یک مطالعه جدید نشان داده است که یک ترکیب زیستفعال موجود در دانههای قهوه باعث بهبود یادگیری و کاهش حافظه در موشهای مسن میشود. این یافتهها راه را برای توسعه یک ترکیب دارویی مکمل برای درمان یا پیشگیری از زوال شناختی مرتبط با افزایش سن باز میکند.
افراد مسن اغلب در حل مسئله کندترند و کاهش استدلال سیال، کاهش سرعت ادراکی و اختلال در حافظه و توانایی فضایی را تجربه میکنند. با افزایش سن جمعیت جهان، تحقیقات زیادی در مورد راههای کاهش یا جلوگیری از این ضعف شناختی مرتبط با افزایش سن انجام شده است.
محققان برای کاهش روند پیری مغز، به ترکیبات طبیعی و زیستفعال با خواص محافظتکننده عصبی روی آوردهاند. مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه تسوکوبا در ژاپن انجام شد، بررسی کرد که چگونه تریگونلین (TG)، ترکیبی آلکالوئیدی که غلظتهای بالایی از آن در دانههای قهوه وجود دارد، بر عملکرد شناختی موشها تاثیر میگذارد.
کافئین، TG و اسید نیکوتینیک (نیاسین یا ویتامین B۳) سه ترکیب فعال زیستی مهم در قهوه هستند. طی فرآیند رست یا بو دادن دانهها، TG به اسید نیکوتین تجزیه میشود که برای سیستم عصبی و گوارشی و پوست مفید است. با این حال، مطالعات نشان دادهاند که TG هم اثرات درمانی خاص خود را دارد. این ترکیب همچنین در دانههای شنبلیله و تربچه ژاپنی یافت میشود.
در مطالعه اخیر، محققان از موشهای مسن که نقصهای یادگیری فضایی و علائم از دست دادن حافظه را نشان میدادند، استفاده کردند و از TG خوراکی با دوز ۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم در روز و به مدت ۳۰ روز استفاده کردند. پس از ۳۰ روز، موشها تحت آزمایش رفتاری قرار گرفتند تا یادگیری و حافظه فضایی آنها اندازهگیری شود.
مشکلات حافظه فضایی مانند گم شدن یا فراموش کردن محل قرارگیری اشیا، پیامد شایع آسیب به هیپوکامپ، ساختار پیچیده مغز در عمق لوب تمپورال است. در انسان، حجم هیپوکامپ با افزایش سن کاهش مییابد، که ممکن است باعث کاهش شناختی مرتبط با افزایش سن شود. محققان دریافتند که موش هایی که به آنها TG داده شده بود در مقایسه با موشهایی که TG دریافت نکرده بودند ، بهبود قابل توجهی در یادگیری فضایی و عملکرد حافظه نشان دادند.
تغییرات دینامیکی در رونویسی ژن برای ایجاد حافظه طولانی مدت و فرآیندهای بازیابی حافظه در مغز بسیار مهم است. بنابراین، محققان رونویسی کل ژنوم را در هیپوکامپ موش تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که در موشهای تغذیه شده با TG، مسیرهای سیگنالی مربوط به توسعه سیستم عصبی، تولید انرژی سلولی، التهاب و اتوفاژی - فرآیند استفاده مجدد بدن از سلولهای قدیمی و آسیبدیده - به طور قابل توجهی تعدیل شد. همچنین ژنهای اختصاصی سیناپس، از جمله ژنهایی که انعطافپذیری سیناپسی را کنترل میکنند، تنظیم شدند.
علاوه بر این، محققان دریافتند که TG التهاب عصبی را سرکوب می کند، در حالی که به طور قابل توجهی انتقال دهندههای عصبی اساسی برای عملکرد طبیعی مغز نظیر دوپامین، نوراپی نفرین (نورآدرنالین) و سروتونین را افزایش میدهد.
محققان میگویند که بر اساس این مطالعه، TG ممکن است یک ترکیب دارویی مکمل بالقوه برای بهبود پیری شناختی و اختلالات مربوط به التهاب عصبی CNS [سیستم عصبی مرکزی] در نظر گرفته شود.
برای کسانی که به دنبال افزایش سطح TG خود با نوشیدن قهوه هستند: یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که یک اسپرسو استاندارد ایتالیایی (۲۵ میلیلیتر) به طور متوسط حاوی ۴۲.۴ میلیگرم از این ترکیب است و سطوح بالاتری از آن در قهوه عربیکا نسبت به روبوستا یافت میشود. اگر نمیخواهید کافئین مصرف کنید، قهوه بدون کافئین نیز حاوی TG است.
این مطالعه در مجله «GeroScience» منتشر شد.