نتیجه آزمایش خون شما به چه معناست؟ / یک سم شناس اصول اولیه نحوه تفسیر آن‌ها را توضیح می‌دهد

فرارو- خون شما نقش‌های متعددی برای حفظ سلامت تان ایفا می‌کند. برای انجام این عملکرد‌ها خون حاوی اجزای زیادی می‌باشد: جمله گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن، مواد مغذی و هورمون‌ها را حمل می‌کنند. گلبول‌های سفید خون که مواد زائد را حذف می‌کنند و از سیستم ایمنی حمایت می‌کنند. پلاسمای تنظیم کننده دما و پلاکت‌هایی که به لخته شدن کمک می‌کنند.

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، در داخل خون نیز مولکول‌های متعددی به عنوان محصولات جانبی عملکرد‌های طبیعی بیوشیمیایی تشکیل می‌شوند. وقتی این مولکول‌ها نشان می‌دهند که سلول‌های شما چگونه به بیماری، آسیب یا استرس واکنش نشان می‌دهند دانشمندان اغلب از آن به عنوان نشانگر‌های بیولوژیکی یا نشانگر‌های زیستی یاد می‌کنند. بنابراین، نشانگر‌های زیستی در نمونه خون می‌توانند تصویری از وضعیت بیوشیمیایی فعلی بدن تان را نشان دهند و تجزیه و تحلیل آن‌ها می‌تواند اطلاعاتی در مورد جنبه‌های مختلف سلامتی تان ارائه دهد. درک این که چه آزمایش‌های خونی معمولی برای اندازه گیری در نظر گرفته شده اند می‌تواند به شما در تفسیر بهتر نتایج کمک کند.

محدوده آزمایش خون طبیعی

بسته به آزمایشگاهی که نمونه شما را آنالیز کرده نتایج حاصل از آزمایش خون شما ممکن است به آزمایش‌های فردی یا مجموعه‌ای از آزمایش‌های مرتبط به نام پانل تقسیم شود. نتایج حاصل از این پانل‌ها می‌توانند به متخصص مراقبت‌های بهداشتی اجازه دهند تا مراقبت‌های پیشگیرانه را توصیه کند، بیماری‌های بالقوه را مورد شناسایی قرار داده و شرایط سلامتی جاری را مورد نظارت قرار دهد. برای هر یک از آزمایش‌های فهرست شده در گزارش شما معمولا یک عدد مربوط به نتیجه آزمایش تان و یک محدوده یا فاصله مرجع وجود دارد. این محدوده اساسا حد بالایی و پایینی است که انتظار می‌رود نتایج آزمایش اکثر افراد سالم در آن قرار گیرد. یک بازه مرجع گاهی اوقات محدوده طبیعی نامیده می‌شود بر اساس تجزیه و تحلیل آماری آزمایش‌های تعداد زیادی از بیماران در یک جمعیت مرجع است. انتظار می‌رود سطوح طبیعی برخی از نشانگر‌های زیستی در گروهی از افراد بسته به سن، جنس، قومیت و سایر ویژگی‌های آنان متفاوت باشد.

بنابراین، جمعیت‌های مرجع جداگانه اغلب از افرادی با یک ویژگی خاص ایجاد می‌شوند. برای مثال، یک جمعیت مرجع می‌تواند شامل همه زنان یا همه کودکان باشد. سپس ارزش آزمایش بیمار را می‌توان به طور مناسب با نتایج جامعه مرجع که بهترین تناسب را با آنان دارد مقایسه کرد. فواصل مرجع از آزمایشگاهی به آزمایشگاه دیگر متفاوت هستند، زیرا هر کدام ممکن است از روش‌های آزمایش یا جمعیت مرجع متفاوتی استفاده کنند.

این بدان معناست که ممکن است نتوانید نتایج خود را با فواصل مرجع از آزمایشگاه‌های دیگر مقایسه کنید. برای تعیین این که چگونه نتایج آزمایش شما با محدوده طبیعی مقایسه می‌شود باید فاصله مرجع ذکر شده در گزارش آزمایشگاه خود را بررسی کنید.

اگر نتایج یک آزمایش مشخص را از آزمایشگاه‌های مختلف داشته باشید پزشک شما احتمالا روی روند‌های آزمایشی نسبت به فواصل مرجع آن‌ها تمرکز می‌کند و نه بر روی خود نتایج عددی.

