روسیه از دیرباز قادر به تولید ناوگان عظیمی از هواپیماهای با قابلیت رزمی بوده است، اگرچه بیشتر مردم احتمالاً بیشتر خانواده جتهای جنگنده میگ این کشور را میشناسند. در حالی که شرکت هواپیماسازی روسیه، که میگ را تولید میکند، سهم بزرگی از جتهایی که در سراسر جهان فروخته میشود، را به خود اختصاص میدهد، این تنها شرکتی نیست که این نقش را در فدراسیون روسیه دارد. شرکت JSC Sukhoi از قبل از جنگ جهانی دوم وجود داشته است.
به گزارش روزیاتو، خانواده جتهای جنگنده سوخوی نیز به اندازه میگ در سراسر جهان دیده شده و به دلیل قابلیتهای خود مشهور هستند.
این روزها، جدیدترین جنگنده سوخو، Su-۵۷ Felon، یک جت جنگنده چندمنظوره پنهانکار نسل پنجم خبرساز شده که قرار است جایگزین جنگندههای قدیمی MiG-۲۹ و Su-۲۷ شود. در حالی که روسیه ناوگان نظامی عظیم خود از جنگندههای سوخو را حفظ میکند، این کشور آنها را به منظور صادرات نیز تولید میکند. به همین دلیل، تعداد زیادی از آنها در نیروهای هوایی کشورهای جهان در حال پرواز هستند.
روسیه کشوری است که بیشترین جتهای جنگنده سوخو را در ارتش خود دارد، بیش از ۱،۰۰۰ فروند از این جت در مدلهای مختلف. پس از روسیه، ۹ کشور وجود دارند که حداقل ۵۰ فروند از این جنگندهها را در اختیار دارند، در حالی که ۲۵ کشور دیگر کمتر از ۵۰ فروند از این جنگندهها را در نیروی هوایی خود به کار گرفته اند.
فدراسیون روسیه بیشترین جنگندههای سوخو را در ناوگان هوایی اش دارد، که تعجب آور نیست، زیرا این کشور، خود تولید کننده آنهاست. بر اساس آمار World Air Forces ۲۰۲۴ که هواپیماهای نظامی فعال در سراسر جهان را ردیابی میکند، روسیه دارای ۱،۰۸۲ فروند جنگنده سوخو است که شامل ۴۹ فروند برای آموزش بوده و ۱۱۰ فروند دیگر نیز سفارش داده شده است. چین با ۳۹۹ فروند جنگنده سوخو از مدلهای مختلف در رتبه دوم قرار دارد.
سومین کشوری که بیشترین تعداد جنگنده سوخو را دارد، هند است که ۲۶۶ فروند سوخو در ناوگان هوایی اش دارد. پس از هند، تعداد این جنگندهها در نیروهای هوایی دیگر کشورها به طور قابل توجهی کاهش مییابد، به طوری که الجزایر با ۱۰۵ فروند در جایگاه چهارم قرار دارد. مجله Military Watch Magazine در ۱۵ سپتامبر گزارش داد که اوکراین برخی از آخرین جنگندههای Su-۲۷ خود را از دست داده است و این نشان میدهد که آمارهای ارائه شده توسط World Air Force دیگر دقیق نیست.
سه کشور دیگر با حداقل ۵۰ جنگنده سوخو، بلاروس با ۶۱، سوریه با ۵۷ و کره شمالی با ۵۶ فروند سوخو هستند. این ۱۰ کشور در مجموع ۲،۲۳۹ فروند جنگنده سوخو را اداره میکنند. این عدد مهم است، زیرا World Air Forces تنها توانسته ۲،۶۲۸ فروند سوخو را ردیابی کند. به این ترتیب ۸۵.۲ درصد از کل جتهای جنگنده سوخوی فعال تنها در دست ۱۰ کشور است.
البته هر جنگنده سوخویی به اندازه سایر جنگندهها توانایی ندارد. بسیاری از سوخوهایی که در سراسر جهان پرواز میکنند، مدلهای قدیمی هستند که تعداد زیادی از آنها وجود دارد.
بررسی دقیق اینکه کدام کشورها بیشترین جنگنده سوخو را دارند به دلیل مدلهای مختلف در حال فعالیت دشوار است. در حالی که نسلهای زیادی از جنگندههای سوخو وجود داشته است، تنها تعداد انگشت شماری فعال باقی مانده اند. این نسخهها شامل Su-۲۲ Fitter D، Su-۲۴ Fencer، Su-۲۵ Frogfoot، Su-۲۷ Flanker، Su-۳۰ Flanker C، Su-۳۳ Flanker D، Su-۳۴ Fullback، Su-۳۵ Flanker E و نسخه اخیراً توسعه یافته Su-۵۷ Felon است. هر کدام قابلیت خاص خود را دارند و مانند اکثر سخت افزارهای نظامی در غرب، جنگندههای سوخو در طول سالها شاهد بروز رسانیها و ارتقاءهای زیادی بوده اند.
