دنیای شگفت انگیز رقابتهای بین جنگندههای خودی. این مقاله دو جت جنگنده تمام آمریکایی نسل چهارم را در مقابل یکدیگر قرار میدهد.
به گزارش روزیاتو، یکی از داراییهای نیروی هوایی ایالات متحده و دیگری پلتفرم نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات متحده است. اما، این مسابقه هوایی درون سرویسی با کمی پیچ و تاب همراه است: این رقابتی درون کمپانی سازنده نیز هست، زیرا هر دو پرنده جنگی رقیب توسط یک سازنده ساخته میشوند: بوئینگ. بدین ترتیب جنگنده F-۱۵EX Eagle II ساخت بوئینگ و در اختیار نیروی هوایی ایالات متحده در مقابل دیگر جنگنده ساخت بوئینگ که در خدمت نیروی دریایی و تفنگداران ویژه دریایی ایالات متحده است قرار میگیرد. بنابراین، چه کسی در این مسابقه بوئینگ علیه بوئینگ برنده خواهد شد؟
جنگنده F-۱۵EX Eagle II اولین پرواز خود را در ۲ فوریه ۲۰۲۱ انجام داد، هشت سال پس از معرفی نسخه موسوم به Advanced Eagle یا «عقاب پیشرفته»، ۲۵ سال پس از F-۱۵E Strike Eagle ساخت مک دانل داگلاس، و اگر چه ممکن است باورش سخت به نظر برسد، ۴۹ سال پس از اولین پرواز F-۱۵ Eagle اورجینال ساخت مک دانل داگلاس. قرار است که نسخه EX در ماه آینده به وضعیت عملیاتی رسمی دست یابد. علاوه بر نیروی هوایی ایالات متحده، Eagle II توسط نیروی هوایی اسرائیل و نیروی هوایی پادشاهی عربستان سعودی نیز سفارش داده شده است.
بنابراین، آنچه Eagle II را از نسخههای قبلی این پلتفرم محبوب و توانمند متمایز میکند، دکتر عمر ممنون در مقاله ژوئن ۲۰۲۴ خود آن را چنین خلاصه میکند:
F-۱۵EX دارای ۱۲ نقطه سخت موشک است که ظرفیت حمل محموله و برتری هوایی را به حداکثر میرساند.
غلاف هدف گیری دقیق به قابلیت اطمینان نبرد و بهبود دامنه استندآف (شلیک از فاصله ایمن بدون در خطر انداختن خود جنگنده) کمک میکند.
مکانیسمهای دفاعی مانند EPAWSS قابلیت بقا را در محیطهای خطرناک و بسیار مورد مناقشه افزایش میدهد.
جنگنده F/A-۱۸E/F سوپر هورنت ساخت مک دانل داگلاس کمپانی که بعدها در بوئینگ ادغام شد) اولین پرواز خود را در ۲۹ نوامبر ۱۹۹۵ انجام داد، یعنی ۲۱ سال پس از معرفی هورنت اورجینال. این هواپیما در سال ۱۹۹۹ توسط نیروی دریایی ایالات متحده به خدمت پذیرفته و در سال ۲۰۰۱ به قابلیت عملیاتی اولیه (IOC) رسیده، جایگزین هواپیمای نمادین Grumman F-۱۴ Tomcat شد (چه شاعرانه است که هر دو هواپیما ستاره مجموعه فیلمهای “تاپ گان” شدند).
در مورد اینکه چه چیزی سوپر هورنت را از نسخه اورجینال متمایز میکند، ریتیس برسنویسیوس به طور خلاصه چنین میگوید: “در اصل، سوپر هورنت یک نسخه مدرن و بسیار بهتر از هورنت است، و دومی کمبودهای اولی را رفع میکند… سوپر هورنت به گونهای طراحی شده است که وزن، قدرت و قابلیت بقای بیشتری در برابر تهدیدات رو به رشد داشته باشد. ”
برای یک مقایسه تراز، بیایید ویژگیهای فنی دو جنگنده را کنار هم گذاشته و با هم مقایسه کنیم:
بنابراین، روی کاغذ، به نظر میرسد Eagle II در همه زمینهها برتر از رقیب است. اما این قبل از آن است که چیزهای نامحسوس را در نظر بگیرید. در یک مورد اینکه، سوپر هورنت مانور پذیرتر است، با تواناییهای پیچیدن در زاویههای تندتر. علاوه بر این، همانطور که ادوارد چانگ در مقالهای در سپتامبر ۲۰۲۰ برای نشنال اینترست اشاره میکند: «برای نیروی دریایی، چندمنظوره بودن سوپر هورنت، همراه با مقرون به صرفه بودن آن، منجر به هواپیمایی میشود که گستردهترین طیف از شایستگیها را ارائه میدهد و همچنان روی یک ناو هواپیمابر بلند میشود و فرود میآید. به عبارت دیگر، Strike Eagle ممکن است دارای سرعت و برد برتر باشد، اما F/A-۱۸E/F را میتوان به دلیل توانایی پرواز از روی یک پایگاه هوایی شناور در دریا به هدف نزدیکتر کرد. همچنین این بدین معنی است که موقعیتهای عملیاتی وجود دارد که در آن Super Hornet میتواند به راحتی اعزام شود، اما Strike Eagle نمیتواند. در واقع، در صورت بروز بحران، F/A-۱۸E/F احتمالاً اولین واکنشدهنده بوده و بسیار زودتر از اینکه F-۱۵E حاضر شود، در صحنه باشد».
