تحلیل جدید کیهان از آینده مذاکرات هسته‌ای

کیهان نوشت: «هیچ گامی از سوی آمریکا برای عبور از سیاست‌های یک‌جانبه ترامپ درباره برجام مشاهده نمی‌شود».

این تحلیل را روزنامه اصلاح‌طلب دنیای اقتصاد در حالی منتشر کرد که برخی محافل غربگرا مدعی هستند آمریکا آماده مذاکره و توافق است و باید از فرصت استفاده کرد(!)

این روزنامه می‌نویسد: آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اخیرا در گفت‌وگویی از احتمال بازگشت واشنگتن به مذاکرات با ایران در مورد توافق هسته‌ای سخن گفت. اما آمریکا برای بازگشت به این مذاکرات، پیش‌شرط‌هایی مطرح کرده است که به منزله ضرب المثل « سنگ بزرگ علامت نزدن» است. بلینکن در مصاحبه با فرید زکریا در شبکه سی‌ان‌ان گفت: «به وضوح به آنها اطلاع داده‌ایم که باید اقداماتی را برای محدودسازی تنش انجام دهند، نه این‌که به تشدید تنش‌هایی که در روابط ما در طیف‌های مختلف وجود دارد، بپردازند. ما بررسی خواهیم کرد تا ببینیم آیا آنها این کار را انجام می‌دهند یا خیر.» وزیر خارجه آمریکا سپس گفته که شاید شرایطی فراهم شود تا بتوانیم به گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای بازگردیم. بلینکن همچنین گفت: «اساسا از زمانی که از توافق خارج شدیم و زمانی که تلاش می‌کردیم به آن بازگردیم، تحولات و تغییراتی رخ داده است. اما آنچه ما سعی کردیم انجام دهیم این است که با برخی تغییرات کوچک به توافق موجود برگردیم. توافق روی میز بود. ایران یا نتوانست یا نخواست به آن بله بگوید. ما در حال کار روی هیچ توافقی نیستیم. البته هر توافقی باید اهداف امنیتی ما و منافع ما را برآورده کند.»

اگر قرار باشد بعد از محدودسازی تنش، مذاکرات هسته‌ای دنبال شود، این مذاکرات احتمالا در راستای رسیدن به یک برجام بروز شده خواهد بود. زیرا ایران بارها گفته که می‌خواهد مذاکرات هسته‌ای در قالب برجام دنبال شود. اما با توجه به تاریخ انقضای برجام و پایان یافتن بسیاری از بندهای غروب، اگر قرار باشد برجام دوباره احیا شود، یک برجام به‌روز شده با تعهدات هسته‌ای بیشتر و به‌روز کردن زمان‌بندی‌ها خواهد بود. حال این پرسش ایجاد می‌شود که آیا اکنون بازگشت به تعهدات برجامی برای ایران منفعتی خواهد داشت؟ زیرا اگر قرار باشد طرفین به تعهدات برجامی بازگردند در ابتدا ایران باید سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را به ۳۰۰ کیلوگرم طبق برجام برساند.

این در حالی است که طبق گزارش آژانس امروز ایران ۲۳ برابر حد مجاز اورانیوم غنی‌شده دارد. حال اگر ایران بپذیرد که این حجم را طبق تعهدات برجامی از کشور خارج کند، دیگر ابزاری برای چانه‌زنی در مذاکرات با غرب به‌ویژه آمریکا در اختیار نخواهد داشت.اگر هم توافقی الان به دست آید حداکثر یک سال و نیم یعنی تا زمان روی کار آمدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا تاریخ خواهد داشت و بعد از آن مشخص نیست سرنوشت آن‌ چه شود.

دنیای اقتصاد افزود: چالش دیگر این است که ایران چگونه می‌تواند با کشوری که یک انتخابات مبهم را پیش رو دارد، وارد مذاکرات جدی شود. از ژانویه ۲۰۲۴، آمریکا وارد فضای انتخاباتی می‌شود و دورنمای آن نیز بسیار مبهم است. در این شرایط ایران چگونه می‌تواند ذخایر اورانیوم خود را از کشور خارج کند. در حال حاضر و تا زمان برگزاری انتخابات آمریکا، به نظر می‌رسد ایران انگیزه لازم را ندارد که به چنین توافقی تن دهد و انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده مانع دیگری است که در مسیر بازگشت به مذاکرات وجود دارد.

ابراهیم متقی، استاد دانشگاه تهران درباره احتمال احیای برجام گفت: «هیچ نشانه‌ای از اعاده برجام وجود ندارد و هیچ گامی از سوی آمریکا برای عبور از سیاست‌های یک‌ جانبه دونالد ترامپ مشاهده نمی‌شود. زیرا هرگونه تلاش برای اعاده برجام، اعتبار دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری و کنگره ۲۰۲۴ را متزلزل می‌کند.»

وی درباره احتمال دست یافتن طرفین به یک برجام به‌روز شده نیز گفت:«برجام به‌روز شده، دیگر برجام تلقی نمی‌شود و ایران هم حاضر نیست برجام به‌روز شده را بپذیرد. برجام جدید برای ایران مبهم و تهدیدکننده است و آمریکایی‌ها هم تمایلی به طرح آن ندارند. زیرا هم با مخالفت ایران روبه رو می‌شوند و هم کنگره آمریکا از آن حمایت به عمل نمی‌آورد.فضای موجود مذاکراتی در روابط ایران و آمریکا اولا ماهیت تاکتیکی،مرحله‌ای، موردی و گذرا دارد و ثانیا هیچ ارتباطی با برجام اولیه نداشته و هیچ دستورکاری برای برجام جدید که مورد توافق همه طرف‌های درگیر باشد به چشم نمی‌خورد.»