تفسیر نتایج آزمایش خون

پانل‌های خونی متعددی برای آزمایش جنبه‌های خاص سلامتی شما در نظر گرفته شده اند و شامل پانل‌هایی است که به اجزای سلولی خون شما،  نشانگر‌های زیستی عملکرد کلیه و کبد و بسیاری موارد دیگر نگاه می‌کند. به جای توصیف هر پانل اجازه دهید به یک مطالعه موردی فرضی نگاه کنیم که نیاز به استفاده از چندین پانل برای تشخیص بیماری دارد. در شرایط فرضی بیمار برای خستگی چندین ماهه به پزشک مراجعه می‌کند. عوامل و اختلالات متعددی می‌تواند منجر به خستگی طولانی مدت یا مزمن شود. بر اساس معاینه فیزیکی و بررسی سایر علائم و سابقه پزشکی پزشک مشکوک است که احتمال دارد بیمار از یکی از موارد ذیل رنج ببرد: کم خونی، تیروئید کم کار یا دیابت.

آزمایش خون به کاهش بیش‌تر علت خستگی کمک می‌کند. کم خونی وضعیتی است که شامل کاهش ظرفیت خون برای انتقال اکسیژن است. این امر از سطح پایین‌تر از حد طبیعی گلبول‌های قرمز خون یا کاهش کمیت یا کیفیت هموگلوبین پروتئینی که به این سلول‌ها اجازه می‌دهد اکسیژن را منتقل کنند ناشی می‌شود.

یک پانل شامل شمارش خون اجزای مختلف خون را اندازه گیری می‌کند تا یک نمای کلی از سلول‌های تشکیل دهنده آن ارائه دهد. مقادیر پایین تعداد گلبول‌های قرمز یا RBC، هموگلوبین یا Hb و هماتوکریت یا HCT نشان دهنده این است که بیمار از کم خونی رنج می‌برد.

کم کاری تیروئید اختلالی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند و شامل هورمون محرک تیروئید یا TSH است که غده تیروئید را برای ترشح دو هورمون دیگر تحریک می‌کند: تری یدوتیرونین یا T۳ و تیروکسین یا T۴. پانل عملکرد تیروئید سطوح این هورمون‌ها را برای ارزیابی سلامت مرتبط با تیروئید اندازه گیری می‌کند.

دیابت بیماری‌ای است که زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون خیلی بالا باشد. مولکول‌های گلوکز بیش از حد در جریان خون می‌توانند به هموگلوبین متصل شده و آنچه را که هموگلوبین گلیکوزیله یا HbA۱c نامیده می‌شود تشکیل دهند.

آزمایش هموگلوبین A۱c درصد HbA۱c موجود را نسبت به مقدار کل هموگلوبین اندازه گیری می‌کند. این یک سابقه سطح گلوکز در جریان خون را در یک دوره حدود سه ماهه قبل از آزمایش ارائه می‌دهد.

ارائه اطلاعات اضافی پانل پایه متابولیسم (BMP)) که میزان مواد مختلف در خون شما را اندازه گیری می‌کند شامل موارد ذیل می‌شود:

  گلوکز نوعی قند است که انرژی بدن و مغزتان را تامین می‌کند و مربوط به دیابت است. پانل پایه متابولیسم سطح گلوکز خون را در زمان آزمایش اندازه گیری می‌کند.

کلسیم، یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد صحیح اعصاب، ماهیچه‌ها و قلب است.

کراتینین، محصول جانبی فعالیت عضلات.

نیتروژن اوره خون (BUN) مقدار ماده زائد اوره است که کلیه‌های شما به حذف آن از خون کمک می‌کنند. این مورد وضعیت متابولیسم، سلامت کلیه و تعادل الکترولیت فرد را نشان می‌دهد.

با نتایج هر یک از این پانل‌ها متخصص سلامت ارزش‌های بیمار را نسبت به فواصل مرجع آن‌ها ارزیابی می‌کند و تعیین خواهد کرد که به احتمال زیاد چه وضعیتی دارند.

درک هدف آزمایش‌های خون و نحوه تفسیر آن‌ها می‌تواند به بیماران کمک کند تا با ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی خود همکاری کنند و در مورد وضعیت سلامتی تان اطلاعات بیش تری کسب کنند.