جنگنده F/A-۱۸E/F از مزیت قابل توجه اثبات شدگی در جنگ برخوردار است، در حالی که F-۱۵EX، همانطور که قبلاً در بالا ذکر شد، هنوز به طور رسمی عملیاتی نشده است، که باعث میشود سوپر هورنت شرایط بهتری در این زمینه داشته باشد. سوپر هورنت برای اولین بار در ۶ نوامبر ۲۰۰۲ در نبرد “آلوده به خون” شد، زمانی که برای حمایت از عملیات دیده بان جنوبی (که فاصله ۱۲ ساله بین عملیات طوفان صحرا، یعنی جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، و شروع عملیات آزادی عراق، یعنی جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ برای سرنگونی قدرت صدام حسین را پر کرد)، جایی که دو فروند F/A-۱۸E – متعلق به اسکادران ۱۱۵ جنگنده ضربتی نیروی دریایی ایالات متحده (VFA-۱۱۵) – یک “گزینه پاسخ” را در حمله به دو پرتابگر موشک زمین به هوای (SAM) در الکوت عراق و یک پناهگاه فرماندهی و کنترل پدافند هوایی (C۲) در پایگاه هوایی تلیل انجام دادند. در این فرآیند، یکی از خلبانان سوپر هورنت برای اولین بار در طول نبرد، یک مهمات ۹۱۰ کیلوگرمی JDAM را از سوپر هورنت خود رها کرد.
از آن زمان، F/A-۱۸E/F بارها و بارها ارزش خود را در عملیاتهای رزمی ثابت کرده است، از جنگ دوم عراق تا عملیات آزادی پایدار در افغانستان تا عملیات Inherent Resolve (کمپین هوایی علیه گروه تروریستی داعش) تا کمپین اخیر ضد حوثیها در یمن، نه فقط در دستان نیروی دریایی و تفنگداران، بلکه در دستان نیروی هوایی سلطنتی استرالیا؛ و در حالی که بیشترین استفاده رزمی از سوپر هورنت برای ماموریتهای هوا به زمین بوده است، این پرنده جنگی آزمایش دشوار نبرد هوا به هوا را نیز پشت سر گذاشته است: در ۱۸ ژوئن ۲۰۱۷، جنگنده F/A-۱۸E نیروی دریایی ایالات متحده یک فروند جنگنده بمب افکن سوخو-۲۲ «فیتر» نیروی هوایی سوریه را سرنگون کرد. این اولین شکار هوایی یک هواپیمای سرنشین دار توسط یک جنگنده آمریکایی از سال ۱۹۹۹ و اولین مورد از سوی نیروی دریایی ایالات متحده پس از عملیات طوفان صحرا بود.
با این وجود، اگر چه جنگنده EX F-۱۵ هنوز غسل تعمید رسمی خود را دریافت نکرده است، میراث جنگی جت ایگل بی همتاست. اگرچه F-۱۵ها مطمئناً سهم خود از تلفات را در نتیجه آتش زمینی دشمن متحمل شده اند، اما این پلتفرم پس از پنج دهه، هرگز در نبرد هوا به هوا سرنگون نشده است. همانطور که در مقالهای دیگر در مورد این جنگنده گفتیم، ایگل نرخ کشتار ۱۰۴:۰ را ثبت کرده است یعنی ۱۰۴ پیروزی در برابر ۰ شکست!
برای مقایسه، اگرچه سوپر هورنت هنوز در نبرد سرنگون نشده است، اما آمار کشتار باورنکردنی که خانواده ایگل دارند را ندارد. علاوه بر این، حداقل یک مدل اولیه هورنت در نبرد سرنگون شده است: اولین قربانی آمریکا در عملیات طوفان صحرا، جت F/A-۱۸ Hornet به خلبانی سروان مایکل اسکات اسپیچر، شماره دفتر نیروی دریایی (BuNo) ۱۶۳۴۸۴، در همان شب اول درگیری، توسط یک فروند میگ ۲۵ “فاکس بت” نیروی هوایی عراق به خلبانی ستوان زهیر داوود، با استفاده از یک موشک R-۴۰ (AA-۶ “Acrid”) سرنگون شد؛ و برنده … است؟
با پذیرش خطر ارتکاب دوپهلویی اورولی، هر دوی آنها برنده هستند! Eagle II دارای برتریهای آماری در زمینه سرعت، قدرت و پتانسیل است، در حالی که Super Hornet دارای ویژگیهای نامشهود و تجربه رزمی برتری است. با این حال، اگر من یک خلبان جنگنده بودم و انتخاب خودم را داشتم، Eagle را انتخاب میکردم. با کنار گذاشتن آن رقابتهای بینسرویسی فوقالذکر، نیروهای مسلح ایالات متحده خوش شانس هستند که هر دوی این پرندههای جنگی شگفتانگیز را در زرادخانه خود دارند.