چرا رشد بورس ادامه‌دار نبود؟

معاملات بازار سهام در نخستین روز از هفته با نوسانات محدود شاخص‌های سهامی پیگیری شد. در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، نماگر اصلی بازار سهام با افت ۰.۰۸‌درصدی همراه شد و نهایتا در سطح ۲‌میلیون و ۲۰۸‌هزار‌واحدی کار خود را به اتمام رساند.

به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص هموزن، اما رنگ و رخساری متفاوت به خود گرفت و در روز سرخپوشی شاخص‌کل، با رشد ۰.۰۶‌درصدی همراه شد و در ارتفاع ۷۶۱‌هزار‌واحدی آرام گرفت. افزون بر این، شاخص‌کل فرابورس نیز در جریان معاملات روز شنبه، افت ۰.۰۱‌درصدی را ثبت کرد. ارزش معاملات خرد بازار سهام و حق‌تقدم، رقم ۴‌هزار و ۴۹۸‌میلیارد‌تومان را ثبت کرد. همچنین روز گذشته، ۱۵۱‌میلیارد‌تومان نقدینگی حقیقی نیز از بازار سهام خارج شد.

در بازار‌های موازی چه می‌گذرد؟

بررسی عملکرد بازار‌های موازی نشان می‌دهد که بازار‌های دیگر نیز در آرامش به‌سر می‌برند. دلار توقف کوتاه‌مدتی در کانال ۴۹‌هزار‌تومان داشت و مجددا به کانال ۵۰‌هزار‌تومانی بازگشت. بازگشت سریع دلار به کانال ۵۰‌هزار‌تومان در بازار آزاد نشان می‌دهد که بهای شاخص ارزی، تمایل چندانی به افت ندارد و به نوسان خود در همین محدوده‌ها ادامه خواهد داد. سکه رفاه در بورس‌کالا نیز همچنان در کانال ۲۹‌میلیون‌تومان معامله می‌شود. نیم‌سکه و ربع سکه نیز در بازار به ترتیب در قیمت‌های ۱۵‌میلیون و ۴۶۰‌هزار‌تومان و ۱۰‌میلیون و ۳۹۰‌هزار‌تومان میان خریداران و فروشندگان دست به‌دست می‌شوند.

فروکش‌کردن تب تورمی

در اقتصاد کلان، تورم روانی، به تورمی اطلاق می‌شود که علت تامه آن، انتظارات و نگرانی‌های مردم نسبت به آینده باشد. بدبینی مفرط نسبت به آینده، سبب می‌شود تا تقاضاکنندگان، تقاضای خود را جلو بیندازند و بیشتر تقاضا کنند و در مقابل، عرضه‌کنندگان نیز عرضه خود را به تعویق اندازند و با توجه به چشم‌انداز رشد قیمت دارایی‌ها در روز‌ها و ماه‌های آتی کمتر عرضه کنند، در نتیجه تورم ایجاد می‌شود یا تورم موجود شدت می‌یابد. همین موضوع موجبات حرکت بازار‌های دارایی را فراهم می‌کند.

به‌عنوان مثالی برای قضیه مذکور می‌توان به ۷ماهه نخست سال‌۹۹ اشاره کرد که بدبینی‌هایی که در راستای پیش‌بینی پیروزی احتمالی ترامپ در انتخابات آن سال‌آمریکا نسبت به وضعیت داخلی کشور شکل‌گرفته بود، در کنار مسائلی مانند پایین‌بودن نرخ بهره بین‌بانکی موجبات رشد افسارگسیخته در اکثر بازار‌های دارایی را فراهم کرد. به‌گونه‌ای که دلار با رشد قابل‌توجه در بازه کوتاه‌مدت، تا سقف ۳۲‌هزار‌تومانی در انتهای مهرماه آن سال پیشروی کرد و سکه امامی نیز تا ۱۶‌میلیون‌تومان رشد داشت. در همین برش زمانی، بورس تهران نیز در کلیت خود یک رشد افسارگسیخته را تجربه کرد و شاخص‌کل بازار سهام در پنج ماهه نخست آن سال، بیش از ۳۰۰‌درصد رشد را تجربه کرد.