Su-۳۰ پرطرفدارترین جنگنده در کشورهایی است که جنگندههای سوخو را در اختیار دارند و ۱۰.۸ درصد از ناوگان جنگندههای سوخو در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است. Su-۳۰ یک جنگنده نسل چهارم چند منظوره است که قادر به انجام ماموریتهای مختلف است. این هواپیما مشابه و در حد و اندازههای F-۱۵E Strike Eagle آمریکایی است. بیشتر Su-۳۰های در حال عملیات امروز در هند هستند – تمام ۲۶۶ فروند جنگنده سوخوی هند از نوع Su-۳۰ هستند و ۱۲ فروند دیگر نیز سفارش داده شده است. روسیه نیز ناوگان بزرگی از Su-۳۰ها را در خدمت فعال خود دارد اگرچه اعداد کلی تعداد فروندهای این جنگنده با Su-۲۷ها و Su-۳۵ محاسبه شده است.
دومین هواپیمای پرطرفدار فعال در سراسر جهان، Su-۲۴ است که ۱۰.۷ درصد از کل سوخوهای فعال را تشکیل میدهد. Su-۲۴ بسیار قدیمی است و در اوایل دهه ۱۹۷۰ معرفی شد. Su-۲۴ در درجه اول به عنوان بمب افکن استفاده میشود، هر چند دارای قابلیت حمله هوا به هوا نیز بوده و به عنوان بازدارنده نیز عمل میکنند. سوخو به ارتقای خانواده جنگندههای خود ادامه میدهد، بنابراین احتمالاً مدلهای بیشتری از جنگندههای سوخو در آینده معرفی خواهند شد، از جمله Su-۷۵ Checkmate که در سال ۲۰۲۱ وارد مرحله توسعه شد.
در حالی که تنها ۱۰ کشور بیش از ۸۵ درصد از جتهای جنگنده سوخوی فعال در سراسر جهان را در اختیار دارند، هنوز تعداد زیادی از این جنگندهها برای ۲۵ کشور دیگر باقی میماند. پس از ۵۶ هواپیمای سوخوی کره شمالی، آنگولا و ازبکستان قرار دارند که هر دو با ۳۸ فروند سوخو در رتبههای بعدی قرار دارند. در جایگاه بعدی ایران و لهستان با ۳۲ فروند سوخو در نیروی هوایی خود قرار دارند. عراق ۳۰ فروند جنگنده سوخو دارد و پس از آن ترکمنستان ۲۵، یمن ۲۳۲۳ ونزوئلا ۲۱ و اتیوپی ۲۱ فروند سوخو در ناوگان هوایی خود میبینند.
پس از اتیوپی، این تعداد به طور قابل توجهی کاهش مییابد به طوری که مالزی با ۱۸ فروند سوخو فاصله زیادی با کشورهای بالاتر خود دارد. ارمنستان با ۱۷ فروند و اندونزی و سودان به ترتیب با ۱۶ و ۱۵ جنگنده سوخو در رتبههای بعدی قرار دارند. آذربایجان ۱۲، چاد ۹، پرو ۸ و بلغارستان ۷ جنگنده سوخو دارند. جمهوری دموکراتیک کنگو و اوگاندا هر دو دارای شش هواپیمای جنگنده سوخو هستند، در حالی که گینه استوایی چهار فروند جنگنده از این نوع را در اختیار دارد. لیبی در حال حاضر سه جنگنده سوخوی فعال دارد و اریتره، ساحل عاج، میانمار و نیجر تنها دو فروند سوخو در اختیار دارند. این ۲۵ کشور روی هم، ۳۸۹ فروند جت جنگنده سوخوی باقی مانده را در عملیات فعال به کار گرفته اند.
روسیه این روزها دیگر چندان سیستمهای تسلیحاتی و هواپیماهای خود را نمیفروشد. به دلیل جنگ در اوکراین، منابع این کشور تضعیف شده و تحریمها نیز روسیه را از تجارت با اکثر مشتریان سابق خود باز داشته است، بنابراین تعداد کمتری از جنگندههای سوخو این کشور را ترک میکنند. اما هر زمان که اوضاع بهتر شود، این احتمال وجود دارد که روسیه به صادرات جنگندههای سوخو خود به هر کشوری که مایل به صرف پول نقد خود برای خرید آنها باشد، ادامه دهد.