی استفاده کردهایم تا سیستم ایمنی بدن این سلولها را شناسایی و نابود کند.»
کارآزمایی این واکسن در هفت کشور از جمله آمریکا، آلمان، اسپانیا و ترکیه آغاز شده است و هدف اصلی آن بررسی ایمنی و اثربخشی واکسن در ترکیب با داروی "cemiplimab" است.
شاهین به اهمیت فناوری mRNA در ساخت این واکسن اشاره میکند. به گفته وی، این نوع واکسنها بر اساس RNA پیامرسان کار میکنند؛ مولکولی که میتواند آنتیژنهای سرطان را به سلولهای ایمنی معرفی کند و آنها را به حمله به سلولهای سرطانی تحریک کند.
وی ادامه داد: «mRNA نه تنها ایمنتر است، بلکه سرعت تولید بالایی دارد و میتوان آن را برای هر بیمار به صورت جداگانه تنظیم کرد. در واقع، این واکسنها به ما امکان میدهند که درمان سرطان را شخصیسازی کنیم.»
اوگور شاهین و تیم او امیدوارند که واکسن BNT ۱۱۶ و دیگر واکسنهای مشابه بتوانند به بیماران امید تازهای برای مبارزه با سرطان دهند. او با اشاره به تلاشهای بیش از دو دهه خود در این زمینه، معتقد است که روزی واکسنهای mRNA میتوانند راهی جدید و موثر برای درمان این بیماری ارائه دهند.
شاهین گفت: «ما هنوز در ابتدای راه هستیم، اما نتایج امیدوارکنندهای که تاکنون به دست آمده، نشان میدهد که واکسنهای mRNA میتوانند تحولی بزرگ در درمان سرطان ایجاد کنند.»
واکسن BNT ۱۱۶ و دیگر واکسنهای mRNA ممکن است روزی به اصلیترین سلاحها در مبارزه با سرطان تبدیل شوند. تلاشهای دانشمندانی همچون اوگور شاهین نشان میدهد که علم و فناوری همواره راهی برای مقابله با پیچیدهترین چالشها مییابد. اگر این واکسنها موفق شوند، ممکن است آینده درمان سرطان برای همیشه تغییر کند.