وحشت‌های ژاپنیِ «فاضلاب»؛ از ساداکوی چاه تا هاناکوی مستراح!

حمام در اغلب فرهنگ‌ها مکانی است که می‌تواند وهم‌انگیز و دلهره‌آور باشد؛ انگار آنجا نوعی موقعیت مرزی است که از طریق لوله‌های فاضلاب به یک جهان رازآلود ترسناک متصل می‌شود.

به گزارش فرادید، همانطور که فیلم‌های ژانر ترسناک اثبات می‌کنند، حمام همیشه می‌تواند جای ترسناکی باشد. از صحنۀ مشهور و دلهره‌آور دوش گرفتن در فیلم «روانی» هیچکاک گرفته تا خونی که از لوله‌های فاضلاب در فیلم «It» بیرون می‌ریزد؛ حمام همیشه محل برخی از تکان‌دهنده‌ترین تخیلات هراس‌آور در سینما بوده است.

اما وقتی بخواهیم از ترسناک‌ترین چیز‌هایی که می‌توانند خصوصی‌ترین لحظات ما را آشفته کنند سخن بگوییم، باید به سراغ ژاپن برویم. در افسانه‌های سنتی ژاپن، تعداد زیادی ارواح هستند که اصلا به طور خاص در حمام‌ها زندگی می‌کنند. بعضی از آن‌ها از سوراخ فاضلاب و توالت بیرون می‌آیند و برخی از آن‌ها از پشت دیوار‌ها زمزمه می‌کنند. هر کدام از این ارواح داستان خاص خودش و شیوۀ رفتار خودش را دارد، اما در نهایت همۀ آن‌ها یک ربطی به حمام دارند.

نقاشی‌ای از آکانامه، روح زبان‌دراز فاضلاب‌ها

مایکل دیلن فاستر مولف «کتاب یوکای؛ موجودات اسرارآمیز افسانه‌های ژاپنی» می‌گوید: «حمام به نوعی یک مکان غیرعادی در خانه یا مدرسه یا هر جای دیگر است». فاستر حمام را نوعی موقعیت «مرزگونه» توصیف می‌کند که در آن، جهان عادی و روزمرۀ ما با یک دنیای دیگر یعنی «دنیای زیرزمینی فاضلاب» مرتبط می‌شود.

به گفتۀ فاستر «در این معنا، حمام به نوعی یک محل گذار است و توالت به طور خاص نوعی پورتال یا دروازه است که به جهان اسرارآمیز دیگری متصل می‌شود. با اینکه در اغلب اوقات چیز‌ها از مسیر فاضلاب حمام و توالت پایین می‌روند، اما انگار در پس ذهن ما تعجبی ندارد اگر یک روز هم چیزی از آن‌جا بالا بیاید». فاستر اشاره می‌کند که در فیلم ژاپنی «حلقه» نیز ساداکو در یک چاه قرار دارد؛ چاه درست مثل حمام و توالت مکانی رازآمیز با همان خاصیت‌هاست.

تنها یکی از شیوه‌هایی که ارواح افسانه‌های ژاپنی برای ورود به حمام دارند، بالا آمدن دستشان از سوراخ توالت یا فاضلاب است. اما این ارواح اسمشان چیست و به طور دقیق‌تر چه ویژگی‌هایی دارند؟

تویره نو هاناکو سان

یکی از مشهورترین ارواح حمام و توالت در فرهنگ ژاپن تویره‌نو‌هاناکوسان نام دارد که گاهی به اختصار به آن «هاناکوی مستراح» هم می‌گویند. مثل همۀ داستان‌های ارواح، داستان هاناکو هم به شکل‌های مختلفی روایت می‌شود، اما در مجموع گفته می‌شود که هاناکو روح دختر جوانی است که در جنگ جهانی دوم از دنیا رفت و الان محل زندگی‌اش توالت مدرسه‌ها است.

در توصیف هاناکو گفته می‌شود که مو‌هایی نسبتا کوتاه دارد و لباسی مندرس و قرمزرنگ می‌پوشد. شیوۀ احضار کردن هاناکو به این صورت است که در یک مدرسه به توالت دخترانۀ طبقۀ سوم می‌روید، درب سومین اتاقک توالت را می‌زنید و می‌گویید: «تو اینجایی هاناکو سان»؟ طبق روایت‌های مختلف، یا هاناکو سان جواب می‌دهد که «بله اینجا هستم» و یا دستش را به شما نشان می‌دهد. اگر کسی وارد آن اتاقک شود نیز احتمال دارد توسط یک مارمولکِ سه‌سر خورده شود!

هاناکو تا به حال در تعداد زیادی انیمه و فیلم و سریال ظاهر شده است و برای خودش یک جور‌هایی ستارۀ سینماست. این افسانۀ شهری مدرن در مدارس سراسر ژاپن رواج دارد.

کاشیما ریکو

هاناکو تنها روح دخترانۀ ژاپن نیست. کاشیما ریکو هم طبق افسانه‌ها روح دختری است که پاهایش در اثر برخورد با قطار قطع شدند. حالا بدن بدون پای او اتاقک‌های حمام را تسخیر کرده و گاهی از قربانیان بداقبال خودش سراغ پا‌های گمشده‌اش را می‌گیرد. اگر جواب اشتباه بدهید او ممکن است پا‌های شما را از جا بکند.

کاپا

به غیر از افسانه‌ها و ارواح مدرن، ارواح سنتی‌تری هم به سراغ حمام‌های ژاپنی می‌روند. یکی از آن‌ها کاپا است که گرچه مخصوص حمام نیست، اما هرجایی را که با آب نسبتی داشته باشد، از هجوم خود بی‌نصیب نمی‌گذارد.

آکانامه

این روح سنتی ترسناک، ویژگی‌اش این است که بسیار کثیف و آشفته است، با زبانی بسیار دراز و بیرون‌زده که به خصوص به خاطر لیس زدن کثافت لوله‌های فاضلاب مشهور است.

در کل، با اینکه ژاپنی‌ها ارواح مخصوص و نامداری برای حمام و مستراح دارند، اما همانطور که فاستر شرح داده، حمام در هر جایی از دنیا می‌تواند عامل ترس باشد، شاید به این دلیل که در آنجا ما آسیب‌پذیر و عریان هستیم.