به‌عنوان مثال دوم در باب تاثیرگذاری انتظارات تورمی بر شعله‌ورتر‌شدن آتش انتظارات در بازار‌های دارایی می‌توان به نیمه دوم سال‌گذشته اشاره کرد که بعد از بدبینی‌های شکل‌گرفته به ماه‌های آتی، موجی از بدبینی و انتظارات تورمی بر بستر جامعه تزریق شد و سبب شد مجددا موتور قیمت‌ها در بازار‌های دارایی روشن شود و این موضوع در ابتدا خود را با رشد عجیب و غریب دلار در نیمه دوم سال‌گذشته نشان‌داد. اسکناس آمریکایی با رشد تقریبا ۱۰۰‌درصدی در عرض ۵ماه توانست به حوالی ۶۰‌هزار‌تومان در ابتدای اسفندماه برسد. در این مسیر قیمت‌ها در بازار سکه و طلا نیز با رشد همراه شدند و از ابتدای اسفند سال‌گذشته، روند صعودی در بازار سهام آغاز شد و تا اواسط اردیبهشت سال‌جاری نیز ادامه‌دار بود، پس می‌توان گفت که فروکش‌کردن تب انتظارات تورمی یکی از مهم‌ترین مواردی است که در مقطع فعلی موجبات سکون و ثبات را در بازار‌های دارایی فراهم کرده‌است.

کاهش اثر تجدید ارزیابی

همان‌طور که در گزارش روز ۲۸‌آذر «دنیای‌اقتصاد» تحت‌عنوان بورس در قله ۶ ماهه عنوان شد؛ مهم‌ترین نکته در بازار‌های مالی، ورود و خروج در زمان مناسب است. یک سرمایه‌گذار برای تشخیص زمان مناسب ورود و خروج به بازار‌های مختلف باید به‌خوبی از اوضاع و احوال اقتصاد جهانی مطلع باشد. به‌علاوه باید از کلیات و واقعیات اقتصاد کشور نیز آگاهی داشته‌باشد. افزون بر موارد یادشده، یک سرمایه‌گذار باید به‌طور کامل با متغیر‌های مربوط به ارزشیابی بازار‌ها آشنا باشد تا بتواند پارامتر‌هایی مانند حباب در بازار‌ها و ارزش‌گذاری بالاتر یا پایین‌تر از ارزش ذاتی دارایی‌های گوناگون در بازار‌های مختلف را شناسایی و ردیابی کند. همان‌طور که گفته شد انتخاب زمان ورود و خروج مناسب به بازارها، از جمله حیاتی‌ترین موضوعات برای فعالیت سودساز در بازار‌های مالی است.

در توصیف اهمیت این موضوع می‌توان گفت که تقریبا بیش از ۳۰ماه زمان لازم بود تا شاخص‌های بازار سهام سقف‌های تاریخی سال ۹۹ خود را مجددا فتح کنند، بنابراین افرادی که در سقف تاریخی آن سال وارد بازار سهام شدند، با فرض هم پوشانی و همگرایی پورتفوی آن‌ها با روند شاخص ها، در فروردین سال‌جاری از زیان خارج شدند، درحالی‌که افرادی که در کف بازار در آبان سال گذشته وارد بورس تهران و چرخه خرید سهام شدند، در برخی از سهم‌ها بازدهی بیش از ۱۰۰ درصدی را کسب کردند. این قضیه اهمیت مساله ورود در زمان مناسب به بازار‌ها را یادآور می‌شود. سرمایه‌گذاران باید با توجه به استراتژی معاملاتی شخصی خود و چشم انداز آتی اقتصاد کلان و وضعیت بازار‌ها اقدام به تصمیم‌گیری درباره سبد معاملاتی خود کنند. اگر چشم انداز رشد در بازاری متصور است، باید با استفاده از قرینه‌هایی زمان ورود مناسب به آن بازار تشخیص داده شود.

علاوه‌بر زمان ورود مناسب باید سرمایه‌گذار توانایی تشخیص زمان مناسب خروج از یک بازار را نیز دارا باشد. به هر روی می‌توان گفت سوالی که اذهان سهامداران را در روز‌های فعلی درگیر کرده، این است که روندی که این روز‌ها در تالار شیشه‌ای شکل گرفته است، ادامه‌دار خواهد بود یا بازار مجددا با نزول مواجه خواهد شد؟ نکته قابل‌ذکر این است که بازار از ناحیه نرخ ارز و قیمت کامودیتی‌ها همچنان تهی از محرک است، درخصوص مساله تجدیدارزیابی نیز می‌توان گفت که پارامتری مانند تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های بورسی، تا زمانی‌که اجرایی نشود، نمی‌تواند کلیت بازار را با رشد ادامه‌دار همراه سازد.