مادۀ عجیبی که در «فسیل صاعقه» کشف شد

مَتیو پاسِک، زمین‌شناس از دانشگاه فلوریدای جنوبی در بیانیه‌ای درباره این یافته گفته است: «ما هرگز ندیده‌ایم که این ماده به طور طبیعی روی زمین رخ دهد. مواد معدنی مشابه آن را می‌توان در شهاب‌سنگ‌ها و فضا یافت، اما ما هرگز چنین ماده‌ای را هیچ کجا ندیده‌ایم.»

به گزارش فرادید، این صاعقه‌ی فسیل شده یا فولگوریت زمانی ایجاد شده که صاعقه به درختی نزدیک نیو پورت ریچی برخورد کرده است. فولگوریت‌ها زمانی شکل می‌گیرند که صاعقه‌های قوی به زمین برخورد می‌کنند و خاک، ماسه، سنگ و بقایای آلی مجاور را ذوب می‌کنند و به شکل یک توده فلزی منفرد درمی‌آورند.

صاحب درخت نیو پورت ریچی، فولگوریت را به پاسک فروخت که واکنش‌های شیمیایی پرانرژی مانند واکنش‌های ناشی از رعد و برق را مطالعه می‌کند.

پاسک و همکارانش پس از شکافتن این توده‌ی سنگی که حدود ۷ سانتی‌متر طول و ۲ سانتی‌متر عرض داشت، یک ماده‌ی رنگارنگ و کریستال‌مانند را در فولگوریت کشف کردند.

تجزیه و تحلیل‌های بعدی نشان داد این ماده‌ی مرموز یک ماده‌ی ناشناخته است که عمدتاً از فسفات کلسیم (CaHPO۳) تشکیل شده است. تیم تحقیق احتمال زیادی می‌دهد که این یافته یک نوع ماده‌ی معدنی کاملاً جدید باشد، اما تأیید این موضوع توسط دانشمندان دیگر مستلزم گذشت زمان است.

تصویر میکروسکوپ الکترونی از فولگوریت. کانی جدید خاکستری تیره به نظر می‌رسد و مملو از تکه‌های فلزی ریز است.

محققان در طول تجزیه و تحلیل‌هایشان برای بازسازی این ماده‌ی معدنی تلاش کردند، اما موفق نشدند. دانشمندان بر این باورند که دلیل شکست‌شان در بازسازی این ماده معدنی این است که این ماده به سرعت در شرایط دقیقی شکل می‌گیرد که پیش‌بینی و تکرار آن دشوار است: هر بار که آن‌ها به تشکیل این ماده نزدیک می‌شدند، این ترکیب به چیز دیگری تجزیه می‌شد، چون مدت‌زمان گرم شدن آن بیش از حد طولانی بود.

محققان امیدوارند این شکل از فسفات کلسیم به زودی به عنوان یک ماده معدنی جدید تأیید و به طور رسمی نامگذاری شود. آن‌ها همچنین باور دارند که انواع دیگر کانی‌های کاملاً جدید را می‌توان از طریق یک مسیر مشابه ایجاد کرد و برای تایید این نظریه قصد دارند فولگوریت‌های بیشتری را بررسی کنند.

این نخستین بار نیست که یک ترکیب غیرمنتظره در صاعقۀ فسیل‌شده کشف می‌شود. در دسامبر ۲۰۲۲، محققان یک نوع کمیاب شبه‌بلور را در فولگوریتی پیدا کردند که در Sandhills نبراسکا کشف شده بود. (شبه‌بلور‌ها کریستال‌هایی غیرعادی و «قاعده‌شکن» با الگو‌هایی هستند که تکرار نمی‌شوند).